مسیر اقتصاد/ تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبه‌های مختلف، عاملی کلیدی در تحلیل‌های خُرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیم‌گیری در حوزه اقتصاد است. شاخص تولید بخش صنعت به دلیل تأثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخش‌های دیگر اقتصاد، به عنوان یک شاخص مهم اقتصادی کوتاه‌مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مهمترین ضعف آمار مربوط به شاخص تولید، وقفه سه ماهه در انتشار داده‌ها
شاخص تولید، فروش و قیمت صنایع بورسی با استفاده از داده‌های ماهیانه شرکت‌های صنعتی بورسی پذیرفته شده در بورس محاسبه می‌شود. در تهیه این شاخص‌ها از اطلاعات ماهیانه ۳۰۲ شرکت بورسی استفاده می‌شود و علاوه‌بر اندازه‌گیری تغییرات میزان تولید، فروش و قیمت در بخش صنعت، در محاسبات ملی نیز نقش مهمی ایفا می‌نمایند و برآوردی از تغییرات ماهیانه ارزش‌افزوده ایجاد شده را در صنایع مختلف و به دنبال آن در کل اقتصاد منعکس می‌کنند.
شاخص تولید صنعت توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران با تواتر فصلی و همچنین شاخص قیمت صنعت به صورت فصلی توسط مرکز آمار و ماهیانه توسط بانک مرکزی، منتشر می‌شود، اما الزامی به انتشار شاخص فروش صنعت ندارند. از طرفی، این آمار چندین ضعف اساسی دارد که مهمترین ضعف این آمار وقفه سه ماهه در انتشار داده‌ها و بعضا متوقف شدن انتشار آنها و نداشتن تواتر ماهیانه است.
بازخورد شوک‌های وارده به اقتصاد با انتشار ماهیانه شاخص‌ها
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به صورت ماهیانه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت‌های بورسی را محاسبه می‌کند. اهمیت این شاخص به روز، برای اقتصاد ایران که تحولات زیادی دارد بیشتر خواهد بود، چرا که بازخورد شوک‌های وارده به اقتصاد ایران و واکنش‌های سیاستگذاران باید در تواتر کمتر از فصل مورد رصد قرار گیرد؛ این در حالی است که آمار رسمی بخش حقیقی به صورت فصلی و با تأخیر ارائه می‌شود.
شاخص‌های ماهیانه تولید، فروش و قیمت استخراج شده از اطلاعات عملکردی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تا حد زیادی می‌توانند با دقت مناسب و به صورت بهنگام تحولات بخش صنعت و معدن کشور را توضیح دهند و با توجه به بررسی‌های انجام شده و تطبیق دادن این شاخص با شاخص تولید صنعتی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران که به صورت فصلی منتشر می‌شود، مشخص شده این شاخص به خوبی می‌تواند در وقفه انتشار این شاخص‌های رسمی، شاخص جایگزین مناسبی برای آن باشد.
افزایش شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی در سال ۱۴۰۱
طی خردادماه ۱۴۰۱، شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۴.۹ درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۷.۹ درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۱۰ رشته فعالیت افزایش در شاخص تولید و ۵ رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید داشته‌اند.
رشته فعالیت‌های «منسوجات»، «خودرو و قطعات»، «ماشین‌آلات و تجهیزات» و «کاشی و سرامیک» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی» و «غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند. همچنین شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۱۸.۸درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۶.۸ درصدی مواجه شده است.
طی خردادماه ۱۴۰۱، شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۱۳.۳ درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۱۳.۵درصدی مواجه شده است. در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۲ رشته فعالیت افزایش در شاخص فروش و سه رشته فعالیت کاهش در شاخص فروش داشته اند.
رشد ۴.۴ درصدی شاخص قیمت ماهیانه شرکت‌های صنعتی بورسی در خرداد ۱۴۰۱
رشته فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «کاشی و سرامیک»، «منسوجات» و «خودرو و قطعات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی» و «غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته اند. همچنین شاخص فروش شرکت های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۴.۳ درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۱۹.۸ درصدی مواجه شده است.
در خردادماه ۱۴۰۱ شاخص قیمت ماهیانه فعالیت‌های صنعتی بورسی ۴.۴ درصد افزایش یافت و رشد نقطه به نقطه شاخص به ۴۶.۲ درصد رسید. لازم به ذکر است میانگین سالیانه شاخص قیمت ۶۳.۴ درصد افزایش یافته است.
منبع: گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل: ۱۸۳۰۶
انتهای پیام/ بازار مالی
