به گزارش مسیر اقتصاد اعلام تمایل چین و هند برای تشکیل باشگاه خریداران نفت و به چالش کشیدن قدرت اوپک در کنترل بازارهای نفتی، دلیلی بر این مدعاست که افزایش قیمت نفت از بشکه ای ۳۰ دلار به بشکه ای ۸۰ دلار طی ماه های گذشته، روندی بسیار متفاوت نسبت به سال های گذشته داشته است. از سوی دیگر، این خبر می تواند نویدبخش روزهای خوشی برای اوضاع نابسامان اقتصاد جهانی و دوستداران محیط زیست هم باشد.
اثرگذاری بر قیمت جهانی نفت هدف اصلی کارتل های نفتی
شبیه هر کارتل دیگر، اوپک نیز برای کنترل اوضاع بازار مکانیزم هایی در اختیار دارد که در زمان های مناسب از آن ها استفاده می کند. یکی از این روش ها برای افزایش قیمت نفت، کاهش رقابت در بازار است، اما اگر قیمت بیش از حد افزایش یابد این امکان وجود دارد که رقبا (از جمله تولیدکنندگان شیل آمریکا) تولید را افزایش داده و یا مشتریان، جایگزینی برای نفت بیابند.
با افزایش رقابت، اوپک تولید را اندکی افزایش داده و دوباره، قیمت ها کاهش خواهند یافت. به دلیل همین اغواگری فریبکارانه است که تاکنون، هیچ سوختی نتوانسته جایگزین نفت بi ویژه در بخش حمل و نقل شود.
سابقه پیشنهاد تشکیل کارتل واردکنندگان نفت
در سال ۲۰۱۲ و برای نخستین بار ون ژیائوبائو نخست وزیر سابق چین پیشنهاد ایجاد کارتلی برای مقابله با اوپک را مطرح ساخت، اما با واکنش مثبت سایر واردکنندگان انرژی از جمله آمریکا و اروپا مواجه نشد.
اکنون، رونق چشمگیر خودروهای الکتریکی، انحصار نفت و سلطه اوپک بر اقتصاد جهانی را کم رنگ تر ساخته است. این بار، اوضاع با سال های گذشته بسیار تفاوت دارد.
یک ماه پیش و هنگامی که قیمت نفت به بشکه ای ۸۰ دلار نزدیک شد، اقتصاددانان به واردکنندگانی نظیر چین و هند هشدار دادند روند صعودی قیمت حامل های انرژی رشد اقتصادی این کشورها را با دشواری های عظیمی مواجه خواهد ساخت.
در آمریکا نیز، به گزارش بسیاری از تحلیل گران اقتصادی افزایش قیمت نفت در ۲۰۱۷ باعث شد درآمد واقعی اقشار کارگر که بیش از ۸۰ درصد نیروی کار این کشور را تشکیل می دهند، کاهش قابل توجهی داشته باشد، به نحوی که ترامپ چندین بار از طریق توییتر اقدامات اوپک برای افزایش قیمت نفت را به باد انتقاد گرفت.
حمایت ژاپن و اروپا از تشکیل کارتل واردکنندگان نفت
اما این بار تلاش های چین و هند برای مقابله با استراتژی اوپک در قبال قیمت نفت ظاهرا با حمایت ژاپن و اروپا مواجه شده است، زیرا معتقدند هرگونه افزایش قیمت باعث سرریز نقدینگی به جیب کشورهای صادرکننده شده و به دیگر کشورها صدمات اقتصادی جبران ناپذیری وارد خواهد شد.
در عین حال، تشکیل کارتل واردکنندگان نفت خبر خوبی برای طرفداران محیط زیست خواهد بود. بخش حمل و نقل، مصرف کننده بیش از ۸۰ درصد از انرژی وارداتی کشورهای واردکننده است که در عین حال، بزرگ ترین منبع آلودگی نیز محسوب می شود.
حرکت به سمت تولید خودروهای برقی گام دیگر کشورهای واردکننده نفت
به همین دلیل نیز خودروهای الکتریکی، یکی از بهترین راه کارها برای رهائی از وابستگی به نفت به شمار می رود. محققان غول انرژی شل نیز در تازه ترین بررسی خود به این نتیجه رسیده اند که استفاده از این خودروها، یکی از الزامات مهم در برآورده ساختن اهداف توافق پاریس به شمار می رود.
طی سال های اخیر، هند و چین با سرعت هر چه بیشتر در ارتقای فناوری خودروهای الکتریکی گام برداشته اند. اتحادیه اروپا که هم تولیدکننده خودروست و هم واردکننده نفت به شمار می رود، یک بازیگر مهم در این زمینه محسوب می شود؛ ژاپن نیز با تحقیقات گسترده در زمینه توسعه بازار باتری ها، انگیزه بسیاری برای ملحق شدن به این رویداد عظیم دارد.
این کشورها با در اختیار داشتن بالغ بر ۶۵ درصد از بازار جهانی خودرو و ۳۵ درصد از بازار واردات نفت، در تلاشند تا در آینده ای نزدیک، خودروهای برقی را جایگزین خودروهایی با سوخت های فسیلی سازند.
حال باید دید آیا کارتل واردکنندگان نفت که قرار است جمعی از بزرگ ترین مصرف کنندگان نفت و غول های صنعت خودروسازی را در خود جای دهد، می تواند در برابر کارتل کشورهای صادرکننده یعنی اوپک عرض اندام کند. این سوالی است که گذشت زمان پاسخگوی آن خواهد بود؛ اما در هر حال، چنین اقدامی تاثیرات ژئوپلتیکی، اقتصادی و اقلیمی شگرفی برجای خواهد گذارد، مسئله ای که بازارهای جهانی باید به آن توجه کنند.
منبع: اویل پرایس
