مسیر اقتصاد/ نظرسنجی تازه یوروترک از یوگاو (گِردآوری شده تا می ۲۰۲۵) نشان میدهد که محبوبیت اسرائیل در برخی کشورهای کلیدی غربی به کمترین سطح از زمان آغاز رصد رسیده است: در آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، دانمارک و بریتانیا «خوش بینی خالص» به سطوح منفی بیسابقه سقوط کرده است. تنها ۱۳ تا ۲۱ درصد در هر کشور نظر مثبتی دربارهٔ اسرائیل ابراز کردهاند، در حالی که بین ۶۳ تا ۷۰ درصد دیدگاه منفی دارند؛ آماری که پیامدهای سیاسی و دیپلماتیک آن باید به دقت سنجیده شود.
چرا محبوبیت اسرائیل در اروپا در حال سقوط است؟
تحلیل رسانههای معتبر خارجی از جمله اکونومیست، فایننشال تایمز و گاردین در کنار ملاحظات نظرسنجی یوگاو نشان میدهد چند عامل کلیدی این روند را توجیه میکند. اولین مسئله در این خصوص پوشش رسانهای اقدامات خشونت آمیز اسرائیل در غزه و تعداد بالای قربانیان غیرنظامی است. اکثریت قابلتوجهی از پرسششوندگان معتقدند پاسخ نظامی اسرائیل نامتناسب بوده است؛ این قضاوت اخلاقی یکی از محرکهای اصلی کاهش اعتماد و همدلی است.
علاوه بر این تحلیلگران فایننشال تایمز و اکونومیست اشاره کردهاند که مردم اروپا از سیاستهای نامشخص دولتهای خود، بین تعهدات امنیتی سنتی و انتظارات حقوق بشری، ناخرسند شدهاند؛ این شکافِ بین شعارها و عملکردها، اعتماد به تصمیمگیران را کاهش داده است. در نتیجه، افکار عمومی به دنبال پاسخهای قاطعتر و سازگارتر با هنجارهای حقوق بشری است.
نسل جوان به شدت از اسرائیل خشمگین است
دادهها و پژوهشهای دیگر نشان از کاهش حمایت میان نسل جوان از اسرائیل دارد. در بین معترضان خیابانی در کشورهای مختلف نیز عموما نسل جوان نارضایتی خود را از اقدامات خشونت آمیز اسرائیل نشان میدهد و از دولتهای اروپایی درخواست اقدام بازدارنده دارد.
تغییر پر سرعت افکار عمومی غرب علیه اسرائیل از یک سو نتیجه تشدید اقدامات جنگ طلبانه اسرائیل و از سوی دیگر عدم واکنش مناسب کشورهای جهان، به ویژه دولتهای اروپایی در پاسخ به این پدیده بینالمللی است.
آیا افکار عمومی، سیاست را تغییر میدهد؟
شواهد تاریخی و تحلیلهای اخیر نشان میدهد کاهش محبوبیت لزوماً بلافاصله به تغییر سیاست رسمی دولتی منجر نمیشود. دولتهای اروپایی، بهویژه آنهایی که مناسبات امنیتی و اطلاعاتی با اسرائیل دارند، معمولاً بین ملاحظات امنیتی، منافع راهبردی و فشار عمومی وزنکشی میکنند. اکونومیست و فایننشال تایمز اشاره کردهاند که با وجود افت محبوبیت، تا کنون اکثر دولتها از اعمال گامهای رادیکال خودداری کردهاند؛ اما فشار افکار عمومی، بهویژه در دولتهای با نهادهای شکننده یا ائتلافهای ضعیف، میتواند در میانمدت به تغییر سیاست یا اقدامات نمادین مانند تشدید موضعگری سیاسی منجر شود.
در اروپا همگرایی داخلی دشوار است ولی ممکن است در آینده تداوم افزایش فشار عمومی به نتایجی برسد. حتی اگر این فشار به اعمال محدودیتهای بازدارنده تجاری و اقتصادی منجر نشود، میتواند در آینده کاهش روابط دوجانبه را درپی داشته باشد. به طور کلی میتوان گفت کنشگری مدنی و فشار افکار عمومی در عرصه جهانی، به ضرر اسرائیل در حال شکل گیری است و این مسئله به طور قطع تاثیر خود را در نظم پیش رو خواهد داشت.
منابع:
فایننشال تایمز؛ پیوند یک، پیوند دو
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی