به گزارش مسیر اقتصاد در حال حاضر بیش از سه سال از تحریم های آمریکا و کشورهای اروپایی علیه روسیه می گذرد و فرصت خوبی است که با نگاهی به گذشته، اثرات تحریم این کشورها بر اقتصاد روسیه را با نگاهی علمی مورد بررسی قرار دهیم.
اما به طور خلاصه میتوان گفت در این مدت افزایش تولید بخش کشاورزی مهم ترین اتفاق در اقتصاد روسیه بوده است.
ممنوعیت واردات محصولات کشاورزی اثرگذارترین تصمیم دولت روسیه
در این میان مهمترین تصمیمی که در سه سال اخیر بر اقتصاد روسیه تأثیر گذاشته است، ممنوعیت واردات محصولات کشاورزی توسط روسیه از کشورهای آمریکا، کانادا و برخی کشورهای اروپایی در پی تحریم های این کشورها بوده است.
این ممنوعیت واردات در کنار اقدامات حمایتی دیگر در طول سه سال اخیر مزایای متعددی برای اقتصاد روسیه به همراه داشته و موحب تقویت روسیه خودباوری و توسعه بخش کشاورزی روسیه شده است.
در این مدت تحریم واردات برخی محصولات کشاورزی و سیاست های حمایتی دیگر، انرژی تازه ای به این بخش از اقتصاد روحیه وارد کرد و سهم کشاورزی را از اقتصاد روسیه افزایش داد.
تحریم های متقابل از کجا شروع شد
در اواسط سال ۲۰۱۴ میلادی بود که در پی بحران داخلی اوکراین و برگزاری همه پرسی در شبه جزیره کریمه، این شبه جزیره از اوکراین به روسیه ملحق شد. در پی این مسئله آمریکا و کشورهای اروپایی که این اقدام شبه جزیره کریمه و روسیه را در جهت تقویت اقتصادی این کشور ارزیابی می کردند، تحریم های متعددی علیه روسیه وضع کردند و این کشور نیز متقابلا تحریم هایی را علیه آمریکا و کشورهای اروپایی در نظر گرفت.
به طور دقیق در تاریخ ۶ آگوست سال ۲۰۱۴ میلادی بود که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه واردات انواع گوشت، ماهی و شیلات، میوه، سبزیجات و لبنیات را از کشورهای عضو اتحادیه اروپا، کانادا، استرالیا و نروژ ممنوع اعلام کرد. این کشورها پیش از این تحریم هایی علیه روسیه وضع کرده بودند و تا پیش از بخش قابل توجهی از نیاز مصرفی روسیه در محصولات نامبرده از این کشورها وارد میشد.
افزایش مقطعی قیمت با افزایش تولید پوشش داده شد
در پی ممنوعیت واردات این محصولات از کشورهای غربی در ابتدا قیمت این محصولات در بازار داخلی روسیه مقداری افزایش یافت.
اما بعد از مدتی که تولیدکنندگان داخلی در کنار تولیدکنندگان دیگر کشورهای غیر غربی توانستند جای خالی محصولات وارداتی را پر نمایند، قیمت ها در بازار به سمت تعادل پیش رفت.
افزایش تولید محصولات کشاورزی، نتیجه ممنوعیت واردات و حمایت از تولید
در نتیجه ممنوعیت واردات این محصولات اساسی کشاورزی که همگی جزء محصولات اساسی به شمار می روند در طول سه سال اخیر موجب تقویت تولید و افزایش رشد بخش کشاورزی شده است. به طور خاص در بخش تولید گوشت و لبنیات میزان تولید روسیه افزایش یافته است.
علاوه بر این بخش تولید محصولات گلخانه ای نیز در این مدت رشد چشمگیری داشته است. نتیجه افزایش تولید محصولات اساسی کشاورزی نیز بهبود وضعیت امنیت غذایی روسیه بوده است.
از ابتدای سال جاری میلادی میزان تولید سبزیجات گلخانه ای روسیه به بیش از ۵۰۷ هزار تن رسیده که ۱۹.۸ درصد در مقایسه با سال گذشته افزایش یافته است.
افزایش سهم کشاورزی از تولید ناخالص داخلی از ۲.۵ به ۴ درصد
افزایش چشمگیر تولیدات بخش کشاورزی روسیه در سه سال اخیر موجب شده است که سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی از ۲.۵ درصد به بیش از ۴ درصد افزایش یابد.
گرچه سهم کشاورزی تولید ناخالص داخلی روسیه چندان قابل توجه نیست اما این میزان در طول سه سال اخیر افزایش چشمگیری داشته و ۶۰ درصد افزایش یافته است.
افزایش صادرات محصولات کشاورزی، دستاورد دیگر روسیه در سه سال اخیر
دولت روسیه در سه سال اخیر توانسته است به پشتوانه افزایش تولید محصولات کشاورزی، سیاست متنوع سازی محصولات صادراتی را نیز در دستور کار قرار دهد و بر میزان صادرات محصولات کشاورزی بیفزاید.
در طول سه سال اخیر میزان صادرات محصولات کشاورزی، خصوصا غلات از کشور روسیه به میزان قابل توجهی افزایش یافته به طوریکه صادرات این بخش از صادرات تسلیحات نظامی پیشی گرفته است.
در حال حاضر روسیه به دنبال ایجاد بازارهای صادراتی جدید همچون کشورهای شرق آسیاست تا بتواند محصولات بیشتری صادر نماید.
رشد اقتصادی کشورهای آسیایی در مقایسه با دیگر کشورهای دنیا بالاتر است و به همین دلیل این کشورها میتوانند بازار خوبی برای محصولات کشاورزی روسیه باشند.
کشور روسیه هم اکنون مذاکراتی برای صادرات گوشت، گندم، دانه آفتابگردان و دیگر غلات به کشور چین آغاز کرده است.
مزایا و معایب تحریم های کشورهای غربی
در طول سه سال اخیر کشور روسیه با اعمال ممنوعیت واردات و اعمال سیاست های حمایتی توانسته است در بسیاری از بخش ها با اتکاء به توان داخلی بخش قابل توجهی از تأثیرات تحریم کشورهای غربی را جبران نماید.
با اینحال این تحریم ها در برخی بخش ها اثرات منفی قابل توجهی بر اقتصاد روسیه داشته است.
اقتصاد روسیه پیش از این بر روش های متنوع تأمین مالی از خارج از کشور تمرکز داشته و تحریم کشورهای غربی راه تأمین مالی از خارج را برای روسیه محدود نموده است.
از این رو روسیه نیاز دارد تا به شیوه های نوین تأمین مالی که از کشورهای غربی مستقل است روی بیاورد.
برخی فعالان اقتصادی کشور روسیه معتقدند بانک های داخلی روسیه توان تسهیلات دهی کافی برای تأمین نقدینگی لازم برای افزایش تولید در بخش های مختلف اقتصاد روسیه را ندارند.
از طرف دیگر برخی از بخش های اقتصاد روسیه همچون بخش کشاورزی نیاز به نوسازی زیرساخت های اساسی دارد که این مسئله نیز منابع مالی گسترده ای میطلبد.
منبع: اسپوتنیک
