مسیر اقتصاد/ ایران با دارا بودن بیش از ۱۸ درصد از منابع گازی جهان و اتصال خطوط لوله‌ای در توسعه سوخت گاز طبیعی فشرده شده[۱] دارای مزیت ویژه‌ای است؛ اما با وجود تأکید اسناد بالادستی مانند سیاست‌های کلی نظام در زمینه «انرژی» در بند سوم، برنامه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و همچنین سند «تأمین انرژی بخش حمل و نقل کشور تا افق ۱۴۲۰» روند تولید و تبدیل خودروهای گازسوز و تقاضای CNG با وضعیت مورد انتظار فاصله دارد.
تنوع بخشی به سبد سوخت کشور با توسعه CNG
تنوع بخشی به سبد سوخت کشور یکی از اولویت‌های مهم در زمینه امنیت و تأمین سوخت است و در این خصوص در سال ۱۳۸۵ به منظور کنترل مصرف بنزین، مجلس با تصویب آیین‌نامه اجرایی در تبصره ۱۳ قانون بودجه، دولت و تمام نهادهای اجرایی را طبق ماده ۳ موظف به خرید خودروهای دوگانه‌سوز کرد[۲] تا ارگان‌های دولتی نقش نخست را در استفاده از CNG در بخش حمل و نقل کشور داشته باشند. در سال‌های اخیر نیز، قانون توسعه CNG در سال ۱۴۰۰ توسط مجلس به تصویب رسید، اما تا به حال اجرایی نشده است. نمودار زیر روند رو به رشد مصرف CNG در کشور را نشان می‌دهد.
توجه مردم در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ به CNG باعث شده تا ۲۳ میلیون متر مکعب گاز طبیعی در کشور در بخش حمل و نقل جایگزین سوخت گردد اما همچنان ظرفیت‌های مغفول و استفاده نشده‌ای در این بخش وجود دارد. طبق آمار، ظرفیت توزیع روزانه ۳۴ میلیون متر مکعب گاز CNG[۳] برای خودروها در جایگاه‌ها وجود دارد اما از این ظرفیت ۳۴ میلیون متر مکعبی، تنها حدود ۲۳ میلیون مترمکعب مورد استفاده قرار می‌گیرد[۴]. «کمبود جایگاه‌های CNG در کشور»[۵] از دیگر چالش‌های موجود در زمینه عدم توسعه CNG است؛ به عنوان نمونه در روسیه بیش از ۱۵۰۰۰ جایگاه سوخت CNG قرار دارد در حالی که تعداد این جایگاه‌ها در ایران برابر با ۲۵۰۰ است[۶].
با توسعه CNG سالانه بیش از ۴ میلیارد دلار در مصرف بنزین صرفه‌جویی می‌شود
توسعه CNG در صرفه‌جویی سوخت نقش بسزایی دارد و در صورت کاهش روزانه ۲۳ میلیون لیتری بنزین به سبب استفاده از گاز طبیعی، سالانه بیش از ۴ میلیارد دلار در مصرف بنزین کشور صرفه جویی می‌شود[۷]. همچنین این در حالی است که علاوه بر کشور روسیه که در توسعه CNG پیشتاز است، بسیاری از کشورها از جمله چین و برزیل نیز در حال استفاده و توسعه CNG در بخش حمل و نقل خود هستند.
با توجه به روند مصرف سوخت در کشور و جهان حرکت به سمت سوخت‌های جایگزین همچون CNG و انرژی‌های تجدیدپذیر ضروری است. جایگزینی سوخت‌های پاک به جای سوخت مایع در سبد سوخت، علاوه بر تنوع بخشی به سبد سوخت کشور و کمک به امنیت انرژی، در کاهش آلایندههای محیط زیستی و خسارت‌های ناشی از آن نیز نقش پررنگی خواهد داشت. بنابراین با توجه به الزامات قانونی همچون سند «تأمین انرژی بخش حمل و نقل کشور تا افق ۱۴۲۰» و کاهش ناترازی بنزین توسعه CNG می‌تواند راهگشا باشد.
پی‌نوشت:
[۱] Compressed Natural Gas (CNG)
[۲] سند «تأمین انرژی بخش حمل و نقل کشور تا افق ۱۴۲۰»
[۳] به نقل از خبرگزاری فارس؛ شناسه خبر: ۱۴۰۱۰۶۲۱۰۰۰۴۵۲
[۴] به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان؛ شناسه خبر: ۸۳۴۵۹۵۱
[۵] مسیر اقتصاد؛ شناسه خبر: ۱۱۱۳۰۰
[۶] خبرگزاری فارس، شناسه: ۱۴۰۲۰۳۰۲۰۰۰۶۰۰
[۷] خبرگزاری فارس، شناسه خبر: ۱۴۰۲۰۳۰۲۰۰۰۶۰۰
انتهای پیام/ انرژی
