مسیر اقتصاد/ یکی از مسائلی که در بین اقتصاددانان و مکاتب مختلف اقتصادی، مورد مناقشه و بحث و نظر بوده است، تاثیرگذاری یا عدم تاثیرگذاری پول بر متغیرهای کلان و بخش حقیقی اقتصاد است.
همانطور که در یادداشت قبلی مطرح شد، سه نوع دیدگاه در این رابطه وجود دارد:
- عده ای که به عدم تاثیر پول و سیاست پولی بر متغیرهای حقیقی اقتصاد قائل هستند.
- عده ای که به تاثیر پول بر بخش حقیقی اقتصاد ولی به صورت مخرب قائل هستند.
- دسته آخر عده ای که به نقش موثر و سازنده پول و سیاست پولی بر متغیرهای حقیقی اقتصاد قائل هستند.
در این یادداشت به دسته اول این دیدگاه ها پرداخته می شود.
طرفداران خنثایی پول چه می گویند؟
طرفداران این مکتب که از طیف کلاسیک ها و نئوکلاسیک ها تا پولیون را شامل می شود، قائل به این هستند که بر اساس رابطه مقداری پول (MV=PY)، از آنجا که سرعت گردش پول معمولا در کوتاه مدت تغییری نمی‌کند و همچنین به دلیل اینکه تولید در سطح اشتغال کامل به سر می برد، لذا افزایش حجم پول و تزریق پول به اقتصاد، صرفا باعث افزایش قیمت ها و تورم می شود.
از نگاه مکتب کلاسیکی، بین سطح عمومی قیمت ها و حجم پول رابطه مستقیم و متناسبی وجود دارد. مفهوم این عبارت این است که تغییرات حجم پول، تاثیری بر تولید واقعی نداشته و فقط باعث افزایش قیمت ها می شود.
پول گراها نیز بعدها این نظریه را کمی بسط دادند و این ایده را مطرح کردند که افزایش حجم پول در کوتاه مدت ممکن است که تولید و متغیرهای حقیقی را تحت تاثیر قرار دهد، ولی در بلند مدت قطعا پول و سیاست پولی خنثی است و در بلند مدت نمی تواند متغیرهای حقیقی را تحت تاثیر قرار دهد.
آیا پول نقشی در تولید ندارد؟
نتیجه این نگاه در اقتصاد امروزی این می شود که اگر حجم پول و مقدار نقدینگی در کشور افزایش یابد، این افزایش نقدینگی به هیچ عنوان منجر به افزایش تولید و رفع بیکاری نخواهد شد و بدتر آنکه این افزایش حجم پول صرفا باعث افزایش قیمت ها شده و تورم به وجود می آورد.
از نگاه این دسته از افراد، تورمی که در سال های گذشته در سطح کشور به وجود آمده است نیز ناشی از این افزایش نقدینگی بوده است و افزایش حجم پول در سال های گذشته بدون اینکه کشور را از رکود خارج کند، تنها به افزایش قیمت ها و تورم منجر شده است.
عمده ترین رویکرد در بین رویکردهای رایج اقتصادی و متعارف، همین فهم و درک از نقش پول در اقتصاد است. در واقع در این دیدگاه پول را می توان نادیده گرفت چرا که نقش آن تنها ایجاد سهولت در انجام مبادلات است و هر گونه افزایش حجم پول، به غیر از به هم زدن قیمت ها، ثمره ای نخواهد داشت.
طرفداران خنثایی پول و دوری از واقعیت اقتصادی
بررسی ها نشان می دهد که این نظریه، هر چند در تئوری نقش غالب را در مکاتب اقتصادی و نظریه پردازی ها دارد، اما با واقعیت اقتصاد فاصله ای بسیار زیاد دارد؛ تا جایی که مکاتب مهم و نوظهوری از جمله پساکینزی ها و مکتب چرخه پولی تولید، برای پول نقش کلیدی قائل هستند و برای تغییر در متغیرهای حقیقی، پول و سیاست پولی را بسیار مهم و کارا و ضروری دانسته اند. همچنین که در عمل نیز، کشورها از پول و هدایت اعتبار برای توسعه اقتصادی استفاده کرده و از این اقدام نتیجه گرفته اند.
در یادداشت های بعدی این مکاتب و دیدگاه ها مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
انتهای پیام/ نظام مالی
