به گزارش مسیر اقتصاد مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی که امروز منتشر نمود، امکان افزایش وام ازدواج به ۱۵ میلیون تومان را مورد بررسی قرار داد.
بر این اساس و طبق نظر این مرکز پژوهشی در گزارش شماره ۱۵۷۰۱ خود که مرتبط با بند ب تبصره ۱۶ لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ است، امکان افزایش وام ازدواج به ۱۵ میلیون تومان با منابع قرض الحسنه بانکی وجود دارد.
در گزارش منتشر شده بیان شده است که علیرغم وجود تورم حدود ۱۰ درصدی در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶، مبلغ تسهیلات قرضالحسنه ازدواج در لایحه بودجه ۱۳۹۷ نسبت به قانون بودجه ۱۳۹۵ تغییر نیافته است؛ این درحالی است که در حال حاضر هزینه‌های شروع زندگی مشترک در حداقلی‌ترین برآوردها بالغ بر ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون ریال است.
لذا ضروری است برای حفظ اثرگذاری سیاست تسهیلات قرضالحسنه ازدواج، مبلغ آن متناسب با هزینه‌های ازدواج افزایش یابد.
منابع لازم برای وام ازدواج ۱۵ میلیون تومانی
طبق گزارش منتشر شده، در سال‌های گذشته حداکثر تقاضای ساليانه تسهیلات قرضالحسنه ازدواج یک میلیون و سیصد هزار نفر بوده است. با فرض این مقدار تقاضا برای سال آتی، در سناریوي افزایش وام ازدواج به ۱۵۰ میلیون ریال، به حدود ۲۰۰ هزار میلیارد ریال منابع نیاز است.
با توجه به اینکه سایر تکالیف تسهیلات قرضالحسنه مندرج در بندهای «ج» و «د» تبصره «۱۶» لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ نیز بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد ریال است، در مجموع منابع مورد نیاز برابر ۲۳۰ هزار میلیارد ریال خواهد بود.
امکان سنجی توان قرض الحسنه در نظام بانکی
بر اساس بررسی های مرکز پژوهش های مجلس، مانده تسهیلات قرضالحسنه در پایان مهرماه ۱۳۹۶ برابر ۵۴۵ هزار میلیارد ریال بوده است که بخش عمده آن مربوط به تسهیلات قرضالحسنه خرد با دوره بازپرداخت حداکثر ۵ ساله است؛ لذا در بدبینانه‌ترین برآورد هر سال حدود ۲۰ درصد تسهیلات قرضالحسنه بازپرداخت خواهد شد که منابع آن می‌تواند صرف پرداخت تسهیلات جدید شود.
به‌عبارت دیگر در سال ۱۳۹۷ با فرض ثبات منابع قرضالحسنه نظام بانکی امکان پرداخت حداقل ۱۰۰ هزار میلیارد ریال تسهیلات قرضالحسنه را خواهد داشت.
از سوی دیگر سپرده‌های قرضالحسنه پس‌انداز در سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۲۴ درصد و در هفت ماهه ابتدای سال ۱۳۹۶ نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۱.۹ درصد رشد داشته است. لذا برای سال آتی رشد حدود ۲۰ درصدی این منابع قابل پیش‌بینی است که حدود ۱۰۰ هزار میلیارد ریال خواهد شد.
افزایش وام ازدواج به ۱۵ میلیون تومان با کمک ۳ درصد از سپرده های قرض الحسنه جاری
طبق نظر مرکز پژوهش های مجلس، برای افزایش تسهیلات قرضالحسنه ازدواج به ۱۵۰ میلیون ریال، لازم است معادل ۳۰ هزار میلیارد ریال از منابع قرضالحسنه جاری تسهیلات قرضالحسنه نیز مورد استفاده قرار گیرد.
این میزان حدود ۳ درصد از مانده سپرده‌های قرضالحسنه جاری (پس از کسر سپرده قانونی) است. لازم به یادآوری است که پرداخت تسهیلات قرضالحسنه از منابع سپرده‌های قرضالحسنه جاری از سال ۱۳۹۵ در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است و تاکنون عملکردی نداشته است.
وظایف بانک مرکزی در اجرای قانون وام ازدواج
در پایان این مرکز پژوهشی، افزایش زمان بازپرداخت این تسهیلات به ۵ سال را نیز پیشنهاد داده و مطرح کرده است که بانک مركزی موظف است اعطای تسهيلات قرضالحسنه ازدواج را به‌نحوي مديريت كند كه تعداد جوانان در صف تسهيلات قرضالحسنه ازدواج كمتر از پنجاه هزار نفر باشد.
همچنین این بانک باید از ابتدای سال ۱۳۹۷ به‌صورت ماهيانه، مانده منابع قرضالحسنه، تعداد متقاضیان در صف و تعداد تسهیلات پرداخت شده را به تفکیک هر بانک و هر استان منتشر نماید.
بانک مرکزی وظیفه نظارت بر اجرای این قانون و جریمه بانک‌های متخلف در این زمینه را بر عهده دارد و می‌تواند به‌منظور تسهیل و تسریع در پرداخت تسهیلات قرضالحسنه ازدواج، در چارچوب قوانین و مقررات، از ابزارها و سازوکارهای تشویقی و تنبیهی لازم برای بانک‌ها و مؤسسات اعتباری استفاده نماید.
