شهاب‌الدین کرمانشاهی، استادیار دانشگاه تهران و مدیر اندیشکده پویاشهر در گفتگو با مسیر اقتصاد از ویژگی‌های حمل و نقل مطلوب در حومه کلان‌شهرها این است که در ابتدا سفرهای بلند انجام نشود، اما در صورت انجام سفرهای بلند می‌بایست بیشتر این سفرها با حمل و نقل همگانی و وسایل با ضریب سرنشین بالا صورت گیرد. بنابراین از ویژگی‌های سیستم‌های حمل و نقل مطلوب بین شهرهای حومه‌ای و کلان‌شهر، تمرکز روی وسایلی از حمل و نقل همگانی انبوه‌بر مانند قطار، اتوبوس، مینی بوس، ون و تاکسی است.
حمل و نقل شخصی؛ محتمل‌ترین شیوه حمل و نقل حومه‌ای
وی گفت: از نامناسب‌ترین شیوه‌های حمل و نقل حومه‌ای، حمل و نقل شخصی و تک سرنشین است که به دلیل ضعف حمل و نقل همگانی، محتمل‌ترین شیوه در حومه‌های کلانشهری ایران است. بر اساس آمار بین ۷۰ تا ۹۰ درصد سفرهای حومه‌ای با وسایل شخصی انجام می‌شود که از همین آمار نزدیک به ۶۰ درصد نیز تک سرنشین هستند. بنابراین جهت انجام سفرهای حومه‌ای با وسایل ضریب سرنشین بالا سیاستگذار باید روی حمل و نقل همگانی انبوه‌بر متمرکز شود.
فقدان مدیریت حمل و نقل حومه‌ای در ایران به صورت منطقه‌ای
ایشان با اشاره به نبود مدیریت حمل و نقل حومه‌ای در ایران به صورت منطقه‌ای افزود: از آسیب‌های مدیریت فعلی حمل و نقل حومه‌ای این است که در ایران این سیستم به صورت منطقه‌ای مدیریت نمی‌شود. به طور مثال با توجه به اینکه استان‌های تهران، البرز، قم، قزوین و بخشی از استان سمنان دارای سیستم حمل و نقل حومه‌ای مشترک هستند اما سیستم‌های حمل و نقلی آن‌ها به صورت منطقه‌ای مدیریت نمی‌شوند.
وی در پاسخ به چگونگی مدیریت حمل و نقل حومه‌ای در ایران گفت: در واقع با بررسی ایده‌های مواجهه با این مسئله در اروپا و آمریکای شمالی می‌توان گفت وجود یک نهاد ویژه حمل و نقل حومه‌ای الزام‌آور است. در گام اول نیاز است مدیریت تحت عنوان شورای حمل و نقل همگانی منطقه کلانشهری تشکیل گردد، هر چند فعالیت‌های بین‌بخشی و بین‌شهری به دلیل تقابل‌ها و تعارض‌های موجود، انجام این روش با مشکلاتی روبرو است. بنابراین تا زمانی که سازمانی مسئول حمل و نقل حومه‌ای شود، وجود شورای حمل و نقل همگانی که شهرهای ذی‌نفع منطقه در آن شرکت کنند و حمل و نقل حومه‌ای آن‌ها هماهنگ شود، الزامی است.
مدیریت شورای حمل و نقل منطقه کلانشهری باید چگونه باشد؟
دکتر کرمانشاهی گفت: راهبری شورای حمل و نقل همگانی منطقه کلانشهری نیاز است شبیه MPOها[۱] و توسط وزارت کشور انجام شود. کمک‌های مالی به پروژه‌هایی که این شورا مصوب و پیشنهاد می‌کند باید توسط دولت پیگیری و اجرا شود. بنابراین پروژه‌هایی که مورد تایید شورای حمل و نقل منطقه‌ای است باید بتواند از کمک‌های مالی بهره‌مند شود و به این ترتیب هماهنگی بین آن‌ها مانند مکان‌یابی محل ترمینال‌ها، ایجاد سرویس‌های مشترک بین شهرها و یارانه‌هایی که به حمل و نقل همگانی پرداخت می‌شود، می‌تواند در شورای حمل و نقل منطقه کلانشهری متمرکز و مدیریت شود.
پی‌نوشت:
[۱]MPOها یا سازمان‌های برنامه‌ریزی متروپولیتن (Metropolitan Planning Organizations) در آمریکا نقش مهمی در برنامه‌ریزی و هماهنگی توسعه حمل و نقل در مناطق شهری ایفا می‌کنند. MPOها همکاری بین دولت‌های محلی، ایالتی، و فدرال و همچنین بخش خصوصی و عمومی را تسهیل می‌کنند تا پروژه‌های حمل و نقل به صورت هماهنگ و کارآمد اجرا شوند.
انتهای پیام/ حمل و نقل
