به گزارش مسیر اقتصاد در چندین دهه گذشته افزایش مستمر تجارت بین المللی موجب افزایش پرداخت های پیچیده بین المللی شده است. در دهه ۱۹۷۰ میلادی در تلاشی جهت ساماندهی و تسهیل مبادلات، تعدادی از بانک های بزرگ، تعاونی سوئیفت را به منظور ساماندهی و تسهیل مبادلت ایجاد کردند.
سوئیفت بانک های جهان را قادر می سازد تا مبادلاتشان را به صورت الکترونیکی و بدون استفاده از کاغذ و روش های سخت و زمانبر انجام دهند. با گذشت زمان تعداد کشورهای عضو سوئیفت افزایش یافته است و امروزه اکثر کشورها جهان عضو این تعاونی هستند.
عدم امکان استفاده از سوئیفت بدون حضور شخص ثالث
یکی از محدودیت های انجام پرداخت با سوئیفت این است که استفاده کنندگان، بدون یک شخص ثالث نمی توانند از این سیستم بهره ببرند. لذا لازم است برای انجام معاملات در قالب این سیستم، از وجود شخص ثالثی مثل بانک ها و سایر سازمان های ناظر بر سوئیفت استفاده کرد.
همچنین در کنار دخالت شخص ثالثی بر انجام مبادلات که گاها باعث ایجاد محدودیت نیز می شود، سیستم سوئیفت مشکلات اساسی دیگری از قبیل هزینه بالا، زمانبر بودن انجام مبادلات و غیره را نیز دارد که موجب حرکت مؤسسات مالی و بانک ها به سمت طراحی سیستم های پرداخت کارآمدتر شده است.
رفع مشکلات اساسی سوئیفت با راه اندازی سیستم پرداخت مبتنی بر بلاک چین
یکی از روش های طراحی سیستم پرداخت برای غلبه بر این قبیل ضعف های ساختاری و استقلال مبادلات، پیاده سازی سیستم پرداخت با استفاده از بلاک چین است که با پرداخت هزینه کم، سرعت و امنیت بالاتر و قابلیت اطمینان بیشتر پرداخت های خود را مدیریت کنند.
در سیستم پرداخت مبتنی بر فناوری بلاک چین نیازی به حضور شخص ثالث نبوده و مبادلات به صورت دو به دو انجام می شود؛ لذا بر خلاف سوئیفت، نیازی به ارسال و ذخیره سازی اطلاعات افراد نزد پایگاه داده مرکزی دیگری وجود ندارد. از طرفی در سیستم پرداخت طراحی شده با فناوری بلاک چین امکان ایجاد محدودیت برای سایر اعضا نیز وجود ندارد.
سیستم پیام رسان مالی جایگزین سوئیفت چین و روسیه
به عنوان نمونه ای از سیستم پرداخت طراحی شده بر اساس فناوری بلاک چین، می توان سیستم پرداخت کشور چین و روسیه را مثال زد.
دو کشور مذکور که جهت استفاده از ارزهای ملی خود در تجارت با یکدیگر پیمان پولی دوجانبه منعقد نموده اند، برای انجام مبادلات میان خود با استفاده از روبل و یوآن اقدام به راه اندازی یک سیستم پیام رسان مالی دوجانبه جایگزین سوئیفت با استفاده از تکنولوژی بلاک چین نموده اند.
سیستم پیام رسان مالی مذکور که PVP یا پرداخت در مقابل پرداخت (Payment versus Payment) نام دارد، روشی برای انجام پرداخت های نقدی است که در آن پرداخت نقدی توسط یک ارز و به طور همزمان با ارز دیگر دریافت می شود.
به این صورت که پرداخت کشور چین با یوآن و از طریق این سیستم برای روسیه انجام می شود؛ اما کشور روسیه دریافت خود را با ارز خود و به روبل دریافت می کند. برای تسهیل عملیات حسابداری و تسویه مبادلات توسط سیستم الزامات مورد نیاز در نظر گرفته شده است و نیاز به سایر سیستم های پرداخت و تسویه را بر طرف کرده است.
PVP راهکاری برای در امان ماندن چین و روسیه از تحریم های سوئیفت
از آنجایی که روسیه و چین هر دو از طرف آمریکا تهدید به قطع کامل دسترسی به سوئیفت شده اند، لذا راه اندازی سیستم پیام رسان PVP راهکاری برای در امان ماندن از تهدیدات آمریکا است.
از طرفی این سیستم سازوکار جدیدی است که می تواند رقیبی جدی برای انحصار طولانی مدت سوئیفت به عنوان سیستم پرداخت بین بانکی تحت نظارت ایالات متحده آمریکا باشد و امکان پرداخت همزمان با دو پول ملی مختلف را فراهم نماید.
سیستم های پرداخت مبتنی بر فناوری بلاک چین به دلیل حساب های کل توزیع شده اش نیازی به تمرکز فعالیت ها و مدیریت معاملات در یک مرکز تحت کنترل را ندارد. بر خلاف سیستم سوئیفت که پایگاه داده ها و مرکز اصلی مدیریت مبادلاتش در تعدادی از کشورهای خاص قرار دارد و لذا امکان رصد و ایجاد محدودیت علیه کشورها را ایجاد می کند.
برگرفته از: ان اس دی روسیه و نزدک
