به گزارش مسیر اقتصاد شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی به منظور رصد و پایش اقتصاد مقاومتی در کشور و در ادامه‌ی برگزاری چهار همایش اقتصاد مقاومتی، «پنجمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی» را با موضوع «انرژی، پیشران اقتصاد ایران» در بهمن ماه سال جاری برگزار می نماید.
این همایش معتبرترین رویداد اقتصاد مقاومتی در سطح کشور است که سالانه برگزار می شود و در آن به بررسی و پایش مهمترین مسائل مرتبط با اقتصاد مقاومتی به عنوان الگوی اقتصادی کشور پرداخته خواهد شد.
در همین راستا، گفتگویی با محمدرضا اکبری کارشناس انرژی حوزه ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام انجام شده که در ادامه آمده است.
رفع موانع سیاست های کلی در همایش سالانه اقتصاد مقاومتی
سوال: شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی هر سال در پایان بهمن ماه هم زمان با سالروز ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، همایش سالانه ای را به منظور رصد و پایش اقتصاد مقاومتی در کشور، تقویت پایه های علمی و پژوهشی اقتصاد مقاومتی و ارائه پیشنهادهای عملیاتی برای تحقق اقتصاد مقاومتی برگزار می کند. به نظر شما این همایش های سالانه تا چه میزان می تواند به پیشرفت اقتصاد کشور و تحقق اقتصاد مقاومتی کمک کند؟
پاسخ: یکی از مهم ترین موضوعاتی که در چند سال اخیر با آن مواجه بوده ایم، مشکلات اقتصادی است. ما در یک جنگ اقتصادی کامل قرار گرفته ایم که از طرف غرب به ما تحمیل شده است و اتاق جنگ در وزارت خزانه داری آمریکا تشکیل شده است.
غربی ها ارزیابی دقیقی از وضعیت کشور ما داشته اند و توانسته اند نقاط ضعف و پاشنه آشیل کشور را که موضوعات اقتصادی است، شناسایی کنند. لذا تدوین سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی به عنوان تدبیر مقام معظم رهبری برای پاتک به جنگ اقتصادی دشمن، اقدام به جا، دقیق و لازمی برای کشور بود. علی رغم این که در سیاست گذاری خوب عمل کرده ایم، ولی در حوزه های اجرایی، عملیاتی و میدانی توفیق کمتری داشته ایم. بنابراین تحریم های اعمال شده سبب بروز مشکلاتی در اقتصاد کشور شده است.
حرکت از سیاست ها به سمت اجرا، نیازمند نهادها یا مجموعه هایی است که بتوانند فرآیند تبدیل سیاست ها به بحث های مدیریتی و سپس، بحث های اجرایی و عملیاتی را انجام دهند. برگزاری همایش های سالانه اقتصاد مقاومتی یا تشکیل کارگروه های فکری یا عملیاتی که بتوانند مشکلات را شناسایی کنند، کار خیلی مهمی است که می تواند موانع عملیاتی شدن سیاست های اقتصاد مقاومتی را برطرف کند.
انرژی، پیشران حرکت اقتصاد کشور
سوال: امسال پنجمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی در زمینه انرژی و با عنوان انرژی، پیشران اقتصاد ایران برگزار خواهد شد. به نظر شما بخش انرژی چه جایگاهی در سیاست های اقتصاد مقاومتی و پیشرفت اقتصاد کشور دارد و چگونه می تواند پیشران اقتصاد کشور باشد؟
پاسخ: کشور ما کشوری است که منابع و ذخایر هیدروکربوری و انرژی قابل توجهی دارد. بر طبق آمار، ایران رتبه اول مجموع ذخایر نفت و گاز دنیا را در اختیار دارد. ایران منابع قابل توجهی از انرژی دارد که حتی با قیمت های خیلی پایین برای ما در دسترس است و می تواند در اقتصاد دنیا برای ما مزیت رقابتی محسوب شود.
درست است که بخش قابل توجهی از اقتصاد بر پایه فناوری، مدیریت و نیروی انسانی است؛ ولی موتور محرکه اقتصاد، بخش انرژی است. انرژی می تواند بخش قابل توجهی از حرکت اقتصادی کشور را پشتیبانی کند و پیشران حرکت اقتصاد کشور باشد. ایران وارد کننده انرژی نیست و منابع انرژی در دسترس کشور است و این برای ما یک مزیت رقابتی است.
بخش انرژی جایگاه ویژه ای در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی دارد. در بندهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵ سیاست های اقتصاد مقاومتی، هم توجه ویژه ای به حوزه اکتشاف و تولید منابع شده است و هم حرکت به سمت تکمیل زنجیره ارزش و ایجاد ارزش افزوده هرچه بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
تحقق اقتصاد مقاومتی در بخش نفت با تکمیل زنجیره ارزش
سوال: موضوعات و محور های همایش امسال تا چه میزان دست بر روی نقاط پر اهمیت و استراتژیک حوزه انرژی گذاشته است؟ کدام یک از موضوعات و محورهای همایش امسال نسبت به سایر محورها دارای اولویت و اهمیت ویژه است؟
پاسخ: اگر دیپلماسی انرژی را در نظر نگیریم و به بخش داخل کشور توجه کنیم، در صورتی که بخواهیم اقتصاد مقاومتی را در حوزه نفت ترجمه کنیم، ما حصل آن تکمیل زنجیره ارزش خواهد بود. اقتصاد مقاومتی در بخش نفت زمانی محقق می شود که بتوانیم زنجیره ارزش را به طور کامل در منابع و زنجیره های تولید نفت و گاز پیاده کنیم و محصولات خود را تا end user و محصول نهایی با رعایت اصول اقتصادی تولید کنیم. به نظر بنده، تکمیل زنجیره ارزش یکی از مترقی ترین محورهای همایش است.
ظرفیت بالای کشور در بخش دیپلماسی انرژی
در موضوعات برون مرزی، دیپلماسی انرژی یکی از موضوعات بسیار مهمی است که در سیاست های اقتصاد مقاومتی، چه در بحث صادرات گاز و چه صادرات فرآورده به آن اشاره شده است. دیپلماسی انرژی موضوع مغفولی است و علی رغم این که در یک دهه اخیر، خیلی روی آن بحث شده است، اما در عمل موفق نبوده ایم.
ایران پتانسیل های خیلی زیادی در منطقه دارد؛ هم از نظر موقعیت جغرافیایی و ژئوپلتیکی کشور و هم نیازهایی که کشورهای همسایه به کشور ما دارند. ما می توانستیم به چهارراه یا هاب انرژی دنیا تبدیل شویم، ولی متاسفانه به علت بی تدبیری ها و سوء مدیریت ها، فرصت ها را یکی پس از دیگری از دست دادیم و حتی کشورهایی که ظرفیت ما را هم نداشتند، در حال ربودن گوی سبقت از ما هستند.
ساختار حکمرانی انرژی، زیرساخت تکمیل زنجیره ارزش و دیپلماسی
وزارت انرژی و ساختار حکمرانی انرژی، موضوع مبنایی تری است که زیرساخت تکمیل زنجیره ارزش و دیپلماسی انرژی را می تواند فراهم کند. اگر بخواهیم زنجیره ارزش را تکمیل کنیم یا در دیپلماسی انرژی موفق باشیم، نیازمند یک زیرساخت سازمانی و اداری موفق هستیم که وزارت انرژی می تواند یکی از راه حل های آن باشد.
منابع داخلی بهترین گزینه برای تامین مالی پایدار پروژه های نفت و گاز
سوال: یکی از چالش های مهم حوزه نفت و گاز، تامین مالی پروژه های این بخش است. راهکار تامین مالی پروژه های نفت و گاز، سرمایه گذاری خارجی است یا استفاده از سرمایه های مردمی؟
پاسخ: حوزه انرژی در مقایسه با حوزه های دیگر از جمله کشاورزی، شیلات و آی تی سرمایه بر است. حجم و اشل سرمایه گذاری در این بخش بعضا برای یک یا دو پروژه وزارت نفت، شاید به اندازه بودجه یک وزارتخانه دیگر باشد؛ یعنی این قدر حجم سرمایه گذاری ها زیاد است. بنابراین منابع مالی یکی از چالش های جدی توسعه صنعت انرژی کشور است.
اما این که بگوییم راه حلی در کشور وجود ندارد و نگاهمان باید به غرب باشد، از اشتباهات راهبردی است که متاسفانه در دو یا سه دهه اخیر خیلی روی آن سرمایه گذاری کردیم و خیلی هم نتیجه نگرفتیم.
کشور ما از نظر سیاسی، موقعیت خاصی دارد و یک کشور ایدئولوژیک است که تنش های سیاسی در توسعه اقتصادی کشور تاثیر می گذارد. از طرف دیگر، نمی توان انتظار داشت کشورهای خارجی دغدغه توسعه تکنولوژی، توسعه توان داخل و بومی سازی تجهیزات در حوزه نفت، گاز و برق را در کشور داشته باشند.
اگر بخواهیم منابع مالی را به صورت پایدار تامین کنیم، بهترین گزینه آن، استفاده از منابع داخلی است. حدود ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی در کشور وجود دارد که متاسفانه مسیر درستی برای هدایت آن پیش بینی نشده است و هر از گاهی وارد بازارهای کاذب می شود و کل اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار می دهد.
یکی از بهترین بخش هایی که قابلیت جذب این منابع را دارد، حوزه انرژی، چه صنعت برق و چه صنعت نفت و گاز است. حدود ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری در بخش بالادست و پایین دست صنعت نفت و گاز مورد نیاز است که با احتساب دلار ۸۰۰۰ تومانی نیمایی، حدود ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومان یعنی به اندازه نقدینگی کشور خواهد بود. یعنی صنعت نفت ما به تنهایی قابلیت جذب کل نقدینگی موجود در جامعه را دارد و می تواند این نقدینگی را با سوددهی بسیار بالایی برگرداند که به توسعه اقتصادی کشور، افزایش اشتغال، افزایش امنیت و رفاه مردم خواهد انجامید.
پینوشت:
اخبار و اطلاعات پنجمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی از طریق سایت همایش قابل دسترسی است.
انتهای پیام/ نفت و انرژی
