به گزارش مسیر اقتصاد از اقدامات مهمی که می تواند موجب رونق صنعت خودرو، به عنوان یک لوکوموتیو اقتصادی در کشور شود، داخلی سازی قطعات خودرو است. در واقع سیاست صنعتی در حوزه خودرو باید به گونه ای باشد که از ساخت قطعات خودرو در داخل کشور حمایت شود. آمارها در سالیان اخیر نشان می دهد تراز تجاری قطعات خودرو به شدت منفی شده و تولید داخلی در این زمینه به حاشیه رفته است.
بنا بر آمار انجمن خودروسازان ایران به نقل از وزارت صنعت، معدن و تجارت، بیشترین درصد داخلی سازی خودروهای کشور، ۹۳ درصد است. این آمار نشان از آن دارد که هنوز هم وابستگی به قطعات خارجی در صنعت خودرو کشور وجود دارد. در واقع خودروهای پرتیراژ از داخلی سازی بیشتری نسبت به محصولات کم تیراژ برخوردار هستند.
اگرچه انتظار می‌رفت هرچه خودروها جدیدتر و به روزتر می‌شوند، قطعه‌سازان نیز متناسب با آن به‌روزرسانی شوند؛ اما نه تنها این اتفاق رخ نداده است، بلکه برخی شرکت‌های قطعه‌سازی به جای بهبود کیفیت تولید، به سراغ واردات رفته اند.
رقم داخلی سازی خودروهای شرکت ایران خودرو
بنابر آمار انجمن خودروسازان ایران، تا به امروز بیشترین داخلیسازی انجام شده در صنعت خودرو کشور و در بین محصولات موجود، ۹۳ درصد و کمترین نیز ۲۰ درصد بوده است. گرچه این ۲۰ درصد نیز بیشتر به خودروهای به اصطلاح مونتاژی متعلق به بخش خصوصی مربوط می‌شود که اکثر قریب به اتفاق آن ها چینی هستند.
بنا بر آمار انجمن خودروسازان ایران محصولاتی مانند پژو ۴۰۵، پژو پارس و سمند، تا مرز ۹۳ درصد داخلی سازی شده اند. آن طور که انجمن خودروسازان اعلام کرده است، سمند و پژو ۴۰۵ و پارس توانایی پاس کردن استانداردهای جدید را طی سال آینده ندارند و بنابراین باید از خطوط تولید حذف شوند.
طبق آمار انجمن خودروسازان ایران، درصد ساخت داخل قطعات پژو ۲۰۶، به ۷۰ درصد رسیده است. خودرو رانا نیز که روی پلت‌فرم پژو ۲۰۶ ساخته می شود، ۷۰ درصد داخلیسازی تا به امروز داشته است. در بین محصولات دیگر، دنا که از خانواده سمند به شمار می رود و قطعات مشترکی زیادی با محصول سمند دارد، ۷۰ درصد داخلی سازی شده است. در لیست انجمن خودروسازان به داخلی سازی ۸۰ درصدی محصول وانت آریسان نیز اشاره شده است. همچنین سوزوکی گرندویتارا نیز که جزو محصولات مونتاژی ایران خودرو به شمار می‌رود، تنها ۲۰ درصد داخلی سازی داشته است.[۱]
رقم داخلی سازی خودروهای شرکت سایپا
در بین محصولات شرکت سایپا نیز پراید، که حدود ۲۵ سال از تولید آن در کشور می گذرد، طبق این آمار ۸۷ درصد ساخت داخل داشته است. تیبا نیز که از خانواده پراید به شمار می رود، داخلی سازی ۸۷ درصد را به خود می بیند. طبق آمار انجمن خودرو سازان میزان داخلی سازی پراید وانت ۸۰ درصد است.
خودرو تندر ۹۰ که حدود ۱۰ سال از تولید آن می گذرد، طبق آمار انجمن خودروسازان ۵۶ درصد داخلی سازی شده است؛ که با گذشت حدود ۱۰ سال از تولید این محصول، رقم داخلی سازی پایینی به شمار می رود.
آمار داخلی سازی محصول ساندرو نیز که از خانواده تندر ۹۰ به شمار می رود، توسط این انجمن اعلام نشده است. با این حال انتظار می رود به دلیل اشتراکات زیادی که میان قطعات تندر ۹۰ و ساندرو است، این محصول از داخلی سازی مشابه تندر ۹۰ برخوردار باشد.
فرآیند اندازه گیری عمق داخلی سازی خودروها دقیق نیست
اما نکته قابل توجه اینجاست که هم اکنون میزان ساخت داخل برای برخی خودروهایی که تولید داخلی بودن آن ها بدیهی فرض می شود (مانند پراید و سمند و …) محاسبه نشده و تنها به خود اظهاری سایپا و ایران خودرو در این زمینه اکتفا می شود. بنابراین بطور کلی فرآیند اندازه گیری که توسط شرکت های کارگزار وزارت صمت انجام می شود، دقیق نیست. عدم تعیین درست عمق ساخت داخل خودروهای کشور معایب و ضررهای هنگفتی را برای اقتصاد کشور ایجاد می کند، که در گزارش های بعدی به جزئیات آن و روند اندازه گیری کنونی عدد ساخت داخل اشاره خواهد شد.
پینوشت:
[۱] دنیای اقتصاد کدخبر: ۳۳۴۴۲۸۰
