مسیر اقتصاد/ دولت چین در شنزن به عنوان پیشرفته‌ترین کلان‌شهر چین، در حال اجرای طرحی تحول‌آفرین در بخش مسکن است. دولت چین در این شهر با خرید مستقیم خانه‌های فروخته‌نشده از سازندگان و تبدیل آنها به مسکن اجاره‌ای برای اقشار کم‌درآمد، الگویی جدید را در مدیریت بازار مسکن ارائه می‌دهد.
بسترهای شکل‌گیری طرح توسعه مسکن اجتماعی در چین چیست؟
این تصمیم در چارچوب برنامه‌های کلان دولت مرکزی چین اتخاذ شده است. در ماه مه ۲۰۲۴، بانک مرکزی چین صندوقی ۳۰۰ میلیارد یوانی (۴۲ میلیارد دلاری) تأسیس کرد تا به شرکت‌های دولتی محلی برای خرید خانه‌های فروخته‌نشده کمک کند.
این اقدام در پاسخ به دو بحران موازی کاهش شدید قیمت‌های مسکن در اثر مازاد عرضه و از سوی دیگر، افزایش تقاضا برای مسکن مقرون‌به‌صرفه در میان اقشار کم‌درآمد صورت گرفته است. دولت چین امیدوار است با این سیاست، هم‌زمان به تثبیت بازار مسکن و پاسخ‌گویی به نیازهای اجتماعی بپردازد.
اهداف کلان و انتظار دولت چین از نتیجه سیاست مسکن اجتماعی
این طرح جامع با هدف دوگانه کاهش مازاد عرضه مسکن و تأمین سرپناه مناسب برای اقشار کم‌درآمد طراحی شده است. دولت از طریق خرید مستقیم واحدهای فروخته‌نشده، به سازندگان مسکن کمک می‌کند از فشار مالی رها شوند؛ هم‌زمان با ایجاد ذخیره مسکن اجتماعی، دسترسی به مسکن مناسب را برای خانواده‌های کم‌درآمد بهبود می‌بخشد. این سیاست هوشمندانه می‌تواند با جذب بخشی از مازاد عرضه، به تدریج تعادل را به بازار مسکن بازگرداند.
وضعیت کنونی بازار مسکن چین
آخرین گزارش‌های اداره ملی آمار چین نشان می‌دهد بازار مسکن این کشور با چالش‌های جدی مواجه است. در ژوئن ۲۰۲۴، قیمت خانه‌های جدید در ۷۰ شهر بزرگ چین نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴.۵ درصد کاهش یافته که این روند نزولی از ماه مه با کاهش ۳.۹ درصدی آغاز شده بود. برخی کلان‌شهرها کاهش‌های شدیدتری را تجربه کرده‌اند؛ گوانگژو با افت ۹.۳ درصدی و شنزن با کاهش ۷.۳ درصدی در صدر این لیست قرار دارند. آمارهای نیمه اول سال ۲۰۲۴ نیز حاکی از کاهش ۲۲ درصدی مساحت کل فروش خانه‌های نوساز نسبت به مدت مشابه سال قبل است.
ابعاد نوین بحران مسکن، آیا چین در تله مسکن افتاده است؟
برآوردهای رسمی از حجم عظیم خانه‌های فروخته‌نشده در چین حکایت دارد. تا آوریل ۲۰۲۴، کل مساحت این واحدها به ۷۴۵.۵ میلیون متر مربع رسیده است. با در نظر گرفتن متوسط اندازه واحدهای مسکونی در چین که حدود ۹۰ متر مربع است، این رقم معادل حدود ۸.۳ میلیون واحد مسکونی خالی از سکنه می‌شود که نشان‌دهنده عمق بحران در بخش مسکن است.
گروه مسکن عمومی شنزن به عنوان بازوی اجرایی دولت مشغول به فعالیت است
گروه مسکن عمومی شنزن به عنوان نهاد تخصصی وابسته به دولت محلی، نقش محوری در اجرای این طرح دارد. این گروه که سال‌ها تجربه در مدیریت پروژه‌های مسکن اجتماعی دارد، مسئولیت ساخت، خرید و نگهداری واحدهای مقرون‌به‌صرفه را بر عهده گرفته است.
تا پایان سال ۲۰۲۳، این نهاد برنامه‌ریزی کرده بود تا ۲۸۲ هزار واحد مسکونی ارزان‌قیمت ایجاد کند که طرح جدید خرید خانه‌های فروخته‌نشده به این مأموریت اضافه شده است. گروه مسکن عمومی با استفاده از شبکه گسترده کارشناسان خود و همکاری با بخش خصوصی، در حال تبدیل شدن به بازیگر اصلی بازار مسکن شنزن است. پیش‌بینی می‌شود که هر استان چین یک گروه مسکن عمومی برای ادامه این سیاست داشته باشد.
تحلیل تأثیرات و چالش‌های پیشِ روی چین برای مسکن افراد کم‌درآمد
این طرح تحول‌آفرین می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای بازار مسکن چین داشته باشد. از یک سو، با کاهش موجودی خانه‌های فروخته‌نشده، فشار مالی بر سازندگان مسکن کمتر شده و ثبات به بازار باز می‌گردد. از سوی دیگر، هزاران خانواده کم‌درآمد صاحب مسکن مناسب می‌شوند که به کاهش نابرابری‌های اجتماعی کمک می‌کند.
با این حال، اجرای این طرح با چالش‌هایی همراه است که نیاز به مدیریت هوشمندانه دارد. حجم بالای سرمایه مورد نیاز، مقاومت احتمالی سازندگان در برابر قیمت‌گذاری دولتی و پیچیدگی‌های مدیریت هزاران واحد اجاره‌ای از جمله این چالش‌ها هستند. همچنین، حفظ کیفیت واحدها و ارائه خدمات مناسب به مستأجران در بلندمدت نیازمند ساختار مدیریتی کارآمد است.
چشم‌انداز چین و درس‌هایی برای کشورهای در حال توسعه
طرح تبدیل خانه‌های فروخته‌نشده به مسکن اجتماعی در شنزن، نقطه عطفی در سیاست‌گذاری مسکن چین محسوب می‌شود. موفقیت این طرح می‌تواند الگویی برای سایر شهرهای چین باشد و مسیر جدیدی در مدیریت بازار مسکن ترسیم کند. در ماه‌های آینده، میزان استقبال توسعه‌دهندگان، واکنش بازار و کیفیت اجرای طرح مشخص خواهد کرد که آیا این سیاست می‌تواند به هدف دوگانه تثبیت قیمت‌ها و تأمین مسکن اجتماعی دست یابد یا خیر.
در صورت موفقیت، گسترش این الگو به سایر شهرهای چین دور از ذهن نخواهد بود که می‌تواند تحول اساسی در بازار مسکن این کشور ایجاد کند. تجربه شنزن نه تنها برای چین، بلکه برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه که با چالش‌های مشابه مواجه هستند، می‌تواند درس‌های ارزشمندی داشته باشد.
منبع: globalconstructionreview
انتهای پیام/ مسکن
