به گزارش مسیر اقتصاد (مسیر اقتصاد)، خوراک دام شامل احتیاجات غذایی مورد نیاز حیوانات مزرعه ای می باشد که در ایران کارخانه های زیادی به تولید آن می پردازند؛ عمده این کارخانه ها در استانهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی، مازندران، فارس، اصفهان، کرمانشاه، آذربایجان شرقی و غربی فعالیت می کنند.
ظرفیت ۱۹ میلیون تنی کارخانه های داخلی برای تولید خوراک دام
براساس آمار دفتر بهبود تغذیه و دام وزارت جهاد کشاورزی، کارخانه های فعال ایران در این زمینه ظرفیت تولید ۱۹ میلیون تن خوراک دام، طیور و آبزیان را دارا می باشند، اما از این میزان کمتر از ۹ میلیون تن خوراک دام تولید می شود.
تولید کمتر از ۹ میلیون تن خوراک دامی در کارخانه های صنعتی کشور
در همین خصوص تورج صارمی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه و جایگاه دام وزارت جهاد کشاورزی گفت: در سال گذشته بیش از ۱۳ میلیون تن خوراک دامی تولید شده است (۹ میلیون تن در کارخانه ها و ۴ میلیون تن از بقایای زراعی و باغی).
وی افزود: سهم خوراک در تولید محصولات دامی بیش از ۳۴ هزار میلیارد تومان بوده که ۱۰ هزار میلیارد تومان آن مربوط به کارخانه‌های خوراک دام است.
صادرات ۱۷۳ هزار تنی خوراک دام در سال ۹۵
براساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران، در سال ۹۰ تنها ۲۶ هزار تن به ارزش ۱۰ میلیون دلار، در سال ۹۴ حدود ۱۳۰ هزار تن به ارزش ۶۸ میلیون دلار و در سال ۹۵ حدود ۱۷۳ هزار تن به ارزش ۷۶ میلیون دلار از محصولات خوراک دامی به ۱۶ کشور دنیا ازجمله امارات، عراق، ترکمنستان، قطر و ترکیه صادر شده است.
با توجه به رشد ۱۲ تا ۲۰ درصدی کارخانه‌ها در سال گذشته، پیش‌بینی می‌شود تولید خوراک‌های دامی در سال ۹۶ حداقل به ۱۰ میلیون تن افزایش یابد. همچنین کارشناسان کشاورزی پیش‌بینی کرده اند تا سال ۱۴۱۰، ظرفیت تولید خوراک دام در کشور به ۲۶ میلیون تن می رسد.
از سال ۹۳ تاکنون صادرات خوراک دام در کشور با رشد ۳۳ درصدی مواجه بوده است که به نظر می رسد این مهم در سال های آتی نیز افزایش چشمگیری داشته باشد.
واردات ۶۵ میلیون دلاری خوراک دام
بنابر گفته مجید موافق قدیری، رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان در سال ۲۰۱۶ ایران از ۴۱ کشور دنیا انواع کنسانتره، مکمل و مواد افزودنی خوراک دام به میزان ۵۵ هزار تن وارد کرد.
گفتنی است بیشترین نهاده‌های دامی وارداتی کشور شامل ذرت دامی، کنجاله سویا، جو دامی، گندم دامی، مواد افزودنی و مکمل‌های ویتامینه است.
طبق آمار گمرک ارزش واردات خوارک دامی در سال ۲۰۱۶ به حدود ۶۵ میلیون دلار می رسد؛ ارزش این حجم از واردات نسبت به ۵ سال گذشته ۴ درصد و نسبت به سال ۲۰۱۵ حدود ۱۶ درصد رشد داشته است.
هدررفت ۱۸۰۰ میلیارد تومان خوراک دام
هم اکنون ضایعات بخش کشاورزی حدود ۳۰ درصد است که ارزش این حجم از ضایعات ۳ تا ۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود؛ از این میزان سهم هدررفت خوراک مربوط به دام و طیور در کشور سالانه هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است.
استفاده از صنایع تکمیلی به منظور کاهش هدررفت خوراک دام
عاملی که می تواند آسیب پذیری محصولات کشاورزی را کاهش دهد، ارزش افزوده آنها را زیاد کند و بهره وری از منابع را افزایش دهد، صنایع تکمیلی است. در همین خصوص مجید موافق قدیری، رئیس انجمن خوراک دام و طیور گفت: استفاده از صنایع تکمیلی در کارخانجات خوراک دام تأثیر بسزایی در کاهش ضایعات و تبدیل آن به احسنت دارد.
در کشور ما پرداخت سوبسید و یارانه به واحد‌های دامداری و مرغداری موجب عدم شکل گیری بهره‌وری و تولید خوراک دام از سوی مرغداری‌ها شده و درنتیجه افزایش ضایعات را به همراه داشته است.
امید است با توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در کشور و استفاده از صنایع تکمیلی در کارخانجات تولید خوراک دام شاهد کاهش ضایعات در این بخش باشیم.
