لایحه تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت و تشکیل وزارت بازرگانی سه مرتبه در سال ۱۳۹۷ توسط دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه شد. این لایحه به دلیل مغایرت با اسناد بالادستی با مخالفت کمیسیونهای تخصصی و مرکز پژوهشهای مجلس مواجه شد. در حال حاضر، پس از تغییر دولت و مجلس دوباره این موضوع مطرح شده است. نگرانی کارشناسان این است که تشکیل وزارت بازرگانی به بزرگ شدن بیش از پیش دولت و افزایش هزینهها بیانجامد و در نهایت ثمری جز ضربه به تولید ملی نداشته باشد. در این راستا مهرداد ویس کرمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: نظرات کارشناسی بر این بود که این وزارتخانه با وزارت صنعت و معدن ادغام شود و این کار صورت گرفت.
تأسیس وزارت بازرگانی نمیتواند راه حل مشکلات فعلی کشور باشد
ویس کرمی افزود: بحث تشکیل وزارت بازرگانی و تفکیک آن از وزارت صنایع و معادن در مجلس قبلی هم مطرح شد که رأی نیاورد. من تردید جدی دارم که نبود وزارت مستقلی به نام وزارت بازرگانی دلیل بروز مشکلات اخیر در کشورمان باشد. وزارتخانههای صمت و کشاورزی در حال حاضر وظیفه تولید را بر عهده دارند، اگر امور بازرگانی از طریق این وزارتخانهها کنترل نشود، نیاز به رابطی داریم تا آنها را با یکدیگر هماهنگ کند. به این ترتیب، دوباره دچار یک تسلسل جدید میشویم.
وی ادامه داد: به نظر بنده اقتصاد بیمار ما، مشکلات تورمی، پولی و ضعفهای مزمن اقتصادی که سالیان سال درگیر آن بودهایم، مسائل فعلی را به وجود آورده است. ما طی سالهای گذشته تلاش چندانی برای دوری از خام فروشی نداشتهایم. حالا با وجود تحریمها این ضعف بیشتر خودش را نشان میدهد. من تا الان به این نتیجه نرسیدهام که تشکیل وزارت بازرگانی بتواند مشکلات را حل کند. باید به بازنگری در مدیریتها بپردازیم، نظارتهای جدیتری داشته باشیم و سیاستها را ساماندهی کنیم تا مشکلات حل شود. تأسیس وزارت بازرگانی نمیتواند راه حل مشکلات فعلی کشور باشد.
ویس کرمی خاطرنشان کرد: با توجه به تجربیاتی که ما در ادغام و تفکیک وزارتخانهها داریم، نمیتوان امیدوار بود که ایجاد وزارت بازرگانی کارساز باشد. باید به دنبال راهحل در جای دیگری باشیم و چارهاندیشی اساسی برای مشکلات داشته باشیم. ما باید وظیفه تنظیم بازار را از وزارتخانههای متولی تولید چه صمت و چه وزارت کشاورزی در حوزه کاری خودشان مطالبه کنیم. اگر قرار باشد تولید در اختیار یک وزارتخانه باشد و موضوع تنظیم بازار به وزارت خانه دیگری سپرده شود، شاهد بروز مشکلات بیشتر خواهیم بود.
ایجاد وزارت بازرگانی به معنی تکیه بر واردات و ضربه به تولید داخلی است
این نماینده مجلس اضافه کرد: در صورت تفکیک وزارت بازرگانی از وزارت صنعت و معدن هیچ تضمینی وجود ندارد که با واردات به تولید داخلی ضربه وارد نشود. تولید و بازرگانی دو روی یک سکه هستند و مدیریت آنها باید در اختیار یک وزارتخانه باشد. جدا کردن آنها از یکدیگر مشکلساز خواهد بود. کسی میتواند از تولید داخلی حمایت کند که در آن دخیل باشد. سپردن امور بازرگانی به یک وزارتخانه مجزا به معنای آسیب زدن به تولید ملی خواهد بود.
وی در پایان گفت: باید بحث مسئولیت پذیری در وزارتخانهها را تقویت کنیم نه اینکه به دنبال ایجاد یک وزارتخانه جدید باشیم و بر مشکلات کشور بیافزاییم. به طور کلی منافع کشور با در اختیار داشتن یک وزارتخانه که در زمینه تولید و تجارت فعال است، بیشتر تأمین میشود تا اینکه امور بازرگانی را به وزارتخانهای مجزا که بیتوجه به تولید است، بسپاریم. به طور طبیعی توجه وزارت بازرگانی به امور تجاری و بازرگانی خواهد بود و نمیتوانیم انتظار داشته باشیم این وزارتخانه حمایت از تولید ملی را در دستور کارش قرار دهد. راحتترین کاری که این وزارتخانه میتواند انجام دهد، واردات است که به تولید ملی ضربه خواهد زد. بحث صادرات به تولیدکننده وابسته است و خیلی در اختیار این وزارتخانه نیست و به طور طبیعی وزارت بازرگانی به سمت واردات تمایل پیدا خواهد کرد.
انتهای پیام/ تولید