مسیر اقتصاد/ پول از مهمترین نهادهای حکمرانی در کشورها به حساب می آید. پول ماهیت و کارکردهای مختلفی دارد و کشورها با توجه به تعریف، تلقی و نحوه درکی که از ماهیت و کارکرد پول دارند، سیاست های مختلفی را نسبت به آن اتخاذ می کنند.
در واقع تمام سیاست های پولی دولت ها و بانک های مرکزی و نحوه مدیریت سیستم پولی در کشورهای مختلف، بستگی به نوع فهم و درک از مقوله پول و تاثیر و نقش آن در اقتصاد دارد.
معمولا کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، با مشکلات اساسی همچون رکود، بیکاری، کمبود سرمایه‌گذاری، پایین بودن بهره وری و پایین بودن دیگر متغیرهای حقیقی مواجه هستند. یکی از راه های مهم برای مدیریت و حل این معضلات، سیاست پولی عنوان می شود.
بررسی دیدگاه‌های مختلف در باب خنثایی پول
اینکه به مقوله پول چگونه نگریسته شود، نتیجه اش را در سیاست های پولی دولت ها نشان می دهد. در واقع سیاست پولی ابزاری در دست بانک مرکزی است که می تواند به وسیله آن بخش های مختلف اقتصادی را تحت تاثیر قرار داده و سیاست کارآمدی را در این بخش ها اعمال کند.
اما با توجه به فهمی که از پول و سیاست پولی در ادبیات پولی و بانکی دنیا مطرح است، هر مکتب و جامعه‌ای، یک تلقّی خاصی از پول را قبول دارد. عده ای به کاهش حجم پول برای خروج از کود قائل هستند و عده‌ای دیگر عقیده دارند برای تحت تاثیر قرار دادن متغیرهای حقیقی در اقتصاد، حتما باید در اقتصاد پول تزریق شود و پول می تواند تمام این متغیرهای حقیقی را تحت تاثیر قرار دهد.
۳ تلقّی از نقش پول در اقتصاد
باید گفت که در ادبیات پولی و بانکی، سه نوع نگاه به اثرگذاری پول در اقتصاد و بر روی متغیرهای حقیقی وجود دارد:
دیدگاه اول کسانی هستند که پول را در اقتصاد خنثی می دانند و قائل به این هستند که هر چقدر حجم پول در اقتصاد افزایش پیدا کند، بر روی متغیرهای حقیقی از جمله تولید، بیکاری، سرمایه گذاری و … اثری ندارد و در همین راستا، برخی مکاتب عقیده دارند پول اگر در کوتاه مدت هم اثرگذار باشد، در بلند مدت حتما اثر خود را از دست خواهد داد و اثری بر روی متغیرهای حقیقی در بلند مدت نخواهد داشت.
دیدگاه دوم کسانی هستند که پول را در اقتصاد خنثی نمی دانند؛ ولی علی رغم موثر بودن پول بر متغیرهای حقیقی، اثر این افزایش پول را منفی و مخرب می دانند. در این دیدگاه، پول مشخصا می تواند بر متغیرهای حقیقی تاثیر بگذارد ولی منجر به تخریب اقتصاد می شود.
دیدگاه سوم که به نسبت، دیدگاه مدرنی به حساب می آید، قائل به این است که نه تنها پول در اقتصاد خنثی نیست و بر متغیرهای حقیقی همچون تولید و اشتغال تاثیرگذار است، بلکه روند این تاثیر نیز مثبت است و می تواند باعث رشد اقتصادی، اشتغال، سرمایه گذاری و … شود.
بررسی ها نشان می دهد دیدگاه سوم بیش از سایر دیدگاه ها، با بخش واقعی اقتصاد تناسب دارد؛ عملکرد نظام پولی بانکی کشور و تغییرات در بخش های حقیقی اقتصاد نیز گواه این مطلب است که هدایت پول و اعتبار می تواند برای چالش های کنونی کشور، راه حل خروج از بحران تجویز کند.
در یادداشت های بعدی، به استدلال ها و دیدگاه های هر کدام از این سه طیف پرداخته و دلالت های سیاستی آن بازگو خواهد شد.
انتهای پیام/ نظام مالی
سلام. ممکنه منابع مطالب استقفاده شده برای نوشتن این مطلب رو معرفی کنید؟ ممنون