به گزارش مسیر اقتصاد در روزهای اخیر پایگاه‌های خبری – تحلیلی و نشریات مختلفی در سطح بین‌الملل به بررسی ابعاد و عوامل اصلی انفجار در خط لوله نورد استریم به عنوان بزرگترین خط لوله انتقال گاز زیردریایی در جهان پرداخته و فرضیاتی را برای اثبات مقصر بودن کشورهای مختلف بررسی کردند.
تقریباً تمامی کارشناسان، تحلیل‌گران و رسانه‌ها در یک نقطه اتفاق نظر دارند؛ با توجه به گزارش انفجار و عدم احتمال سه تصادف در یک روز، خرابکاری و اقدام عامدانه در منفجر کردن خط لوله انتقال گاز نورد استریم ۱ و ۲ قطعی به نظر می‌رسد. مقیاس عملیات (مکان‌های متعدد منفجر شده و مقدار مواد منفجره) نیز نشان دهنده دخالت دولت یا دولت‌هایی در این انفجار است.
جنگ نظامی روسیه و غرب وارد فاز اقتصادی شده است؟
در هفته‌های گذشته رسانه‌های غربی اعلام کردند که خط لوله نورد استریم که با هدف تسهیل انتقال انرژی از روسیه به اروپا راه‌اندازی شده بود، با نشتی‌های بزرگ در حداقل چهار نقطه آن روبرو شده است. این انفجارها در آب‌های کم عمق دریای بالتیک در محدوده جزیره بورنهلم و نزدیک به آب‌های دانمارک و سوئد رخ داده است؛ عملیاتی که به نظر می‌رسد نظامی، پیچیده، برنامه‌ریزی شده و با همکاری چند کشور انجام شده باشد.
با تدوام جنگ نظامی روسیه و اوکراین (به تعبیر دقیق‌تر غرب)، فاز جدیدی از درگیری و نزاع در حوزه اقتصادی نیز شروع شده که نه فقط روسیه و اروپا، بلکه تمام کشورهای جهان را با چالش‌های جدیدی مواجه خواهد کرد.
روسیه مقصر این انفجار نیست
اگرچه رسانه‌های اروپایی بلافاصله بعد از وقوع حادثه، روسیه را به بمباران خط لوله نورد استریم متهم کردند اما این اتهامات به سرعت در حال کم رنگ‌تر شدن است. حتی روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز که به مواضع لیبرال و ضدروسی شهرت دارد از متهم کردن مسکو اجتناب کرد: «این گزاره که کرملین به دارایی‌های چند میلیارد دلاری خود آسیب رسانده باشد، منطقی به نظر نمی‌رسد. در حالیکه مقامات اروپایی به سرعت در مورد دخالت روسیه در این بمب‌گذاری گمانه‌زنی کردند، مقامات آمریکایی محتاط‌تر بودند و به نبود شواهد در این زمینه اشاره کردند.»
اوکراین؛ منتفع قطع دسترسی اروپا به خط لوله نورد استریم
از بدو شکل‌گیری ایده راه‌اندازی خط لوله نورد استریم، اوکراین یکی از منتقدین اصلی این طرح بوده است. تا پیش از تأمین گاز اروپا از مسیر خط لوله انتقال گاز زیردریایی نورد استریم، این انتقال از روسیه به اروپا از مسیر اوکراین انجام می‌شد و کی‌یف در کنار درآمد ترانزیتی، امیدوار بود که بتواند با تهدید به قطع این ارتباط، جاه‌طلبی‌های ولادیمیر پوتین را کنترل کند.
ترس اوکراین از سال ۲۰۱۴ به بعد همواره این بوده که اتحادیه اروپا مجبور شود از بین خرید ارزان گاز روسیه و حمایت از اوکراین در برابر تهدیدهای احتمالی مسکو، اولی را انتخاب کند و روسیه نیز مسیری جزء اوکراین برای انتقال گاز به اروپا داشته باشد.
بنابراین حذف ظرفیت تأمین گاز اروپا از مسیر نورد استریم، آشکارا موضع اوکراین را تقویت می‌کند، چرا که نیاز کشورهای اروپایی به روسیه را کاهش می‌دهد.
آمریکا؛ آمر یا عامل انفجار در خط لوله نورد استریم
آمریکا یکی دیگر از کشورهایی است که همواره از ایده انتقال گاز روسیه به اروپا از طریق خط لوله نورد استریم انتقاد کرده است. در سال ۲۰۱۸ دونالد ترامپ با تحریم صادرات خودروهای آلمانی به آمریکا، خواهان توقف پروژه نورد استریم ۲ توسط برلین شد.
در ۷ فوریه ۲۰۲۲ جو بایدن رئیس جمهور آمریکا درحالیکه تهدیدهای نظامی و اقتصادی علیه مسکو در صورت حمله نظامی به کی‌یف را افزایش می‌داد، در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از گفتگو با اولاف شولز صدر اعظم آلمان، متعهد شد که در صورت حمله پوتین، خط لوله انتقال گاز از روسیه به اروپا را نابود خواهد کرد. بایدن اظهار کرده بود: «اگر روسیه به اوکراین حمله کند، دیگر نورد استریم وجود نخواهد داشت. ما آن را نابود خواهیم کرد.»
قطع دسترسی اروپا به گاز روسیه و افزایش وابستگی قاره سبز به ایالات متحده، از همان ابتدا با اهداف آمریکا مطابقت داشت. هدف آشکار آمریکا در سال‌های گذشته تحت کنترل قرار دادن اروپا و جلوگیری از نزدیکی و وابستگی روزافزون مهم‌ترین و بزرگترین شریک استراتژیک واشنگتن به رقبایی مانند چین و روسیه بوده است.
منابع:
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
