به گزارش مسیر اقتصاد گروه بریکس از زمان تأسیس در سال ۲۰۰۸، به دلیل نداشتن تسلط اقتصادی، سیاسی یا جغرافیایی توسط هیچ یک از کشورهای عضو، شرایط مناسب و برابری را برای همکاری بین دولت‌ها ایجاد کرد و به طور پیوسته آن را بین کشورهای مختلف جهان تعمیق می‌بخشد. رقابت بالقوه میان اعضای بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) جای خود را به همکاری‌های همگرا داده است، بطوریکه هر یک از اعضا بستر کار را برای مشارکت اعضاء یا ناظران جدید فراهم کرده‌اند، به فعالیت‌های نهادها و جامعه مدنی انرژی بخشیدند و مداوم در بهبود روابط در زمینه اقتصاد، مالی، پایداری اجتماعی و امنیت سیاسی تلاش می‌کنند. همچنین باوجود تفاوت در مواضع سیاست خارجی در تعدادی از زمینه‌ها، اهمیت بریکس به عنوان یک گروه مهم برای گفت‌وگو در مورد روندهای ژئوپلیتیکی است و فرآینده چندقطبی بودن همگرایی جهانی را نمایان می‌کند که اعضای آن به عنوان کشورهای در حال توسعه پیشرو، نقش اصلی را در آن ایفا می‌کنند.
راز محبوبیت بریکس در میان کشورهای در حال توسعه
در سال ۲۰۲۲ با افزایش تعامل پنج کشور کلیدی این گروه با سایر کشورهای در حال توسعه انگیزه قدرتمندی به آن بخشید و راه را برای ایجاد چارچوب بریکس پلاس هموار کرد. در همین راستا الجزایر، آرژانتین و ایران در ژوئن ۲۰۲۲ برای پیوستن به بریکس درخواست دادند که نشان دهنده جذابیت فزاینده این سازمان در اقتصاد جهانی است. پس از اعلام پورنیما آناند، رئیس مجمع بین‌المللی بریکس در نشست چهاردهم ژوئن سران این گروه، مبنی بر اینکه عربستان، مصر و ترکیه نیز احتمالا در سال ۲۰۲۳ به عضویت بریکس درآیند، تعدادی از کشورهای غربی آن را تنها بازی فرصت‌طلبانه ژئوپلیتیکی قلمداد کردند. اما تصمیم این سه کشور مسلمان شگفت‌انگیز هم نبود، چون غرب با رفتار متکبرانه و تحقیرآمیز خود؛ عربستان، مصر و ترکیه را از دایره خود خارج و امید آنها برای همگرایی با «جامعه غربی» در آینده را از بین برده است.
گروه بریکس در حین انجام وظایف اولیه خود، هیچ هدف تقابلی مانند تشکیل یک سازمان جدید اقتصادی بسته یا باشگاه سیاسی علیه کشورهای ثالث را دنبال نمی‌کند که متأسفانه در سازمان‌های مختلف ایجاد شده توسط غرب فراوان است. برعکس، در عصری که جامعه جهانی با چالش‌ها و تهدیدهای فزاینده جهانی جدید مواجه است، کشورهای عضو بریکس متقاعد شده‌اند که تنها با تلاش‌های جهانی می‌توان مشکلات کلیدی بین‌المللی را حل کرد. استراتژی مشارکت بریکس، سازماندهی همکاری سودمند متقابل با سایر سازمان‌های سیاسی و اقتصادی بین‌المللی به منظور توسعه برنامه‌ای سازنده برای تثبیت اقتصاد جهانی و ایجاد نظم جهانی هماهنگ است.
پیام همگرایی از آفریقا تا آمریکای لاتین
پیروزی لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا در انتخابات ریاست جمهوری برزیل، تغییرات اخیر در وضعیت سیاسی آمریکای لاتین را تایید کرد. تقویت بی‌قید و شرط این فرآیندها که منجر به شکل گیری اصول جدید همکاری بین المللی در این قاره شد، انتخاب سیاستمدارانی است که نشان دهنده موج جدید استقلال از دیکته‌های غربی در مکزیک، آرژانتین، بولیوی، پرو، شیلی، هندوراس و کلمبیا بودند. آلبرتو فرناندز، رئیس جمهور آرژانتین، در ۲۹ ژانویه، تغییر سیاست آمریکای لاتین را تایید و اظهار داشت: باوجود اصرار ایالات متحده، کشورش به دولت کیف تسلیحات عرضه نخواهد کرد.
به گفته رئیس جمهور آرژانتین، سایر کشورهای آمریکای لاتین نیز از بوینس آیرس پیروی خواهند کرد. این موضع اخیراً توسط رئیس جمهور برزیل لولا داسیلوا تأیید و اعلام کرد که کشورش گلوله تانک‌های لئوپارد را به آلمان منتقل نمی‌کند و دلیل آن را تاثیر این مهمات به روابط کشورهای آمریکای لاتین با روسیه، اعلام کرد. بنابراین، رهبران آرژانتین، برزیل و همتایان آمریکای لاتین آنها به وضوح نشان داده‌اند که قصد قطع روابط با مسکو برای پیشبرد منافع ژئوپلیتیکی غرب را ندارند، بلکه قصد دارند یک سیاست خارجی مستقل را دنبال کنند.
همچنین آفریقای جنوبی که در اول ژانویه ریاست بریکس را از چین تحویل گرفت، پیش از این در بیانیه‌ها و سخنرانی‌های وزارت خارجه اعلام کرده که از فعالیت مؤثر این سازمان تأثیرگذار در جهان حمایت می‌کند. آفریقای جنوبی، همکاری بریکس و آفریقا برای تسریع رشد، توسعه پایدار و چندقطبی فراگیر را محور برنامه خود در دوره ریاست بر این گروه اعلام کرد. از نظر فرصت‌های جدید برای همکاری، هدف آفریقای جنوبی توجه دقیق به رشد آفریقا و مشارکت احتمالی بریکس در عملکرد منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا است.
تقابل بریکس با کشورهای غربی در فرآیند همگرایی جهانی
بسیاری از کارشناسان بین المللی بر این باورند که بریکس حاکمیت جهانی قرن بیست و یکم را شکل می‌دهد و مفاهیم بنیادی، مأموریت‌ها، مدل‌های نهادینه‌سازی و اولویت‌های مختلفی را به جهانیان ارائه کرده است. در این راستا، گزارش نهایی شورای بازرگانی BRICS در سال ۲۰۲۲ شامل ۳۹ ایده در زمینه‌های توسعه پایدار، مدیریت اجتماعی مسئولانه، نوآوری، انرژی و امنیت غذایی است که همه آنها موضوعات بسیار مرتبط شرایط کنونی هستند. سازمان بین دولتی BRICS نقش اساسی و فزاینده‌ای را در معماری نظم جهانی چندقطبی از نظر برابری ایفا می‌کند. همچنین کارشناسان پیش بینی می‌کنند که تا سال ۲۰۵۰، حجم کلی اقتصادهای بریکس از اقتصادهای گروه ۷ شامل ایالات متحده، بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایتالیا، کانادا و ژاپن فراتر می‌رود. همانطور که در اجلاس چهاردهم بریکس در ۲۳ ژوئن ۲۰۲۲ اعلام شد، سازمان بریکس که پیشتر تنها تلاش‌های کشورهای در حال توسعه را متمرکز می‌کرد، اکنون در نظر دارد به عنوان پایگاهی برای تجمیع منابع جهان غیر غربی از طریق توسعه چارچوب تقابل اقتصادی و ژئوپلیتیکی، در تقابل با کشورهای غربی مطرح گردد.
منبع: ژورنال-نئو
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
