به گزارش مسیر اقتصاد چهارمین نشست از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع «الزامات تبدیل ایران به هاب غذایی منطقه»، سه شنبه ۲۰ آذر ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۱۴ الی ۱۷ با همکاری اندیشکده اقتصاد مقاومتی و با میزبانی «اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه» برگزار شد. این نشست، چهارمین نشست تخصصی از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی بود که در بازه آبان تا اسفندماه سال جاری با موضوع «امنیت غذایی؛ کشاورزی بهره‌ور و تجارت تحریم‌ناپذیر» در حال برگزاری است. یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی فرآیندی چندماهه است که با افتتاحیه شروع شده، سپس با چندین نشست تخصصی ادامه مییابد و در نهایت با برگزاری اختتامیه در تاریخ ۲۹ بهمن ماه و همزمان با سالروز ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به کار خود پایان میدهد. همچنین در جریان این همایش، به جای مقاله «طرح سیاستی» دریافت، بررسی و داوری می‌شود تا مورد استفاده تصمیم‌گیران و دستگاهها قرار گیرد.
در این نشست پیرامون راهبرد «تبدیل ایران به هاب غذایی منطقه» و اهداف و آثار این راهبرد پرداخته شد و کارشناسان و مسئولان درباره موانع و الزامات تبدیل شدن ایران به هاب غذایی در دو شاخه ترانزیت و فرآوری گفتگو کردند و نیازمندی‌های هر دستگاه برای تحقق راهبرد «تبدیل ایران به هاب غذایی منطقه» مطرح شد.
ایجاد بازارهای جدید و توسعه روابط راهبردی اهداف ایران از تبدیل شدن به هاب غذایی
فرشاد عواطفی هویدا کارشناس مرکز تحلیل راهبردی و بین‌الملل آیساسنتر در این نشست گفت: ایران از هاب غذایی، شکل دهی به بازارهای جدید و توسعه روابط راهبردی را دنبال می‌کند که در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی نیز به آن اشاره شده است.
وی افزود: در خصوص ایجاد بازارهای جدید، ایران در زمینه غلات واردکننده است ولی می‌تواند به فرآوری کننده و صادرکننده فرآورده های نهایی تبدیل شود. همچنین در خصوص توسعه روابط راهبردی نیز در صورتی که ایران بتواند هاب غذایی منطقه باشد، امنیت غذایی کشورهای منطقه به ایران گره می‌خورد و تحریم پذیری ایران سخت تر می‌شود.
مزیت «غلات» و «کود» در تبدیل شدن ایران به هاب غذایی
کارشناس مرکز تحلیل راهبردی و بین‌الملل آیساسنتر با اشاره به اینکه برای تبدیل شدن ایران به هاب غذایی به یک نقشه راه نیاز است، گفت: در منطقه ما ظرفیت‌هایی وجود دارد و ایران به دلیل جایگاه راهبردی خود و همچنین به دلیل تحولات جهانی، می‌تواند از فرصت پیش آمده بهره ببرد و بازارهای حاشیه خود را به یکدیگر متصل کند.
وی افزود: طرح ما این است که ایران به طور خاص در غلات و کود به هاب منطقه تبدیل شود. غلات به عنوان یکی از مهمترین بخش غذای مردم و کود نیز به دلیل دخیل بودن در نیمی از تولیدات غذایی جهان از اهمیت بالایی برخوردار است.
ظرفیت انتقال ۱۰ میلیون تن کالای روسی از کریدور شمال – جنوب
عواطفی با اشاره به اینکه به دلیل انسداد مسیر روسیه بعد از جنگ اوکراین، کریدور شمال-جنوب از اهمیت بیشتری برای این کشور برخوردار شده است، اظهار داشت: در واقع امروز روسیه از مسیر غرب خود با کشورهای ناتو مواجه است که از دشمنان مشترک این کشور و ایران است.
وی افزود: روسیه همچنین از بزرگترین تولیدکنندگان کود و غلات است و به دنبال صادرات این محصولات است. جنگ اوکراین و بعد از آن تحریم‌های روسیه، در روند صادرات غلات و کود روسیه اختلال ایجاد کرد. در کریدور شمال جنوب، ایران ظرفیت پذیرش محصولات روسی را در بنادر خود دارد و سالانه می‌تواند ۱۰ میلیون تن کالای روسیه را از شمال به جنوب منتقل کند و علاوه بر این ظرفیت صنایع تبدیلی در تولید آرد، شیرینی و بیسکوییت و ماکارونی دارد که می‌تواند آن را به کشورهای منطقه صادر کند.
۷۵ میلیون تن گندم و ۹۱ میلیون تن کود بازار بزرگ پیش روی ایران
عواطفی ادامه داد: در حال حاضر کشورهای منطقه غرب آسیا و هند سالانه مقادیر زیادی گندم، کود و محصولات فرآوری شده کشاورزی وارد می‌کنند و این یک فرصت برای ایران است. اگر منطقه شرق آفریقا را نیز به این کشورها اضافه کنیم با بازاری با واردات سالانه ۷۵ میلیون تن واردات گندم و ۹۱ میلیون تن کود مواجه هستیم. آورده‌های اقتصادی تبدیل ایران به هاب منطقه در غلات و کود، از نظر ترانزیت دست کم حدود ۱.۵ تا ۲.۵ میلیارد دلار برآورد شده است که اگر ایران وارد فرآوری محصولات بشود نیز برآوردها بیش از این میزان است.
موانع تبدیل ایران به هاب غلات منطقه
فرشاد عواطفی هویدا با ذکر موانع تبدیل ایران به هاب غلات منطقه گفت: اولین مانعی که بر سر راه تبدیل ایران به هاب غلات و کود احصا شده است به عدم شناخت دو طرف از یکدیگر برمی‌گردد. به طور مثال در زمان تحریم روسیه، بسیاری از مدیران آن‌ها تمایل داشتند همکاری با ایران را توسعه بدهند، ولی به دلیل عدم شناخت مطلوب، با مسئولین این حوزه در ایران ارتباطی برقرار نشد. امروز نیز این عدم شناخت وجود دارد. طرف ایرانی نیز شناخت مطلوبی از ساختار و اهداف طرف مقابل ندارد.
وی افزود: مشکل دوم به مباحث پولی و بانکی برمی‌گردد. عدم امکان صدور اسناد اعتباری و هزینه بالای نقل و انتقال پول از جمله مشکلات این حوزه است.
عواطفی ادامه داد: دسته سوم مشکلات نیز به مشکلات ترانزیتی برمی‌گردد که مسائلی چون یکطرفه بودن ترانزیت و خالی برگشتن، مدت زمان معطلی بالای بارها در گمرکات، ایرادهای نامناسب نهادهایی چون سازمان حفظ نباتات به بارهای ترانزیتی، ناوگان ناکافی برای نقل و انتقال کالا به ویژه در دریای خزر و در نهایت نبود یک متولی واحد برای مواجهه با طرف‌های خارجی را شامل می‌شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: خود تحریمی و تحریم‌های داخلی، به معنی سوء مدیریت، مانع اصلی تبدیل ایران به هاب غذایی منطقه است. راه حل ابتدایی برای تحقق این هدف، وسط آمدن یک متولی پرقدرت برای سر خط کردن همه دستگاه‌هاست.
انتهای پیام/ کشاورزی
