مسیر اقتصاد/ در روزهای اخیر و پس از اعلام خبر حذف ارز ترجیحی از سوی دولت، بازار ارز با نوسانات جدی مواجه شده و نرخ آن در کمتر از یک هفته ۵ تا ۱۰ درصد افزایش یافته است. در چنین شرایطی رئیس کل بانک مرکزی اواخر هفته گذشته التهاب در بازار غیر رسمی را ناشی از آثار روانی دانسته و اعلام کرد ذخایر ارزی بانک مرکزی به بیشترین میزان در تاریخ رسیده است.[۱]
عملکرد نامطلوب دولت سیزدهم در کنترل نوسانات بازار ارز
از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم، در فاصله چند ماه نرخ ارز در بازار آزاد بیش از ۲۰ درصد افزایش یافت و در بازه‌هایی به بیش از ۳۰ هزار تومان نیز رسید. در ادامه خبر نزدیکی توافق هسته‌ای موجب شد نرخ ارز بار دیگر به ارقام ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان بازگردد که در زمان شروع به کار دولت نیز حاکم بود. اما از اواخر سال گذشته بار دیگر نرخ ارز روندی افزایشی گرفت و در روزهای اخیر به بالای ۳۰ هزار تومان افزایش یافته است.
در حال حاضر همراه شدن حذف ارز ترجیحی که تقاضای ارز واردکنندگان نهاده‌های دامی را نیز به بازار ارز غیردولتی اضافه کرده و آزادی واردات خودرو، اثری غیر قابل انکار بر بازار ارز دارد و لازم است برای مدیریت اثرات آن‌ها دولت و بانک مرکزی اقدامات لازم را در دستورکار قرار دهند.
ساماندهی به بازار ارز تنها با تکیه بر جنبه‌های روانی ممکن نیست
برای مدیریت و ساماندهی بازار ارز لازم است علاوه بر اقدامات واقعی همچون مدیریت عرضه و تقاضا، اقداماتی به منظور کنترل افکار عمومی و مدیریت انتظارات روانی فعالین بازار نیز صورت بگیرد؛ در عین حال بسنده کردن به این اقدامات و تنها تکیه بر جنبه‌های روانی، نمی‌تواند به وضعیت آشفته بازار ارز ایران پایان بدهد.
به بیان دیگر در حال حاضر بازار ارز ایران در سمت عرضه و تقاضا نیاز به اقدامات بنیادین و عاجل دارد و با بسنده کردن به اخباری همچون «ذخایر ارزی بانک مرکزی به بیشترین میزان در تاریخ رسیده است»، نه تنها ثبات بر بازار ارز حاکم نمی‌شود، بلکه به دلیل عدم پاسخگویی به تقاضای روز افزون و عدم تحقق وعده‌ها، اعتبار مقامات بانک مرکزی نیز نزد مردم و فعالین بازار از بین می‌برد.
ذخایر ارزی بانک مرکزی کاربردی در جلوگیری از نوسانات بازار ارز ندارد؟
کنترل نوسانات بازار ارز در شرایط حساس و جلوگیری از کاهش ارزش پول ملی، یکی از مهمترین وظایف بانک مرکزی است و از الزامات ایجاد ثبات و کنترل تورم در اقتصاد کشور محسوب می‌شود. بنابراین از بانک مرکزی انتظار می‌رود با استفاده از ابزارهای خود برای کنترل نوسانات اقدام کند و در این زمینه ذخایر ارزی یکی از مهمترین ابزارهاست.
استفاده بانک مرکزی از ذخایر در مدیریت بازار ارز یک حد بهینه دارد و همانطور که باید از افراط در ارزپاشی جلوگیری شود، بسنده کردن به گفتار درمانی نیز عواقب جبران ناپذیری درپی خواهد داشت. به طور خاص در شرایط فعلی که تقاضای واقعی ارز از سوی واردکنندگان نهاده‌های دامی به سامانه‌هایی همچون نیما حواله شده، از بانک مرکزی انتظار می‌رود به گفتار درمانی بسنده نکند و با استفاده از ذخایر خود که بنا به گفته‌ها در بالاترین سطح تاریخی خود قرار دارد، از التهاب موجود بکاهد.
علاوه بر این لازم است اقداماتی همچون «جلوگیری از خروج سرمایه»، «ساماندهی بازارهای نقدی و فردایی با کنترل جریان ریال» و «اهتمام به بازگشت ارزهای صادراتی» نیز در دستورکار قرار بگیرد.
پینوشت:
[۱] پایگاه اطلاع رسانی بانک مرکزی
انتهای پیام/ پول و بانک
آتش زدن منابع مردم برای کنترل نرخ ارز بعد از بالا بردن نرخ تسعیر بعد از شوک ارز۴۲۰۰ بعد از آزادسازی واردات خودرو .................................