مسیر اقتصاد/ چنانچه در مطلب قبل عنوان شد تفاوت صادرات و فرار سرمایه در این است که ارز و یا به عبارت دقیق تر، «قدرت خرید» حاصل از آن به اقتصاد کشور برگشت داده شود. بنابراین درصورتی که صادرات و واردات ریالی با یکدیگر تراز گردد، به معنی فرار سرمایه نخواهد بود. در عین حال تجارت ریالی مزایای متعددی برای کشور دارد و در شرایط تحریم دلاری، میتواند گره مبادلات خارجی را برای بازرگانان ایرانی باز کند.
تحریم دلاری بر تجارت ریالی ایران با کشورهای همسایه اثر ندارد
یکی از اهداف اساسی که برای انعقاد پیمان پولی با کشورهای دیگر مطرح است، امکان حذف دلار و استفاده از ارزهای ملی در تجارت دوجانبه است که در نهایت، بی اثر شدن تحریم‌های دلاری آمریکا را در پی دارد. استفاده از سازوکارهای تجارت ریالی نیز میتواند تحریم‌های آمریکا را دست کم در بخشی از تجارت خارجی ایران بی اثر کند.
توسعه تجارت ریالی نیازی به هماهنگی با شبکه بانکی کشورهای دیگر ندارد
یکی از مهم ترین مزایای تجارت ریالی در مقایسه با پیمان پولی دوجانبه و استفاده از ارزهای ملی در تجارت، عدم نیاز به هماهنگی با مقامات بانکی کشور مقابل است. در سازوکار تجارت ریالی تنها لازم است امکان استفاده از نظام ریالی برای بازرگانان خارجی فراهم گردد و آن‌ها نیز بتوانند افتتاح حساب و انتقال وجه ریالی انجام دهند. بنابراین فراهم کردن شرایط تجارت ریالی در مقایسه با پیمان پولی به مراتب سریعتر و بدون دغدغه تر امکان پذیر است.
در قراردادهای ریالی ریسک جهش‌های ارزی از بین می‌رود
در شرایطی که بازرگانان کشورهای مقابل تجارت ریالی را بپذیرند و در قالب آن با صادرکنندگان ایرانی به تجارت بپردازند، قراردادها نیز در عمل به ریال منعقد می‌شود و مسئله ریسک برابری نرخ های ارز دو کشور مطرح نخواهد بود.
توسعه تجارت ریالی به افزایش تقاضای پول و کاهش نرخ تورم منجر می‌شود
یکی از دلایلی که افزایش میزان نقدینگی در کشور را به نتیجه نامطلوب تورم منجر می‌کند، عدم افزایش تقاضای پول متناسب با افزایش عرضه آن است. در حالیکه اگر ایران بتواند بخشی از تجارت خارجی خود را با سازوکارهای تجارت ریالی ساماندهی کند، بر تقاضای پول افزوده می‌شود و می‌توان بدون نگرانی از ایجاد تورم داخلی، متناسب با افزایش تقاضا، از ظرفیت‌های عرضه پول برای رونق بخش‌های تولیدی داخلی استفاده کرد.
تجارت ریالی ابزار مهم توسعه سرمایه‌گذاری در کشورهای همسایه
یکی دیگر از مهم ترین مزایای توسعه تجارت ریالی، اقبال بیشتر به ریال در کشورهای همسایه از سوی مردم و همچنین دولت‌ها است. در این صورت ایران میتواند با استفاده از اعتبارات ریالی خود در این کشورها سرمایه گذاری کند و پروژه‌های زیرساختی متعددی را با خطوط اعتباری ریالی به سرانجام برساند. انجام پروژه‌های سرمایه گذاری در کشورهای همسایه با استفاده ریال، هزینه‌ای برای ایران ندارد و علاوه بر اینکه شرایط را برای افزایش صادرات کالا و خدمات ایرانی به این کشورها فراهم می‌کند، به افزایش عمق روابط تجاری و اقتصادی دوجانبه منجر می‌شود. در واقع بعد از انجام سرمایه‌گذاری با استفاده از ریال، کشور مقابل باید در ازای صادرات محصولات خود به ایران ریال دریافت کند تا بتواند منابع سرمایه‌گذاری شده را بازپس دهد. از این رو سرمایه‌گذاری ریالی در کشورهای همسایه نیز اثری مثبت بر توسعه تجارت ریالی دارد.
با توجه به مزیت‌های فوق لازم است نگرش بانک مرکزی نسبت به تجارت ریالی تغییر کند و این سازوکار به عنوان یکی از راهکارهای ایران برای خنثی کردن تحریم‌ها، مورد استفاده قرار بگیرد و بخشی از تبادلات خارجی ایران از این طریق ساماندهی گردد.
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
