به گزارش مسیر اقتصاد حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ انگیزه زیادی برای ایالات متحده فراهم کرد تا به طور قابل توجهی، ابزارها و تکنیک های ردیابی و شناسایی معاملات مالی تروریسم را توسعه دهد؛ ابزارهایی که آمریکا با استفاده از آن، کشورهای مختلف را نیز تحت تحریم های مالی قرار می دهد.
تحریم های مالی ایالات متحده توسط قوانین و دستورات اجرایی این کشور صورت می پذیرد. مسئولیت اجرای این تحریم ها به عهده دفتر کنترل دارای های خارجی(اوفک) است و با مشورت وزارت امور خارجه انجام می شود.
این تحریم ها با ایجاد مانع بر سر جریان انتقال سرمایه و سایر اشکال انتقال ارزش (وجه) اعمال می گردد. برای درک مکانیزم و شیوه استفاده از تحریم های مالی، ضروری است با چگونگی انتقال ارزش و نحوه عملکرد سیستم های پرداختی کلیدی بین المللی آشنا شد.
انتقال الکترونیکی ارزش در نظام پرداخت بین المللی
در اقتصادهای مدرن ارزش بین طرفین از طریق پول نقد یا اسناد بانکی منتقل می شود. انتقال الکترونیکی مهمترین نوع پرداخت در نظام مالی بین المللی است. مؤسسات مالی بزرگ و شرکت ها عمدتا از انتقال الکترونیکی به منظور ارسال حجم زیادی از وجوه در دفعات زیاد استفاده می کنند.
اساسا انتقال الکترونیکی، معامله ای است که در آن انتقال دهنده که ممکن است یک فرد، شرکت یا بانک باشد، دستورالعمل پرداخت از حساب خود به حساب دیگری را می دهد. اگر انتقال دهنده و ذینفع دارای حساب در یک بانک باشند این انتقال به سادگی انجام می شود.
همچنین اگر طرفین در یک بانک حساب نداشته باشند اما بانک اصلی و بانک انتقال دهنده با یکدیگر حساب کارگزاری داشته باشند، انتقال می تواند از طریق این حساب صورت پذیرد.
به طور جایگزین امکان دارد بانک انتقال دهنده و بانک ذینفع هر دو حساب کارگزاری نزد یک بانک ثالثی داشته باشند که انتقال می تواند از این طریق و با ایجاد رشته واسطه ها انجام شود.
سیستم پرداخت کلیدی Fedwire ،CHIPS و SWIFT
انجام پرداخت و ارتباط میان افراد و مؤسسات مالی در ایالات متحده توسط Fedwire انجام می شود که یک سیستم ارتباطی و پرداختی متعلق به ۱۲ بانک فدرال رزرو است.
بسیاری از بانک های آمریکایی در نظام فدرال حساب کارگزاری و نقدینگی فراوانی دارند. بانک های فدرال رزرو در انتقال وجوه با یکدیگر نقش یک بانک واسطه را انجام می دهند.
در میان بانک های فدرال رزرو، بانک مرکزی فدرال نیویورک نقش مهمی ایفا می کند، زیرا اکثریت معاملات Fedwire مؤسسات مالی تحت اختیار بانک مرکزی فدرال نیویورک است.
دو سیستم پرداخت مهم دیگر اتاق تسویه پرداخت های بین بانکی (CHIPS) و جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی(SWIFT) هستند. CHIPS مانند Fedwire عمل ارتباط و تسویه را انجام می دهد. CHIPS اصلی ترین نظام نقل و انتقال الکترونیکی پول در آمریکاست. این اتاق برای نقل و انتقال الکترونیکی دلار بین بانک های بین المللی و سایر مؤسسات مالی استفاده می شود.
سوئیفت برخلاف CHIPS و Fedwire تنها برای ارتباطات است. سوئیفت که اصالتا بلژیکی است، زبانی مشترک برای مؤسسات مالی جهانی تأمین می کند و لذا این امر برای تسویه پرداخت های بین المللی حیاتی است.
هر چند سوئیفت در واقع خدمات تسویه را انجام نمی دهد اما هدایت کننده تراکنش هایی است که از طریق حساب های کارگزاری CHIPS و Fedwire و یا سایر نظام های پرداخت تسویه می شوند.
اجرای تحریم های مالی توسط سیستم های پرداخت انجام می شود. بدین شکل که کشورهای مختلف در انجام نقل و انتقالات دلاری خود به نظام های پرداختی کلیدی تحت اختیار آمریکا وابسته هستند. لذا آمریکا می تواند با ایجاد مانع و قطع دسترسی کشورها به این نظامات تحریم های مالی خود را اجرا کند.
بر این اساس در صورتی که کشوری بخواهد امکان تحریم شدن از طریق آمریکا را از بین ببرد، باید سیستم های پرداخت جایگزین طراحی نموده و از طریق آن با دیگر کشورها معاملات خود را مدیریت کند.
منبع: دانشگاه حقوق جرج‌تون
