به گزارش مسیر اقتصاد همکاری هسته‌ای میان آرژانتین و پرو، که ریشه در دهه‌های گذشته دارد، بار دیگر با امضای توافق‌نامه‌ای جدید وارد مرحله‌ای تازه شده است. به گفته رئیس کمیسیون ملی انرژی اتمی آرژانتین (CNEA)، روابط دو کشور دارای پیشینه‌ای دیرینه و عمیق است که به حوزه‌های حساس و راهبردی مانند انرژی هسته‌ای نیز گسترش یافته است.
یکی از برجسته‌ترین نمادهای این همکاری، ساخت رآکتور تحقیقاتی RP-10 در حومه لیما توسط آرژانتین بوده که نقطه عطفی در مناسبات فنی و علمی دو کشور به شمار می‌رود. این رآکتور نه‌تنها به توسعه ظرفیت علمی پرو کمک کرده، بلکه بستر شکل‌گیری مبادلات گسترده در حوزه آموزش، توسعه منابع انسانی و تبادل فناوری را فراهم کرده است.
به‌کارگیری فناوری هسته‌ای در حوزه‌های بهداشت و کشاورزی
توافق‌نامه جدید که توسط نمایندگان رسمی هر دو کشور امضا شده، با هدف به‌روزسازی و توسعه همکاری‌های پیشین طراحی شده است. این سند، چارچوبی برای همکاری در پروژه‌های علمی، آموزشی و فناوری ارائه می‌دهد و در عین حال بر تعهد مشترک دو نهاد CNEA و IPEN برای استفاده صلح‌آمیز و توسعه‌محور از انرژی هسته‌ای تأکید مجدد دارد.
محورهای کلیدی این همکاری شامل به‌کارگیری فناوری هسته‌ای در حوزه‌هایی چون بهداشت، کشاورزی و تحقیقات علمی است که هم‌راستا با رویکرد جهانی برای استفاده چندمنظوره و غیرنظامی از انرژی هسته‌ای در مسیر توسعه پایدار تلقی می‌شود.
صادرات خدمات فنی-مهندسی انرژی هسته‌ای توسط آرژانتین
آرژانتین در دهه‌های گذشته با صادرات دو رآکتور تحقیقاتی به پرو، نقش مهمی در توسعه زیرساخت‌های علمی این کشور ایفا کرده است. نخستین رآکتور RP-0 در سال ۱۹۷۸ در مقر اصلی مؤسسه IPEN راه‌اندازی شد و دومین واحد یعنی RP-10 در سال ۱۹۸۹ به بهره‌برداری رسید.
این پروژه‌ها نه‌تنها نشان‌دهنده توانمندی فنی آرژانتین در طراحی، ساخت و صادرات رآکتورهای تحقیقاتی هستند، بلکه معرف اعتماد متقابل و ظرفیت همکاری علمی بین‌المللی در آمریکای لاتین نیز محسوب می‌شوند. در دنیای امروز که تعاملات فناورانه و علمی به عنوان پیشران دیپلماسی شناخته می‌شوند، این همکاری‌ها ارزش ژئوپلیتیک و راهبردی بالایی دارند.
جایگاه انرژی هسته‌ای در سیاست انرژی آرژانتین
آرژانتین خود یکی از کشورهای دارای زیرساخت بومی هسته‌ای در آمریکای جنوبی است. این کشور سه نیروگاه فعال شامل آتوچا ۱ (۱۹۷۴)، امبالسه (۱۹۸۳) و آتوچا ۲ (۲۰۱۴) دارد که در مجموع حدود پنج درصد از برق کشور را تأمین می‌کنند. هرچند پروژه ساخت واحد چهارم یعنی آتوچا ۳ در دستور کار بوده، اما به نظر می‌رسد اولویت دولت به سمت توسعه رآکتورهای کوچک مدولار (SMRs) تغییر یافته است. این تغییر جهت، منعکس‌کننده روند جهانی تمرکز بر فناوری‌های مقیاس‌پذیرتر، ایمن‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر در صنعت هسته‌ای است که مزایای اقتصادی و فنی متعددی را به همراه دارد.
آینده صنعت هسته‌ای آرژانتین متکی بر رآکتورهای هسته‌ای کوچک مقیاس است
آرژانتین یکی از معدود کشورهای در حال توسعه است که مسیر طراحی و توسعه SMR را به‌طور مستقل دنبال کرده است. پروژه CAREM، نخستین رآکتور کوچک مدولار این کشور با ظرفیت ۳۲ مگاوات، نماد این تلاش بومی است. اگرچه این پروژه از زمان آغاز ساخت در سال ۲۰۱۴ با وقفه‌های مکرر و چالش‌های مالی مواجه بوده و در حال حاضر تنها حدود دو سوم آن تکمیل شده است، اما همچنان به‌عنوان یک دستاورد راهبردی برای آرژانتین در نظر گرفته می‌شود. بررسی‌های طراحی مجدد که در سال گذشته انجام شد، نشان از تداوم علاقه‌مندی به تکمیل پروژه دارد، هرچند مسئله تأمین مالی همچنان به عنوان گلوگاه اصلی باقی مانده است.
ظرفیت صادرات فناوری و درآمدزایی از صادرات انرژی هسته‌ای توسط آرژانتین
شرکت INVAP به‌عنوان یکی از بازوهای فناورانه آرژانتین در حوزه انرژی هسته‌ای، تجربه‌ای غنی در طراحی و ساخت رآکتورهای تحقیقاتی دارد و علاوه بر همکاری با CNEA، توانسته به بازارهای بین‌المللی نیز راه پیدا کند. ساخت رآکتورهای تحقیقاتی برای پرو، و همچنین پروژه RA-10 که در داخل کشور در دست تکمیل است، از جمله نمونه‌های موفق این توانمندی است. با گسترش همکاری‌های بین‌المللی و امضای توافق‌نامه‌های جدید، آرژانتین می‌تواند جایگاه خود را به‌عنوان یکی از صادرکنندگان دانش و فناوری هسته‌ای تثبیت کرده و از این مسیر درآمدزایی پایدار و نفوذ علمی-فناورانه در منطقه آمریکای لاتین را تقویت کند.
دیپلماسی انرژی آرژانتین و پرو؛ همگام با توسعه صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای
همکاری هسته‌ای میان آرژانتین و پرو، نه‌تنها نمونه‌ای از دیپلماسی علمی مؤثر در آمریکای لاتین است، بلکه الگوی مناسبی برای توسعه فناوری درون‌زا، صادرات دانش فنی و تقویت همکاری‌های جنوب-جنوب به شمار می‌رود. با توجه به روند جهانی حرکت به‌سوی رآکتورهای کوچک مدولار و استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای در حوزه‌های غیرانرژی‌بر مانند پزشکی، کشاورزی و پژوهش، کشورهایی چون آرژانتین می‌توانند با تداوم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پژوهشی و صنعتی، از مزایای فناورانه و اقتصادی آن بهره‌مند شوند.
منبع: نیویورک تایمز
انتهای پیام/ انرژی
