مسیر اقتصاد/ بر اساس گزارش اخیر مرکز آمار، شاخص قیمت کالاها در خرداد ماه سال جاری با جهش ۱۲.۲ درصدی نسبت به ماه قبل از آن مواجه شده که یک رکورد تاریخی در اقتصاد ایران محسوب می‌شود. بر اساس این آمار تورم نقطه به نقطه سالانه به بالای ۵۲ درصد رسیده و تورم سالانه نیز در نزدیکی ۴۰ درصد قرار دارد. در جدول زیر تفکیک افزایش قیمت در بخش‌های مختلف اقتصاد در خرداد ماه سال جاری نشان داده شده است.
حذف ارز ترجیحی تنها دلیل جهش بی سابقه تورم ماهانه خرداد
آنچه مسلم است اینکه دلیل اصلی جهش تاریخی نرخ تورم ماهانه در خرداد ماه، حذف ارز ترجیحی و افزایش قیمت محصولاتی همچون روغن، مرغ، تخم مرغ و دیگر خوراکی‌ها، از اواخر اردیبهشت ماه بوده است.
بر اساس آمار منتشر شده تنها در یک ماه اخیر، قیمت روغن نزدیک به ۲۰۰ درصد، شیر، تخم مرغ و پنیر ۴۷ درصد و به طور کلی شاخص قیمت خوراکی‌ها نزدیک به ۲۶ درصد افزایش یافته که هیچ دلیلی جز حذف ارز ترجیحی برای آن قابل تصور نیست.
نکته تاسف بار اینکه بر اساس آمار منتشر شده تورم خرداد ماه بیش از همه بر دهک‌های پایین جامعه اثرگذار بوده است، چراکه خوراکی‌ها سهم بیشتری در هزینه این دهک‌ها دارد و اقشار ثروتمندتر سهم کمتری از درآمدهای خود را صرف خوراکی می‌کنند. (هرچند قدر مطلق هزینه خوراکی ثروتمندان بیشتر است)
اختصاص ارز ترجیحی به واردات انحراف پایینی داشت
اولین نکته‌ای که می‌توان از افزایش بی سابقه قیمت در خرداد ماه برداشت کرد، انحراف پایین سیاست اختصاص ارز ترجیحی به واردات نهاده‌های دامی است. آمار افزایش قیمت ۳ برابری روغن و ۱.۵ برابری لبنیات، مرغ و تخم مرغ نشان می‌دهد اختصاص دلار ۴۲۰۰ تومانی در کنترل قیمت‌ها موثر بوده و حذف آن به سرعت در افزایش قیمت اثر گذاشته است.
این درحالیست که اگر انحراف این سیاست بالا بود، انتظار می‌رفت حذف آن نیز اثرگذاری کمتری در افزایش قیمت‌ها داشته باشد. نکته نا امید کننده اینکه انتظار می‌رود اثرگذاری افزایش قیمت ناشی از حذف ارز ترجیحی همچنان ادامه داشته باشد و شوک حاصل از آن در تیر ماه و مرداد ماه نیز نمایان شود. به این ترتیب انتظار می‌رود در ماه‌های آتی نیز نرخ تورم ماهانه بخش خوراکی‌ها ارقام بالایی را ثبت کند. علاوه بر این انتظار می‌رود به دلیل رشد انتظارات تورمی ناشی از افزایش قیمت قابل توجه بخش خوراکی‌ها، به مرور در دیگر بخش‌ها نیز اثرات افزایش قیمت‌ها نمایان شود.
تورم یک پدیده صرفا پولی نیست
رشد جهشی تورم ماهانه خرداد یک اصل علم اقتصاد را نیز بار دیگر اثبات کرد و آن اینکه تورم یک پدیده صرفا پولی نیست که بتوان تنها با کنترل شاخص‌هایی همچون کسری بودجه دولت یا نقدینگی آن را مهار کرد. در خرداد ماه رشد قیمت ناشی از حذف ارز ترجیحی در کنار ایجاد انتظارات تورمی ناشی از جهش نرخ ارز، به تنهایی رکورد تورم ماهانه اقتصاد ایران را رقم زد، درحالیکه در این ماه وضعیت کسری بودجه و رشد نقدینگی عملا تفاوت معناداری با چند ماه اخیر نداشت.
بنابراین انتظار می‌رود سیاستگذاران کشور به افرادی که ادعا می‌کنند تورم یک پدیده صرفا پولی است و برای کنترل آن تنها باید از رشد پایه پولی جلوگیری کرد توجه نکنند و برای مهار تورم اقداماتی همچون کنترل نرخ ارز، کنترل انتظارات تورمی و کنترل سوداگری در اقتصاد با ابزارهای مالیاتی را نیز به طور جدی در دستورکار قرار دهند.
انتهای پیام/ پول و بانک
امیدی به اینکه سیاستگذاران کشور کارهایی که گفته شد را انجام بدهند هست؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟شک دارم