به گزارش مسیر اقتصاد شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی به منظور رصد و پایش اقتصاد مقاومتی در کشور و در ادامه‌ی برگزاری چهار همایش اقتصاد مقاومتی، «پنجمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی» را با موضوع «انرژی، پیشران اقتصاد ایران» در بهمن ماه سال جاری برگزار می نماید.
این همایش معتبرترین رویداد اقتصاد مقاومتی در سطح کشور است که سالانه برگزار می شود و در آن به بررسی و پایش مهمترین مسائل مرتبط با اقتصاد مقاومتی به عنوان الگوی اقتصادی کشور پرداخته خواهد شد.
در همین راستا، گفتگویی با سید سجاد پادام کارشناس حوزه انرژی انجام شده که در ادامه آمده است.
پیگیری حل مسائل اساسی کشور در همایش سالانه اقتصاد مقاومتی
سوال: شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی هر سال در پایان بهمن ماه هم زمان با سالروز ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، همایش سالانه ای را به منظور رصد و پایش اقتصاد مقاومتی در کشور، تقویت پایه های علمی و پژوهشی اقتصاد مقاومتی و ارائه پیشنهادهای عملیاتی برای تحقق اقتصاد مقاومتی برگزار می کند. به نظر شما این همایش های سالانه تا چه میزان می تواند به پیشرفت اقتصاد کشور و تحقق اقتصاد مقاومتی کمک کند؟
پاسخ: بنده اساساً نسبت به اجرای همایش‌های مرسوم به هیچ وجه دیدگاه خوبی ندارم. اما همایش‌هایی که شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی در این چند سال برگزار کرده است، با همایش‌های مرسوم به طور کلی متفاوت است و تداوم و توسعه این جنس از همایش ها را ضروری می‌دانم.
تمایز همایش های شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی با همایش‌های دیگر سازمانها این است که سایر سازمانها با برگزاری همایش به دنبال رفع تکلیف یا نوعی تبلیغ و گزارش کار برای سازمان خود هستند و پس از همايش اتفاق خاصي نمی‌افتد؛ اما شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی در همایش های سالانه اقتصاد مقاومتی به دنبال یافتن راه حل مسائل اساسی اقتصاد کشور است و پس از همایش، دیده ایم که یک سال تمام، این مجموعه همه تلاش خود را برای حل مسائل اقتصاد کشور انجام می‌دهد و همایش را محلی برای همفکری و آگاهی از مسائل بیشتر می داند تا در طول سال بتواند قوی تر از قبل، برای تحقق اقتصاد مقاومتی درکشور تلاش کند.
از نظر بنده، همایش به معنای مطلوب خود همین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی است که توسط شبكه تحليلگران برگزار می شود که امسال در شرف پنجمین دوره آن هستیم و امیدوارم که خداوند به کار و انرژی شما برکت بدهد.
جایگاه ویژه بخش انرژی در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی
سوال: امسال پنجمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی در زمینه انرژی و با عنوان انرژی، پیشران اقتصاد ایران برگزار خواهد شد. به نظر شما بخش انرژی چه جایگاهی در سیاست های اقتصاد مقاومتی و پیشرفت اقتصاد کشور دارد؟
پاسخ: بندهای ۴، ۱۳، ۱۴، ۱۵ و ۱۸ سیاستهای ۲۴ گانه اقتصاد مقاومتی مستقیماً به موضوع انرژی و نفت و گاز مربوط است و در سایر بندها مانند بند ۲ که به توسعه اقتصاد دانش بنیان اشاره دارد یا بند ۳ که به افزایش بهره وری در اقتصاد کشور تاکید دارد یا بند ۲۲ که به مدیریت مخاطرات اقتصاد کشور اشاره دارد، هم به راحتی می توان رد پای صنایع درگیر با انرژی را دید.
بنابراین به طور حتم می توان گفت که هیچ موضوع دیگری به اندازه نفت و گاز و مدیریت درآمدهای آن در سیاست های اقتصاد مقاومتی مورد اشاره قرار نگرفته است و از این جهت، انتخاب شما انتخاب مناسبی بوده است.
سوال: موضوعات و محور های همایش امسال تا چه میزان دست بر روی نقاط پر اهمیت و استراتژیک حوزه انرژی گذاشته است؟
پاسخ: همه موضوعات انتخاب شده مهم هستند، اما اگر روش مطلوب مدیریت درآمدهای حوزه نفت و گاز هم جزو محورهای همایش بود، بهتر می‌شد.
خام فروشی، مهم ترین چالش کشور در حوزه انرژی
سوال: مهم ترین مشکلات و چالش های کشور در حوزه انرژی چیست و مهم ترین اقدامات برای رفع این چالش ها کدام است؟
پاسخ: بخش انرژی مهمترین و بزرگترین بخش اقتصاد کشور است؛ به عنوان مثال در همین لایحه بودجه ۱۳۹۸ سهم درآمدهای نفتی ۳۶ درصد از کل منابع عمومی کشور است. بنابراین متناسب با بزرگی این بخش، مسائل و مشکلات آن هم فراوان و پیچیده اند. مهمترین مشکل این بخش از نظر من خام فروشی است و اقتصاد مقاومتی هم به عرصه آمد تا با همین موضوع در این حوزه مبارزه کند و بتواند کشور را از شر ویروس خام فروشی رها کند.
وقتی در بند ۱۳ اقتصاد مقاومتی ذکر می شود که ما باید مشتریان راهبردی خود را در صنعت نفت گسترش دهیم، سوال اول این است که يك مشتری چگونه راهبردی می‌شود؟ این گونه که ما توانایی عرضه کالایی به آن مشتری را داشته باشیم که کمتر کسی توانایی تولید آن را دارد. پس مهمترین مسئله از نظر من خام فروشی است و راهکار حل این مسئله نیز این است که تمام حاکمیت ریسک رهايي از آن را بپذیرد.
به عنوان مثال، هم اکنون که در فصل بودجه قرار داریم، همه از دولت انتظار دارند که بتواند ۱۴۰ هزار میلیارد تومان پول برای مصارف کشور در سال ۹۸ تامین کند. دولت در این شرایط مجبور است که نقد را بچسبد و انرژی خود را روی خام فروشی متمرکز کند.
بنابراین باید تمام حاکمیت بر این موضوع همت گمارد و به دولت کمک کنند و اتفاقا دولت را برای رفتن به این مسیر هل بدهند. اما اگر دولت ببيند لايحه اي كه به مجلس مي برد، با رقم بيشتري تبديل به قانون مي‌شود، قاعدتا تلاش مي كند كه خود را پاسخگوي همان مجلس بداند.
مسائل متنوع دیگری در حوزه انرژی وجود دارد که مجال توضیح و ارائه راهکار برای تمام آنها در این فرصت نیست؛ اما برخی از آنها را نام می برم که عبارتند از:
- بهره‌وری پایین یا شدت انرژی بالا
- تمرکز اشتباه بر صنایع انرژی بر
- قیمت‌گذاری های غیر بهینه در حوزه انرژی
- عدم توجه به تولید صیانتی در تولید نفت
- کارا نبودن ساختار حکمرانی انرژی کشور
- فقدان تنوع در تامین مالی پروژه های حوزه انرژی
- عدم توجه به انتقال دانش و فناوری در قراردادهای نفت و گاز در ۱۰۰ سال اخیر
- عدم شفافیت در روابط مالی صنعت نفت و گاز با دولت
- عدم توجه به مخاطرات این حوزه؛ به عنوان مثال از منظر امنیت انرژی، کشورها سعی می‌کنند که به هیچ منبعی از انرژی بیش از ۴۰ درصد وابسته نباشند. اما کشور ما با بی توجهی به این موضوع حدود ۷۰ درصد به گاز وابسته است و هیچکس نسبت به این موضوع در کشور احساس نگرانی ندارد.
جایگاه منحصر به فرد ایران در آینده در صورت توسعه زنجیره ارزش نفت
سوال: جایگاه ایران را با توجه به دارا بودن رتبه اول در ذخایر نفت و گاز دنیا، در سال های آتی در صنعت نفت و گاز چگونه ارزیابی می کنید و با توجه به این نکته که تاکنون جایگاه ایران در بهره مندی از این منابع، تفاوت فاحشی با توان بالقوه کشور دارد، مسیر کم کردن این فاصله چگونه است؟
پاسخ: اگر قرار باشد همچنان خام فروش باشیم، همان بهتر که نسبت به توان بالقوه با ظرفیت کمتری تولید کنیم. اما اگر این تحریمها درسی باشد که از آن عبرت گرفته و تصمیم بر متنوع سازی اقتصاد خود بگیریم، قطعا جایگاه ایران منحصر به فرد خواهد بود؛ چرا که سایر کشورها هم ذخایر کمتری دارند و هم اکثرا با حداکثر توان خود در حال تولید هستند. بنابراین بسیاری از کشورها تا یکی دو دهه آینده، بیشتر نفت نخواهند داشت و یا این که هزینه بهره‌برداری از ذخاير آنها بسیار بالا خواهد رفت.
بنابراین اگر ایران بتواند زنجیره تولید خود در صنعت نفت را توسعه دهد، قطعا می تواند به قدرت اقتصادی غیر قابل تحریم تبدیل شود.
پینوشت:
اخبار و اطلاعات پنجمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی از طریق سایت همایش قابل دسترسی است.
انتهای پیام/ نفت و انرژی
