علیرضا پیمان پاک قائم مقام سابق وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: یکی از اقدامات راهبردی که با هدف تامین بهینه کالای اساسی در کشور دولت سیزدهم طراحی و عملیاتی شد، تهاتر نفت و کالای اساسی بود. این اقدام از شهریور ماه سال ۱۴۰۲ آغاز شد و تا پایان دولت چهاردهم معادل حدود ۱ میلیارد یورو اجرایی شد. اجرای تهاتر به دلیل سازِکاری که برای آن طراحی شده بود، توانست حدود ۱۰ درصد صرفه جویی ارزی ایجاد کند که در بعضی محموله ها تا ۱۵ درصد هم میرسید. یعنی نسبت به واردات عادی و قیمت هایی که وزارت کشاورزی اعلام میکرد، کالاهای تهاتری به صورت میانگین با ۱۰ درصد قیمت پایین تر وارد کشور شد.
تهاتر نفت و کالای اساسی چالش تامین کالا را رفع کرده بود
قائم مقام سابق وزارت جهاد کشاورزی گفت: از دیگر دستاوردهای این اقدام می توان به کاهش قیمت ریالی نهاده در داخل تا ۱۰ درصد به سبب تنظیم بهینه بازار و تامین سریع کالای اساسی در محموله های تهاتری اشاره کرد که مسائل کشور در این زمینه را مرتفع کرد؛ چرا که شرکت‌های تهاتری بدلیل نیاز به واریز سریع ریال حاصل از فروش به حساب‌های خزانه، با شرایط ویژه و رقابتی نهاده را به دامدار و مرغدار می‌فروختند و همین امر باعث ایجاد بازار رقابتی در فروش و درنتیجه کاهش جدی قیمت ریالی نهاده ها شده بود که تولید کننده را منتفع می‌ساخت. در واقع در زمانی که تهاتر اجرا شد، دیگر چالش تامین کالا نداشتیم و برنامه ریزی برای تامین بازار به خوبی انجام می شد.
وی افزود: همچنین حذف معطلی کالا در بنادر ناشی از فرآیند بهینه تخصیص ارز در محموله های تهاتری، دستاورد دیگر این اقدام بود. از دیگر دستاوردهای این اقدام می‌توان به فرآیند تحریم ناپذیر و همچنین خارج از کانال معافیت‌های تحریمی آن اشاره کرد. در واقع در محموله‌های تهاتری دیگر نیاز نبود منابع ارزی کشور در حساب‌های تراستی قرار بگیرد و این منابع مستقیما در مسیر تامین کالای اساسی قرار می‌گرفت.
قائم مقام سابق وزارت کشاورزی گفت: همچنین با استفاده از این فرآیند توانستیم واردکنندگان کالای اساسی را متنوع کنیم و انحصارشکنی در برخی کالاهای اساسی ایجاد شود تا هم امنیت غذایی کشور تامین شود و هم وابستگی معیشت مردم به چند مجموعه خاص کاهش یابد.
صرفه جویی ۱۰۰ میلیون یورویی با طراحی و اجرای تصمیم اندیشه ورزانه
پیمان پاک افزود: طراحی این اقدام و همچنین پیگیری تصویب و اجرای آن توسط اندیشکده اقتصاد مقاومتی با محوریت وزارت جهاد کشاورزی و همکاری تنگاتنگ وزارت نفت و بانک مرکزی دولت قبل انجام شد که اقدام قابل تقدیری بود. در واقع دانش تصمیم سازی در فضای اندیشکده ای در کنار تجربیات میدانی قرار گرفت و این دستاورد را حاصل کرد.
وی افزود: این نشان می‌دهد اندیشکده‌ها اگر تصمیمات تخصصی و جامع تولید کنند و آن را در هماهنگی با دستگاه‌ها به مرحله اجرا برسانند، می‌توانند اثرگذاری زیادی داشته باشند، تا جایی که این تصمیم سازی اندیشکده اقتصاد مقاومتی که کماکان استمرار هم دارد توانست فقط در همان دوره حدود ۱۰۰ میلیون یورو صرفه جویی ارزی ایجاد کند و مسئله تامین بهینه و تحریم ناپذیر کالای اساسی را حل کند.
پیمان پاک در پایان خاطرنشان کرد: البته در دولت چهاردهم فرآیند تهاتر با موانعی روبرو شده که لازم است تسریع شود. در شرایط جنگ این سازوکار میتواند کمک زیادی به کشور بکند.
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
