به گزارش مسیر اقتصاد سیستم سوئیفت در سال ۱۹۷۳ با هدف استاندارد سازی و پردازش داده های مالی بین المللی میان کشورها، در کشور بلژیک شکل گرفت. با گذشت زمان و افزایش عضویت کشورها در سوئیفت، این سیستم شهرت یافت و به سیستم پرداخت رایج و انحصاری در تبادلات مالی جهان تبدیل شد.
سوء استفاده آمریکا از انحصار سوئیفت و تلاش کشورها برای مقابله با آن
این انحصار و شهرت جهانی سبب شد بعدها آمریکا با بهانه های از قبیل ردیابی تأمین مالی ترورریسم اقدام به دسترسی به داده های مالی انبوه این سیستم نموده تا به وسیله آن به رصد و نظارت بر تبادلات مالی کشورها بپردازد. همچنین آمریکا از سوئیفت به عنوان ابزاری جهت فشار بر کشورهای مخالف خود استفاده می کند و در مواقع لزوم دسترسی کشورها به این سیستم را تحت تحریم و تهدید قرار می دهد که کشور ایران نمونه مثال زدنی در این زمینه است.
اما در حال حاضر کشورها به لزوم مقابله با نظارت و ریسک اعمال تحریم در سوئیفت توسط آمریکا پی برده اند و در حال حرکت به سمت ایجاد جایگزین های سوئیفت در پرداخت های داخلی و بین المللی خود هستند. کشورهایی از قبیل چین، روسیه سیستم های پرداخت جایگزین بومی و مخصوص خود را ایجاد کرده اند.
ظرفیت فناوری بلاک چین برای مقابله با مخاطرات سوئیفت
همچنین سایر کشورها و بانک های بزرگ بین المللی نیز استفاده از سیستم های جایگزین را در دستور کار خود قرار داده اند. از طرفی امروزه ظهور فناوری بلاک چین این امکان را فراهم کرده است که سیستم های پرداخت نوین، غیرمتمرکز و با ویژگی های بهبود یافته تر از سوئیفت شکل بگیرد.
در حال حاضر بانک ها و کشورهای متعددی به وسیله بلاک چین در حال ایجاد سیستم های پرداخت جدید هستند که جستجو در اخبار بین المللی مؤید آن است.
آثار سوء تحریم سوئیفت بر کانال های انتقال ارز و مبادلات بانکی ایران
کشور ایران در سال های اخیر توسط سوئیفت دچار تحریم و تهدید شده است و از طرفی داده های مالی کشور توسط آمریکا رصد می شود. این بهره برداری دو وجهی آمریکا از سوئیفت برای اعمال فشار به ایران به چالش بزرگی برای کانال های انتقال ارز و مبادلات بانکی کشور تبدیل شده است.
درنتیجه طبق تجربیات و تحولات بین المللی ضرورت استفاده از سیستم های پرداخت جایگزین سوئیفت آشکار می شود. در حال حاضر این امکان وجود دارد که بانک مرکزی با گزینه های موجود از قبیل سامانه بومی سپام، طراحی پیام رسان مبتنی بر فناوری بلاک چین و همکاری با کشورهای دارنده جایگزین سوئیفت از ظرفیت جایگزین های سوئیفت استفاده کند و امنیت تبادلات مالی بین المللی کشور را افزایش دهد.
۱۳ آبان روز پاسخ مجلس به تهدیدات سوئیفتی آمریکا
اما بانک مرکزی تاکنون اقدام مؤثری برای رفع تهدیدات سوئیفت انجام نداده است. باتوجه به اینکه آمریکا در نظر دارد به فراخور شرایط و در راستای تکمیل اثر تحریم های خود علیه ایران، دسترسی ایران به سوئیفت را قطع کند، اتخاذ تدابیر مناسب جهت مقابله با این تهدید علیه تبادلات مالی بین المللی کشور ضروریست.
از طرفی روز ۱۳ آبان ماه و همزمان با بازگشت دور دوم تحریم های آمریکا، طرح راه اندازی و استفاده از پیام رسان های مالی جایگزین سوئیفت که شامل ۳ پیشنهاد برای راه اندازی سیستم پرداخت مالی است، در صحن مجلس بررسی خواهد شد. این طرح در شهریور ماه توسط کمیسیون اقتصادی رد شده است. اما شرایط کنونی کشور و انفعال بانک مرکزی لزوم تکمیل طرح مذکور و تبدیل آن به قانون را آشکار می کند.
پیشنهاد می شود که طرح مذکور با موافقت مجلس، برای اصلاح به کمیسیون اقتصادی ارجاع داده شود تا با بررسی و تکمیل با تمرکز بر راه اندازی سیستم جایگزین سوئیفت، مجدداً در دستور کار مجلس قرار گیرد.
انتهای پیام/ نظام های پرداخت
