مجید کریمی کارشناس حوزه بازار سرمایه در گفتگو با مسیر اقتصاد ضمن بیان ظرفیت ها و مشکلات موجود در بازار سرمایه، اهمیت استفاده از سرمایه های داخلی در وضعیت تحریمی کنونی را بیش از پیش دانست.
کریمی در پاسخ به اینکه که چرا بازار اوراق بهادار اسلامی در ایران همچون سایر کشورهای اسلامی رشد نکرده است، گفت: داشتن یک نظام مالی شفاف و با ثبات باعث رشد قابل توجه در بازارهای اطراف گشته است.
وی با بیان اینکه دسترسی به بازارهای مالی جهان عاملی غیر قابل انکار است، گفت: از دیگر عواملی که باعث رشد کمتر بازار سرمایه ایران نسبت به بازار اوراق اسلامی کشورهایی نظیر بحرین و مالزی گشته، کمرنگ بودن روابط مالی میان ایران و این کشور ها است.
کریمی افزود: از طرف دیگر مسایل فقهی و شرعی میان کشورها که تاکنون نیز به جمع بندی برای رسیدن به یک برنامه همه جانبه نرسیده است، چالشی است که همواره با آن روبه رو بوده ایم.
استفاده از سرمایه های داخلی در حوزه انرژی
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تحریم در حوزه سرمایه گذاری، خاطر نشان کرد: اثر تحریم ها در این موضوع غیرقابل انکار است چرا که دسترسی ما به بازار های بین المللی را کم و محدود کرده اند.
کریمی گفت: با توجه به تحریم های ظالمانه که علیه کشور وضع شده، اهمیت استفاده از منابع ریالی و داخلی دوچندان می شود و باید در این حوزه از منابع داخلی به نحو احسن استفاده کرد.
وی افزود: ایجاد بورس نفت و همچینن توسعه پالایشگاه ها و حوزه پایین دستی نفت از اموری است که می تواند تهدید تحریم را به فرصتی برای اقتصاد کشور تبدیل نماید؛ اما باید این مساله را هم بپذیریم که بازار سرمایه ما جوان است و مردم اطلاعات کافی استفاده از این بازار را ندارند.
از ظرفیت های بازار سرمایه به نحور شایسته استفاده نشده است
کریمی درباره ویژگی های بازار سرمایه در ایران در مقایسه با سایر کشور های اسلامی، اظهار داشت: اشتراکات بسیار زیادی در قوانین حاکم بر نظام مالی کشور های اسلامی وجود دارد اما به دلیل ذهنیتی که از قبل ایجاد شده این اختیار نیز خارج از دسترس و زمان بر است، اما نکته اصلی که می توان به آن اشاره کرد استانداردهایی است که نهادهای بین‌المللی تعریف کرده اند.
وی افزود: برای کشورهای اسلامی نیز استاندارد های خاصی وجود دارد که هدفشان ساماندهی بازار های مالی اسلامی است. اما در داخل کشور نهادی که به بررسی استاندارد های لازم بپردازد وجود ندارد.
کریمی گفت: بیان این نکته ضروری است که نبود ثبات، توسعه یافتگی و عمق لازم در بازارهای داخلی باعث فاصله زیاد نظام مالی اسلامی ما و سایر کشورهای اسلامی شده است.
نبود رتبه بندی موجب سخت شدن شرایط تامین مالی شده است
این کارشناس حوزه بازار سرمایه در مورد نظام رتبه بندی در ایران گفت: در حوزه ابزار مالی اسلامی، نظام رتبه بندی وجود ندارد؛ اما کشورهای دیگر از رتبه بندی های داخلی و خارجی استفاده می کنند. در کشوری مثل مالزی دو موسسه رتبه بندی داخلی وجود دارد. اما در ایران بدلیل ضعف در این حوزه، به نظام بانکی فشار آورده و یا ناکارآمدی های نظام بانکی را به بازار سرمایه انتقال می دهیم.
وی یادآور شد: در انتشار اوراق بهادار، رکن ضامن تعریف کردیم و نبود رتبه بندی مناسب باعث به وجود آمدن تعریف رکن می شود که باید گفت این امر باعث افزایش هزینه ها نیز می گردد. از طرفی رکن ضامن، بانک ها هستند که باید اوراق را تضمین کنند در حالی که بانک ها نیز محدودیت خاص خود را دارند. وجود نظام رتبه بندی اصولی و محکم باعث حذف بانک ها از چرخه بالا شده و ناکارآیی ها را جبران می کند.
کریمی در جواب این سوال که استفاده از کدام اهرم ها برای ایجاد نظام رتبه بندی مناسب است، گفت: اقداماتی توسط سازمان بورس انجام شده، چند مجوز نیز در این حوزه صادر شده است اما بحث بسیار مهمی که در این مورد باید بیان کرد اینست که مجوز ها باید طبق سازوکار مدون و استانداردی صادر شوند و از دخالت افراد و ایجاد رانت های مختلف جلوگیری کرد. چرا که تجربه های گذشته مثل تجربه سال ۲۰۰۸ بیانگر اینست که مساله تضاد منافع باعث اتفاق های ناخوشایندی در اقتصاد می شود.
