به گزارش مسیر اقتصاد پتروشیمی شازند به عنوان تنها تولیدکننده محصول دی اتیل هگزانول در کشور با ظرفیت ۵۷ هزار تن در سال است که این میزان تولید پتروشیمی شازند جوابگوی کل تقاضای داخل کشور نیست و معاملات این محصول در اکثر مواقع در حالت رقابت انجام می شود.
بنابراین در مواقعی که عرضه به هر دلیلی متوقف و یا کاهش یابد، میزان تقاضا به شدت افزایش می یابد و همین دلیل باعث افزایش قیمت معامله در بورس کالا می شود.
کاربرد اصلي دی اتیل هگزانول در صنعت DOTP و DOP سازی است و از این محصولات به عنوان نرم کننده در ساخت قطعات PVC استفاده می شود.
اقتصاد این صنعت به شدت وابسته به قیمت مواد اولیه به ویژه دی اتیل هگزانول است به طوری که زمانی که قیمت دی اتیل هگزانول افزایش چشمگیری داشته باشد، تولید DOP توجیه اقتصادی ندارد و شرکت های تولید کننده این محصول دچار مشکل می شوند.
افزایش قیمت دی اتیل هگزانول به دلیل محدودیت عرضه در بورس
با مشاهده آمار معاملات بورس کالا محصول دی اتیل هگزانول، در اکثر مواقع شاهد رقابت ۱۰ الی ۱۲ درصدی در قیمت هستیم؛ این شرایط تا زمانی حکمفرماست که وضعیت عرضه باثبات و خبری از تعميرات اساسي يا اصطلاحا اورهال پتروشیمی نباشد؛ اما به محض اعلام خبر اورهال این شرایط تغییر و میزان تقاضا و رقابت افزایش می یابد.
مصداق این مسئله اخیرا اتفاق افتاده است؛ زمانی که خبر اورهال ناحیه ۳ پتروشیمی شازند و توقف توليد دو الي سه هفته اي عنوان شد میزان رقابت محصول دی اتیل هگزانول با رشدی صعودی از ۱۰ درصد به ۳۴ درصد طی یک ماه گذشته رسید که این اتفاق باعث شد پتروشیمی شازند این محصول را به اندازه ۰۰۰/۰۰۰/۸۰۰/۱ تومان طی یک ماه گرانتر از زمان هایی که خبری از اورهال نبود به فروش برساند.
تمامي اين اتفاقات به دليل كمبود اين محصول و نگراني مصرف كنندگان در زمان وقفه عرضه پتروشيمي شازند بوده است كه اين موج اضطراب و نگراني باعث افزايش تقاضای غيرواقعي و به تبع آن رقابت بيشتر مي شود؛ البته که تمامي این مسائل باعث سود دهي بيشتر پتروشيمي اراك مي گردد.
نمودار زیر میزان افزایش تقاضا بعد از اعلام خبر اورهال پتروشیمی و تاثیر آن بر میزان قیمت را نشان می دهد:
همانطور که در نمودار مشاهده می شود، قبل از اعلام خبر اورهال پتروشیمی شازند میزان رقابت قیمتی کمتر از ۱۰ درصد می باشد اما از اواسط شهریور با اعلام خبر میزان رقابت قیمتی طی چهار هفته به ۳۴ درصد می رسد.
محدودیت عرضه قیمت تولیدات داخلی و واردات را افزایش می دهد
تمامی این اتفاقات علاوه بر افزايش قیمت بیشتر محصولات PVC در بازار باعث زیر ظرفیت رفتن و در نهایت تعطیلی شرکت های DOP ساز می گردد زیرا زمانی که قیمت DOP به دلیل افزایش قیمت دی اتيل هگزانول افزایش یابد، واردات DOP توجیه اقتصادي پیدا می کند و همین مسئله باعث تعطيلي واحدهاي DOP ساز می شود.
نیاز است مسئولین تنظیم گر بازار محصولات پتروشیمی از سازوكارهايي نظیر واردات محصولات در زمان اورهال واحدهای پتروشیمی، افزایش تولید دی اتیل هگزانول کشور و يا مديرت زمان اورهال واحدهاي پتروشيمي در مواقعي كه ميزان تقاضا پايين تر از زمان هاي ديگر است (مانند ابتداي سال) برای رفع این مسئله در زمان وقفه عرضه پتروشیمی ها استفاده نمايند تا این گونه آسیب ها چرخه تولید واحدهای صنایع تكيملي پتروشيمي کشور را متوقف ننماید.
