مسیر اقتصاد/ در روزهای اخیر خبرهایی از نهایی شدن توافق احیای برجام بین ایران و کشورهای ۵+۱ به گوش می‌رسد. بر اساس این اخبار قرار است محدودیت‌های برنامه هسته‌ای ایران مجددا اعمال شود و در مقابل تحریم‌های اخیر آمریکا که به بهانه فعالیت‌های هسته‌ای علیه ایران وضع شده، رفع شود.
مهمترین اثرات تحریم‌ها بر اقتصاد ایران چه بود؟
آمریکا سابقه‌ای طولانی در وضع تحریم اقتصادی علیه ایران دارد و در طول ۴۰ سال اخیر بارها تحریم‌های متعددی را به بهانه‌های مختلف علیه ایران وضع کرده است. اما در طول یک دهه اخیر و به دلیل گسترده شدن ابعاد تحریم‌ها و همراهی دیگر کشورها با قوانین تحریمی آمریکا، این تحریم‌ها اثرگذاری بیشتری بر اقتصاد ایران داشته است.
به طور خاص ناتوانی در فروش نفت و دریافت منابع حاصل از آن، قطع دسترسی بانک‌های ایرانی به نظام پرداخت دلاری جهانی و عدم تمایل شرکت‌های خارجی به همکاری با شرکت‌های ایرانی از جمله مهمترین اثرات مستقیم تحریم‌ها علیه ایران بوده و در کنار کاستی‌های داخلی، در وقوع رکود اقتصادی، کمبود منابع ارزی و جهش‌های تورمی نقش داشته است.
هدف ایران از توافق چیست؟
بنابراین به طور طبیعی هدف ایران از مذاکرات و قبول محدودیت‌های برنامه هسته‌ای خود، رفع تحریم‌ها و کسب انتفاع اقتصادی در زمینه امکان فروش نفت، امکان استفاده از نظام پرداخت دلاری و امکان همکاری با شرکت‌های خارجی بوده است.
در واقع چنانچه توافق در نهایت شرایط را برای فروش نفت و دریافت منابع حاصل از آن، اتصال بدون مشکل بانک‌ها، اشخاص و نهادهای ایرانی به شبکه دلاری جهانی در صورت نیاز و در نهایت ورود سرمایه خارجی به بخش‌های تولیدی کشور در مشارکت با شرکت‌های داخلی، فراهم نکند، عملا هدف ایران از توافق محقق نخواهد شد.
رفع تحریم‌های هسته‌ای اهداف ایران از توافق را محقق می‌کند؟
در این زمینه باید توجه داشت که در طول ۴۰ سال اخیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران به بهانه‌های متعددی وضع شده که اقدامات منطقه‌ای ایران، حقوق بشر، تروریسم، فعالیت‌های موشکی و فعالیت‌های هسته‌ای از جمله آن‌هاست. اما مقامات آمریکایی در مذاکرات برجام بارها تاکید کردند که در این توافق تنها تحریم‌هایی که به بهانه هسته‌ای علیه ایران وضع شده‌است، تعلیق یا رفع میشود و دیگر تحریم‌ها علیه اشخاص و نهادهای ایرانی همچنان پابرجا خواهد بود.
این درحالیست که از دید ایران تحریم‌های هسته‌ای و غیر هسته‌ای عملا هیچ تفاوتی ندارند و هدف ایران از مذاکرات انتفاع اقتصادی حاصل از رفع تحریم‌های اثرگذار آمریکاست. در مذاکرات برجام نیز هرچند در متن نهایی بین تحریم‌های هسته‌ای و غیر هسته‌ای تمایز قائل شده، اما هدف ایران از ورود به مذاکرات از همان ابتدا رفع همه تحریم‌ها بود و این مسئله بارها از سوی مقامات علی رتبه کشور مورد تاکید قرار گرفت. بنابراین این تصور که با رفع تحریم‌های هسته‌ای اهداف ایران از توافق محقق میشود دور از واقعیت است و لازم است این مسئله مد نظر تیم مذاکره کننده ایرانی قرار داشته باشد.
انتهای پیام/ دولت و حکمرانی
