به گزارش مسیر اقتصاد اهمیت و نقش توافقنامه های تجارت دو جانبه امروزه به طور گسترده ای در فضای تجارت بین المللی در حال افزایش است. در دنیای در حال تغییر کنونی، دولت ها بیشتر به دنبال ابتکار عمل برای اصلاح توافقنامه و شیوه های تجاری خود از طریق مذاکرات مستقیم هستند.
طولانی شدن مذاکرات در WTO دلیل حرکت کشورها به سمت تجارت دوجانبه
با توجه به روند طولانی مدت مذاکرات چندجانبه تجاری از قبیل مذاکرات مرتبط در سازمان تجارت جهانی (WTO) همانطور که در دور دوهه شاهد آن هستیم، توافقنامه های تجارت دوجانبه و منطقه ای در حال تنظیم و شکل دهی به چارچوب آزاد سازی های تجاری در قرن ۲۱ می باشند.
از طریق توسعه توافقنامه تجارت دوجانبه و منطقه ای در طول دهه گذشته، موانع تجاری در سراسر منطقه آسیا و اقیانوس آرام به طور مداوم کاهش یافته و این درحالی است که مذاکرات سازمان تجارت جهانی (WTO) در دور دوهه قطر تا حد زیادی طولانی و متوقف شده است.
در طول بیست سال گذشته کشورهای سرتاسر جهان به طور فزاینده ای از توافقنامه های تجاری دوجانبه و منطقه ای استقبال کرده اند. انعقاد توافقنامه های تجارت دوجانبه متعدد میان کشورهای دنیا (حتی کشورهای عضو WTO) و آغاز به کار فعالیت کمیته اقتصادی آ سه آن از سال ۲۰۱۵ نمونه ای از این استقبال بوده است.
توافقنامه تجارت دوجانبه یک تعهد رسمی بین دو کشور برای از بین بردن یا کاهش موانع تجاری از جمله تعرفه ها و محدودیت های کمی و سهمیه بندی های روی کالاها و خدمات معامله شده است.
ظهور توافقنامه های تجاری دوجانبه نشان دهنده این است که رکود حاکم بر جهان در زمینه پیشرفت های تجاری مانع از گسترش بیشتر آزادسازی تجارت در سطح آسیا و اقیانوس آرام و دیگر نقاط جهان شده است.
اصلاح تدریجی ساختارهای اقتصادی از طریق تجارت دوجانبه
توافقنامه های تجارت دوجانبه و منطقه ای پتانسیلی را برای کشورها ایجاد کرده تا سیستم های تعرفه ای، مالیاتی و درآمدیشان را به تدریج توسعه داده و مدرنیزه نمایند. رفع موانع تعرفه ای از طریق کاهش یا حذف عوارض گمرکی هدف اصلی توافقنامه های تجارت دوجانبه و منطقه ای است.
با این حال توافقنامه های تجارت دوجانبه و منطقه ای فرصتی را در اختیار کشورها قرار می دهد تا سیاست های مالیاتی و درآمدهای داخلی خود را به تدریج و به صورت کنترل شده بهبود دهند.
مزیت توافقنامه های تجارت دوجانبه این است که کشورهای عضو توافقنامه به طور آزادانه با یکدیگر تجارت نموده و موانع تجاری برای کشورهای غیر عضو کماکان برقرار است. در نتیجه اقتصاد کشورها به صورت دفعتی باز نشده و به تدریج و به میزان توسعه اقتصادی و پیشرفت و ایجاد مزیت، اقتصاد کشورها در اقتصاد جهانی اثرگذار می شود.
دیگر مزیتی که توافقنامه های تجارت دوجانبه نسبت به توافقات سازمان تجارت جهانی دارد، این است که انعطاف در تعیین مواردی که نیاز به تغییر قانون و تعرفه ها دارد را ممکن می سازد و نیازی نیست مانند سازمان تجارت جهانی تمامی قوانین و تعرفه های گمرکی را به صورت یکجا تغییر داد.
در این نوع توافقنامه ها کشورها با کاهش موانع تجارت در سیستم تجارت بین المللی توانایی های اقتصادی خود را با قدرت بخشیدن به صنایع داخلی برای دسترسی به بازارهای خارجی و تلاش برای افزایش بهره وری، بالا می برند.
انعطاف در میزان آزادسازی تجاری، مزیت توافقات تجاری دوجانبه
با انعقاد یک توافقنامه تجارت دوجانبه، اعضا انتخاب می کنند که تا چه سطحی از یکپارچگی اقتصادی را میان خود ایجاد کنند و یکی از مزایای این توافقنامه هم همین انعطاف در سطح آزادسازی تجاری و اقتصادی است.
به عنوان نمونه یک توافقنامه تجارت دوجانبه می تواند موانع تعرفه ای و غیر تعرفه ای مربوط به کالاها و خدمات را بین دوکشور مرتفع سازد و یا در سطح پیشرفته تر آن می تواند موانع مربوط به سرمایه گذاری و انتقال سرمایه و نیروی کار و سایر مناسبات و فعالیت های اقتصادی را تسهیل نماید.
در اکثر توافقنامه های تجارت دوجانبه نیازی نیست تا کشورها دست به اصلاح قوانین داخلی کشور خود بزنند، بلکه کافیست تا امضا کنندگان در مورد نکات کلیدی و اصلی توافقنامه مذاکره کرده، و تجارت را در زمینه های مشخصی بین خود تسهیل نمایند.
کشورها به سمت تجارت دوجانبه در حرکت هستند
انعطاف پذیری، تسریع در دسیابی به توافق و عدم نیاز به تغییر قوانین داخلی و آزادسازی گسترده تجاری در توافقنامه های تجارت دوجانبه سبب شده تا کشورها به سمت انعقاد این توافقنامه ها حرکت کرده و قوانین دست و پا گیر و روندهای طولانی مدت سازمان تجارت جهانی را کنار بگذارند.
برگرفته از: ورلدکاستوم ژورنال
