مسعود دانشمند دبیر کل خانه اقتصاد ایران در گفتگو با مسیر اقتصاد در مورد پیمان های پولی دوجانبه گفت: پیمان های پولی دوجانبه موجب استفاده از ارزهای ملی در مبادلات بین المللی با سایر کشورها می شود و زمینه ای برای کاهش وابستگی به دلار را فراهم می آورد.
ایران سابقه استفاده از ارزهای ملی در مبادلات تجاری را داشته است
دانشمند در ابتدای صحبت هایش به بیان تاریخچه ای از اقدامات ایران در راستای استفاده از ارزهای ملی پرداخت و گفت: استفاده از ارزهای ملی چیز جدیدی برای کشور نیست و در گذشته بانک مرکزی ایران تجربه استفاده از ارزهای ملی را در مبادلات با سایر کشورها داشته است.
دانشمند در ادامه افزود: کشور ایران با کشورهای اتحاد جماهیر شوروی از قبیل روسیه، لهستان، رومانی، مجارستان و غیره بر مبنای دلار تهاتری تجارت می کرده است و این بدین معنی است که مبادلات با استفاده از ارزهای ملی طرفین انجام می شده و نقش دلار در این مبادلات محاسباتی بوده و در انجام اصل مبادلات نقش نداشته است.
وی افزود: همچنین تبادلات ایران با چین نیز توسط ریال انجام می گرفته و کلیه فاکتورها و عملیات حسابداری بوسیله ریال صورت می گرفته که طرف چینی نیز استفاده از ریال را پذیرفته بود.
یورو تقلیدی از پول واحد آسیایی است
دانشمند در ادامه با بیان این که ایران در گذشته پولی به نام پول واحد آسیایی که بین ایران، پاکستان، هند و سریلانکا در جریان بود را ایجاد کرده بود و مبادلات میان این کشورها بر مبنای پول واحد آسیایی مورد سنجش قرار می گرفت، گفت: ایده ایجاد یورو که در حال حاضر بین کشورهای حوزه یورو در جریان است در اصل برگرفته از پول واحد آسیایی می باشد.
دانشمند افزود: پول واحد آسیایی به شکلی نبود که برای آن اسکناس چاپ شده باشد بلکه ماهیتی شبیه SDR صندوق بین المللی پول داشته و به انجام مبادلات و محاسبات کمک می کرده که این اقدام پیشرفتگی ابزارهای پرداختی را نشان می داد.
دانشمند گفت: بعدها این پول واحد آسیایی کنار گذاشته شد و به جای آن بین ایران و پاکستان یک حساب دلار محاسباتی بوجود آمد که نقش دلار فقط محاسباتی بوده و تا حدود چندین سال پیش وجود داشته که به دلیل تحریم ها، پاکستان اقدام به حذف آن نمود.
رویکرد بانک مرکزی باید احیای مبادلات با ارزهای ملی باشد
دبیرکل خانه اقتصاد ایران گفت: رویکرد بانک مرکزی در حال حاضر باید این باشد که دوباره اقدام به برپایی اداره تسویه (تجارت با ارزهای ملی) نموده و با کشورهای طرف تجاری از طریق ارزهای ملی مبادله کند.
وی افزود: دلار تحت تصمیمات آمریکا دچار نوسان و کاهش ارزش می شود و این تصمیمات بر روی اقتصاد ایران نیز بدون این که اختیاری در این تصمیم گیری داشته باشد، اثر می گذارد.
دانشمند گفت: اقتصاد ایران باید آسیب پذیری ناشی از نوسانات ارز ملی آمریکا را به حداقل برساند و در این زمینه به سمت استقلال عمل حرکت نماید.
کارگروه پیمان پولی در بانک مرکزی احیا شود
در پایان مسعود دانشمند با بیان این که چند سالی است که در بانک مرکزی کارگروهی جهت بررسی پیمان های پولی دوجانبه تشکیل شده است، گفت: باید این کارگروه تبدیل به یک اداره کل تهاتر شود تا از حالت کارگروه که یک کار مطالعاتی می کند به یک اداره رسمی که کار عملیاتی انجام می دهد و مسئولیت اجرایی دارد، تبدیل شود.
