به گزارش مسیر اقتصاد در اکتبر ۲۰۲۴، روسیه به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان غلات جهان، پیشنهاد ایجاد بورس غلات برای کشورهای بریکس را داد. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، این ایده را در اجلاس کشورهای عضو این گروه در «کازان» اعلام کرد. در مقابل، هیئت‌های خارجی نیز این ابتکار عمل و پتانسیل بالا برای توسعه همکاری در زمینه امنیت غذایی را تایید کردند.
تولید ۴۴ درصد غلات جهان در کشورهای بریکس
مارینا پانیوژوا، کارشناس بین‌المللی در شورای امور بین‌الملل روسیه (RIAC) باور دارد که این ابتکار می‌تواند همکاری اقتصادی را تقویت، مکانیسم مستقل برای تسویه حساب با ارزهای ملی را ایجاد و امنیت غذایی را تضمین کند. همچنین، او با اشاره به چشم‌انداز روشن برای رشد صادرات غلات با ایجاد چنین بورسی، اظهار داشت: «طبق اعلام اتحادیه صادرکنندگان و تولیدکنندگان غلات و با در نظر گرفتن گسترش بریکس از سال ۲۰۲۴، کشورهای حاضر در سال جاری ۱.۲۴ میلیارد تن غلات برداشت خواهند کرد که ۴۴ درصد از تولید جهانی است. ایالات متحده با ۴۵۰ میلیون تن در رتبه دوم قرار دارد؛ اما چین، هند، روسیه و برزیل از نظر حجم تولید سه برابر از ایالات متحده پیشی می‌گیرند. »
برخی از کارشناسان نیز معتقدند که این امر گامی مهم در راستای اجرای وظایف تعیین شده توسط سازمان ملل متحد در دستور کار توسعه پایدار برای دوره تا سال ۲۰۳۰ بسیار مهم خواهد بود. به گفته دیمیتری پاتروشف، معاون نخست وزیر روسیه، این پروژه تمام شرایط لازم برای ایجاد شاخص‌های قیمت مستقل برای غلات را ایجاد خواهد کرد. وی همچنین گفت که این امر به ارزیابی عینی‌تر ارزش محصولات کشاورزی در بازارهای جهانی کالا کمک خواهد کرد.
افزایش پتانسیل صادرات غلات روسیه
روسیه، مبتکر این ایده، چشم‌اندازهای روشنی را متصور است. پتر چکمارف، رئیس کمیته توسعه مجتمع کشاورزی-صنعتی اتاق بازرگانی و صنایع روسیه، بر تقاضای بالا برای ایجاد چنین بورسی در شرایط اقتصادی کنونی تأکید کرد. او گفت که کشورهای بریکس تقریباً نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، بنابراین مصرف غلات در آنها بسیار زیاد است. برخی کشورها مانند روسیه، برزیل و چین غلات زیادی تولید می‌کنند و در مقابل، برخی از اعضا تولید اندکی دارند.
این کارشناس معتقد است که با توجه به وضعیت اقتصادی و سیاسی، کشورها باید در بریکس همکاری نزدیک‌تری داشته باشند، این ساختار را تقویت کنند و همکاری را افزایش دهند. به نظر وی، چنین پلتفرمی در این کشورها بسیار مرتبط و مورد تقاضا خواهد بود. او افزود: «تجارت اصلی در این ابتکار برای کشورهای بریکس و کشورهای خریدار غلات خواهد بود. اما تجارت محدود به کشورهای بریکس نخواهد بود، بلکه خریداران دیگر را نیز درگیر خواهد کرد. این پلتفرم مشابه سایر بورس‌های کالایی جهانی عمل می‌کند.»
روسیه منابع عظیمی برای برداشت و صادرات غلات دارد. طبق برآوردهای سرویس آمار فدرال ایالتی (روس‌استات)، در سال ۲۰۲۴، برداشت ناخالص غلات حدود ۱۲۵.۹ میلیون تن بوده است. طبق اعلام وزارت کشاورزی روسیه، صادرات غلات از روسیه در سال ۲۰۲۴ به رکورد ۷۲ میلیون تن رسید. براساس اعلام روس‌استات واردکنندگان اصلی غلات روسیه در سال ۲۰۲۴ شامل مصر (۱۱.۱ میلیون تن)، ترکیه (۷.۲ میلیون تن) و ایران (۵.۶ میلیون تن) بوده است. روسیه به طور پیوسته صادرات غلات خود را افزایش می‌دهد. طبق برآوردهای آگرواکسپورت، تا سال ۲۰۳۰، صادرات غلات از این کشور می‌تواند از ۷۵ میلیون تن فراتر رود.
مزایای بورس غلات برای آفریقای جنوبی
آفریقای جنوبی، یکی از واردکنندگان عمده غلات و گندم، می‌تواند به یک هاب لجستیک منطقه‌ای تبدیل شود. روسیه به طور سنتی بزرگترین صادرکننده غلات به آفریقای جنوبی بوده است. کارشناسان معتقدند که افتتاح بورس غلات به آفریقای جنوبی این فرصت را می‌دهد که گندم روسیه را با قیمت‌های مناسب‌تر و به روشی ساده‌تر خریداری کند. به باور کارشناسان، آفریقای جنوبی یک قطب مهم کشاورزی منطقه‌ای و مرکز ترانزیت در قاره آفریقا است. غلات و مواد غذایی برای سایر کشورهای منطقه از بنادر دریایی آن عبور می‌کند و زیرساخت‌های بندری، به ویژه بنادر دوربان و کیپ تاون، امکان لجستیک کارآمد در منطقه را فراهم می‌کند.
طبق برآوردها، این زیرساخت‌های لجستیک می‌تواند برای ترانزیت در بورس غلات کشورهای عضو بریکس مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین، ایجاد بورس غلات بریکس تأثیر مثبتی بر اقتصاد و زیرساخت‌های آفریقای جنوبی و همچنین سایر کشورهای قاره آفریقا خواهد داشت. به گفته تحلیلگران، آفریقای جنوبی این ابتکار را به عنوان پوششی در برابر بی‌ثباتی‌های جهانی، به ویژه با توجه به تنش‌های فزاینده ژئوپلیتیکی، محسوب می‌کند. همچنین، آفریقای جنوبی مزایایی برای گسترش چشم‌اندازهای تجاری پیدا می‌کند که به عنوان مثال، دسترسی به بازارهای مصر، عربستان سعودی، چین و امارات متحده عربی فراهم خواهد شد.
اهمیت ابتکار جدید بریکس برای جهان عرب
بیشتر کشورهای عربی به دلیل شرایط آب و هوایی، شدیدا به واردات غلات وابسته هستند. مصر به طور سنتی بزرگترین واردکننده غلات در جهان عرب محسوب می‌شود. این کشور هرساله واردات غلات خود را افزایش می‌دهد و طبق برآوردها، در سال‌های ۲۰۲۵-۲۰۲۶ تا ۱۳ میلیون تن گندم وارد می‌کند. در واقع، اهمیت چنین گامی برای کشورهای عربی بسیار بالا است. ناصر ابونصار، سفیر صندوق حمایت از ارتباطات تجاری بریکس پلاس در اردن گفت که این ابتکار عمل برای کل جهان عرب از اهمیت راهبردی برخوردار است.
او همچنین افزود که کشورهای عربی که در دهه ۱۹۶۰ صادرکننده غلات بودند، پس از یک دوره بی‌ثباتی ژئوپلیتیکی به واردکننده غلات تبدیل شدند. ابونصار گفت: «این ابتکار، پروژه روسیه و چین برای ایجاد جهانی چندقطبی مبتنی بر اصول همکاری، برادری و احترام متقابل بین دولت‌ها و ملت‌ها را تکمیل می‌کند.»
در حاشیه SPIEF ۲۰۲۵، دیمیتری پاتروشف و عبدالله بن طوق المری، وزیر اقتصاد امارات متحده عربی، در مورد همکاری در بورس غلات کشورهای عضو بریکس رایزنی کردند. بدون تردید، این ابتکار عمل برای امارات متحده عربی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا حدود یک سوم غلات وارداتی به امارات از روسیه است. به باور آندری ترخین، نماینده تجاری روسیه در امارات، «به دلیل شرایط طبیعی، امارات شدیداً به مواد غذایی وارداتی وابسته است که بیش از ۹۰ درصد را تشکیل می‌دهد.»
منبع: تلویزیون بریکس
انتهای پیام/ کشاورزی
