به گزارش مسیر اقتصاد مسئولین هندی معتقدند پیاده سازی صحیح عملیات و فرایندهای آبخیزداری می تواند در آینده ای نزدیک در حل بحران آب این کشور راهگشا باشد.
برای تامین منابع آبی هندوستان در بلندمدت اگر اقداماتی لازم برای مدیریت بهینه منابع آب صورت نگیرد، تنش آبی این کشورا را فرا خواهد گرفت. با این حال گزارش «توسعه حوزه های آبخیز هندوستان» نشان می دهد طبق برآوردهای اخیر افزایش تقاضا و مصرف آب، افزایش جمعیت و رشد اقتصادی شتابان هند باعث می شود منابع آبی این کشور تا سال ۲۰۳۰ به نصف برسد.
علاوه بر کمبود شدید آب در این کشور، کیفیت پایین منابع آبی نیز وضغیت را بغرنج تر کرده است؛ به همین منظور نیاز به برنامه هایی جهت کنترل عرضه و تقاضا و همچنین مدیریت صحیح و بهینه روان آب های سطحی و آب های زیرزمینی به شدت احساس می شود.
به نظر می رسد پیاده سازی مدل های اجرای عملیات آبخیزداری در این کشور بتواند مرهمی بر حل این مشکل باشد. این گزارش قصد دارد به این موضوع بپردازد که اجرای عملیات آبخیزداری خوب راه حل بالقوه هند برای مدیریت و افزایش منابع آبی است.
توسعه آبخیزداری در هند با کمک مردم
مسئولین هندی به تجربه اجرای عملیات آبخیزداری در سه ایالت هندوستان(کارناتاکا، هیماچال پرداش و اوتاراکند) به منظور درک و استفاده در دیگر مناطق برای توسعه منابع آبی روی آورده اند. توسعه آبخیزداری مفهومی جدید در هندوستان نیست، بلکه این امر با جمع آوری، ذخیره، مدیریت بارش ها و رواناب های سطحی و همچنین جریانات فصلی از دیرباز در بین مردم این کشور وجود داشته است.
اکثر برنامه های مدیریت منابع آب در هندوستان در سطح محلی هستند و با تکیه بر اعمال روش های گوناگون و مفید برای جمع آوری و انتقال آب باران در دل مخازن سفرهای زیر زمینی صورت گرفته است.
دولت هند همچنین مبتنی بر رویکردهای قدیمی مدیریت آب، با تمرکز ویژه بر حوزه های آبخیز از اواخر دهه ۸۰ میلادی برنامه ریزی کرده بود که دستورالعمل آن در سال ۱۹۹۵ عملیاتی شد. مسئولین این کشور برای انجام پروژه های آبخیزداری در حوضه های کوچک آبخیز به شدت بر مردم محلی تکیه کردند.
توسعه روستایی و حفط منابع آبی هدف هند از اجرای عملیات آبخیزداری
این پروژه ها بیشتر مبتنی بر بارندگی، آب های زائد و روان آب ها بوده که شامل بازسازی و احداث آب بندان ها و مخازن کوچک و همچنین پر کردن سفره ها زیر زمینی بوده است. این برنامه ها عمدتا در هندوستان به عنوان یکی از اصلی ترین برنامه های توسعه روستایی محسوب می شوند.
با این حال مسئولین به این نتیجه رسیده اند که اجرای عملیات آبخیزداری نه تنها برای توسعه روستایی مفید بوده بلکه به حفظ منابع آبی کشور نیز کمک شایانی خواهد کرد.
با مشارکت مردم محلی در اجرای این پروژه ها هزینه های تامین آب آشامیدنی به طور محسوسی کاهش و فرایند ذخیره سازی آب را بهبود یافته است.
نتایج اجرای عملیات آبخیزداری در سه ایالت هند
اجرای عملیات آبخیزداری در سه ایالت هند درس هایی را برای سیاستگذاران این کشور در پی داشته است که در ادامه به آن ها اشاره می شود:
- استفاده از حوضه های آبریز به عنوان واحد اصلی برنامه ریزی برای اجرای عملیات آبخیزداری مفید بود، اما اهداف بزرگتر مانند حفاظت و نگهداری فعالیت های هیدرولوژیکی و یا مدیریت اثرات منفی آب زیرزمینی و پایین دست همچنان به عنوان رویکرد حوزه آبریز به صورت جداگانه انجام شد.
- یک پروژه کوچک (در سطح آب زیرزمینی یا سطح آبهای حاره ای) باید برای حداقل ۵ تا ۷ سال برنامه ریزی شود تا سرمایه اجتماعی کافی آن تامین شود.
- پروژه هایی که شرکت های متعدد در آن دخیل هستند، به نسبت موفقیت آمیز تر انجام می شود.
- طرح ها باید برنامه ریزی منابع یکپارچه آب در سطح آب های زیرزمینی را مدنظر قرار دهند.
- اهداف اجرای عملیات آبخیزداری و توسعه آن با معیشت مردم پیوندی عمیق دارد.
- نحوه تعامل کارکنان شرکت ها با مردم محلی، نتایج پروژه را تعیین کرده و پیامدهای آن را تعیین می کند.
منبع: پورتال آب هند
