به گزارش مسیر اقتصاد اردوغان در سخنرانی خود در نشست D8 مأموریت و هدف این گروه را اعلام کرده و گفت: اگر ما بتوانیم استفاده از ارزهای ملی را در تجارت میان اعضا گسترش دهیم، انقلابی در تاریخ D8 اتفاق می افتد.
در سال های اخیر تجارت با استفاده از ارزهای ملی مکررا در ترکیه توسط اردوغان مطرح شده است. به طور خاص استفاده از ارزهای ملی در تجارت با اقتصادهای در حال ظهور که روابط قوی تجاری با ترکیه دارند، در دستور کار قرار گرفته است.
در بین این کشورها نیز روسیه و ایران که ترکیه از آنها انرژی وارد می کند، از همه مهمتر هستند. کشور بعدی نیز چین است. استفاده از ارزهای ملی در تجارت با روسیه، چین و ایران یکی از موضوعات مهم اقتصادی در ملاقات میان سران این کشورها است.
یکی از این نشست ها مربوط به اجلاس کشورهای D8 بوده که در استانبول برگزار شد. تجارت با استفاده از ارزهای ملی در این نشست نیز یکی از دستور کارهای مهم بوده است.
این مسئله نشان از آن دارد که کشورهای در حال توسعه قصد دارند تجارت با ارزهای ملی را تقویت نمایند. این اقدام برای هر دو طرف یک راهبرد برد- برد محسوب می شود.
کشورهای D8 و تجارت با ارزهای ملی
در طول اجلاس سران بحث تجارت با ارزهای ملی ظهور پیدا کرده و مورد تأکید قرار گرفت. با نگاه به تاریخچه D8 مشاهده می شود که این بحث به عنوان چالش اساسی در روابط قوی اقتصادی میان کشورهای در حال توسعه مطرح بوده است.
گروه D8 در سال ۱۹۹۷ پس از نشست سران دولت ها در استانبول تشکیل شد. حجم کل اقتصاد کشورهای D8 در حال حاضر ۳.۷۷ تریلیون دلار است و جمعیت آن ها در مجموع به ۱.۱ میلیارد نفر می رسد. با اینحال کشورهای عضو این گروه در کنار خصوصیات مشابه متعدد، تفاوت هایی نیز با یکدیگر دارند.
ترکیه و اندونزی به عنوان دو کشور عضو گروه G20 در D8 عضویت دارند؛ ایران، پاکستان و بنگلادش که دارای قدرت بالقوه برای تبدیل شدن به قدرت اقتصادی در آسیا هستند نیز از اعضای این گروه هستند؛ مالزی از خاور دور، مصر از آفریقای شمالی و نیجریه از غرب آفریقا نیز اعضای دیگر گروه D8 را تشکیل می دهند که می توانند در آینده به قدرت های مطرح اقتصادی تبدیل شوند.
فشار ناشی از ارز خارجی عامل اصلی عدم توسعه تجارت میان کشورهای D8 است
اعضای گروه D8 همگی جزء کشورهای اسلامی و با تمایلات سیاسی مشابه هستند. برای چنین گروهی حجم تجارت ۱۰۰ میلیارد دلاری بسیار کم تر از حد ظرفیت های موجود محسوب می شود. با اینحال دلایل اقتصادی، سیاسی و سایر عوامل دیگر در پایین بودن سطح تجارت میان کشورهای D8 دخیل بوده است.
ولی با کنار گذاشتن تمامی این دلایل، یک حقیقت آشکار وجود دارد که مانع جدی برسر راه کشورهای توسعه نیافته یا در حال توسعه از جمله کشورهای عضو D8 است. این حقیقت همان فشار ناشی از ارز خارجی است. راه حل این مشکل نیز همانطور که اردوغان مطرح کرد استفاده از ارزهای ملی در تجارت است.
استفاده از ارزهای ملی یکی از مهمترین ابزارهای جلوگیری از اعمال فشار بر اقتصادهای در حال توسعه است. به ویژه کشورهایی که مشکلات مربوط به ارز خارجی را تجربه کرده اند و تحت فشار ناشی از نوسانات نرخ ارز بوده اند.
برای این کار باید کشورهای عضو D8 در قالب یک پلتفرم پیشرو عمل کنند. این کشورها باید ادغام اقتصادی میان کشورهای مسلمان را توسعه دهند. این ادغام هم به عنوان الگویی برای کشورهای در حال توسعه خواهد بود و هم شرایط تجارت میانشان را تغییر خواهد داد. لذا در این صورت D8 به عنوان یک قدرت اقتصادی شناخته خواهد شد.
برای اینکه این ادغام به قدرت اقتصادی تبدیل شود، باید تجارت میان کشورها افزایش یابد و موانع تجاری کنار گذاشته شود.
لزوم نقش آفرینی موثر بانک های مرکزی و استفاده از پیمان های پولی برای تجارت با ارزهای ملی
اول از همه مازاد تجاری باید از طریق مبادله ای که بانک های مرکزی انجام می دهند حل شود. به عبارت دیگر تبدیل و رفع مازاد تجاری به سایر ارزهای ذخیره پیش نیاز افزایش تجارت با ارزهای ملی نیست.
اگر کشورهای دارای روابط تجاری ارز ملی کشور دیگری را در اختیار داشته باشند، باید برای این ارزها امکان وام دهی میان کشورها فراهم شود. به این ترتیب این عمل انگیزه برای تقویت تجارت با ارزهای ملی خواهد شد. برای این منظور باید استفاده از ابزارهای اعتباری مجاز باشد و سیستم بانکی میان کشورها به طور هماهنگ عمل نماید.
منبع: ینی سافاک
