به گزارش مسیر اقتصاد (مسیر اقتصاد)، هفته گذشته مدیرکل مرکز واردات و امور مناطق آزاد گمرک ایران، با ابلاغ بخشنامه‌ای ممنوعیت واردات گندم را ابلاغ کرد. طبق این نامه واردات انواع گندم اعم از معمولی و دوروم ممنوع اعلام شده است. متن این بخشنامه که در شکل زیر آمده به این شرح است:
بخشنامه های گمرکات اجرایی
با سلام و احترام
به پیوست تصویر نامه شماره ۲۰/۴۱۲۳ مورخ ۲۵/۲/۹۶ وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر ممنوعیت ثبت سفارش و واردات گندم دوروم به کد تعرفه ۱۰۰۱۱۹۹۰ ارسال می گردد، خواهشمند است دستور فرمایید علاوه بر در نظر گرفتن ممنوعیت واردات انواع گندم به تعرفه های ۱۰۰۱۹۹۰۰ و ۱۰۰۱۱۹۱۰ مراتب را جهت اقدام با رعایت کلیه مقررات به نحو مقتضی ابلاغ نمایند
علی معقولی، مدیر کل مرکز واردات و امور مناطق آزاد و ویژه
واردات گندم طی دو سال اخیر یک پنجم شد
طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران تا پیش از سال ۱۳۹۳ گندم همواره در بین محصولات عمده وارداتی ایران جای داشت و بخش قابل توجهی از نیاز کشور به گندم از طریق واردات تأمین می‌شد.
اما در طول دو سال اخیر روند میزان واردات گندم ایران به شدت نزولی بوده و سهم گندم وارداتی از بازار ایران کاهش یافته است.
در جدول زیر میزان واردات گندم ایران در طول ۹ سال گذشته مطابق با آمار گمرک جمهوری اسلامی نشان داده شده است:
قانون انتزاع یکی از دلایل اصلی خودکفایی در گندم
در طول سه سال اخیر وزارت کشاورزی سیاست های مناسبی را با هدف هماهنگ نمودن سیاست های تولیدی و بازرگانی، در دستور کار قرار داده که نتیجه آن افزایش تولید گندم کشور و کاهش میزان واردات بوده است.
در این میان اجرای قانون انتزاع و افزایش اختیار وزارت کشاورزی در زمینه وادرات محصولات کشاورزی نیز یکی از دلایل اصلی توفیقات این حوزه محسوب میشود.
واردات گندم با وجود ممنوعیت از سال ۱۳۹۵
با افزایش تولید و خودکفایی کشور در محصول راهبردی گندم، از ابتدای سال ۱۳۹۵ ممنوعیت واردات گندم از سوی وزارت کشاورزی اعلام شد و این ممنوعیت کماکان ادامه دارد.
دوره جدید ممنوعیت واردات گندم از بهمن ماه سال ۱۳۹۴ شروع شد. در این زمان وزير جهاد كشاورزی طی نامه‌ای به وزير صنعت اعلام كند كه در سال ۱۳۹۵ نيازی به واردات گندم نيست و بايد از ثبت و سفارش اين محصول جلوگيری شود. از آن زمان تا به حال واردات گندم به کشور به کلی ممنوع بوده است.
با این وجود طبق آمار گمرک در سال گذشته نیز برخی انواع گندم مشروط به پرداخت تعرفه واردات ۱۰ درصدی، با ارز آزاد و با دريافت مجوز از وزارت کشاورزی وارد کشور شده است. علاوه بر این كارخانه‌های آرد نيز این مجوز را داشته اند که به شرط صادرات آرد، به واردات گندم بپردازند. این دست مجوزها موجب شد میزان واردات گندم در سال گذشته با وجود ممنوعیت واردات به بیش از ۳۷۰ میلیون دلار برسد.
از سوی ديگر اختلافات قيمت جهانی گندم داخلی با خارجی، وسوسه زيادی برای وارد‌كنندگان گندم ايجاد كرد به‌نحوی كه وزير جهاد كشاورزی در مقطعی به واردات اين محصول به‌دليل امكان قرارگيری در خريد تضمينی گندم داخلی اعتراض كرد.
ممنوعیت واردات گندم دوروم در سال جاری
در ابتدای سال جاری نیز وزیر کشاورزی در نامه ای جديد به وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به موضوع افزايش ذخيره گندم دوروم بيش از نياز داخلی و توليد مازاد بر نياز آن در سال‌جاری، از همتای خود در وزارت صنعت درخواست کرد كه واردات گندم دوروم نيز ممنوع شود.
در اين نامه اعلام شده است، با توجه به افزايش ذخيره گندم دوروم بيش از نياز داخلی و توليد مازاد بر نياز در سال جاری، ثبت سفارش جديد برای واردات گندم دوروم نيز ممنوع اعلام میشود. گندم دوروم نوع با کیفیت گندم است که تا پیش از این واردات آن ممنوع اعلام نشده بود. به این ترتیب در سال جاری واردات هر دو نوع گندم معمولی و دوروم ممنوع اعلام شد.
طبق گفته مسئولین وزارت جهاد کشاورزی ذخایر گندم ایران در ابتدای سال ۱۳۹۶ به ۸.۵ میلیون تن رسید و پیش بینی میشود در سال جاری نیز نزدیک به هفت میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری شود. با افزایش تولید و ذخایر گندم کشور، امکان صادرات این محصول و فرآورده های آن نظیر آرد نیز فراهم شده است.
واردات موقت گندم به شرط صادرات
در حال حاضر واردات قطعی گندم توسط بازرگانان ممنوع اعلام شده اما تولیدکنندگان آرد همچنان می‌توانند با هدف فرآوری و صادرات محصول نهایی به صورت «ورود موقت» اقدام به واردات گندم نمایند. ورود موقت کالا یک رویه تجاری است که طبق آن محصول وارداتی برای ایجاد ارزش افزوده، اشتغال و ارزآوری، در قبال سپردن وثیقه متناسب با میزان واردات و همچنین ارائه تعهد مبنی بر عدم نفوذ کالای وارداتی به بازار داخل و صادرات آن، بر مبنای ظرفیت صنایع داخلی مجوز واردات دریافت می کند.
