مسیر اقتصاد/ اوکراین و روسیه دو کشور بزرگ تولیدکننده محصولات کشاورزی در جهان هستند که سالانه بیش از ۲۰ میلیارد دلار از انواع محصولات کشاورزی خود را به دیگر کشورها صادر می کنند. این دو کشور طی هفته گذشته به دلیل مشکلات سیاسی اقدام به شروع جنگ علیه یکدیگر کرده اند که این موضوع بازار محصولات کشاورزی در جهان را تحت تاثیر قرار داده است.
اوکراین و روسیه هر دو از تولید و صادرکنندگان بزرگ محصولاتی نظیر غلات، دانه های روغنی، نهاده های دامی و روغن های خوراکی در جهان هستند. با شروع جنگ میان روسیه و اوکراین، کشورهایی که از این دو کشور محصول وارد می کنند، احتمالا دچار مشکلاتی در تامین محصولات مورد نیاز خود خواهند شد.
طبق بررسی های صورت گرفته اوکراین و روسیه در مجموع حدود ۳۰ درصد از صادرات جهانی گندم و ۲۰ درصد از صادرات جهانی ذرت را در اختیار دارند.
کشورهای آسیایی و آفریقایی بزرگترین واردکنندگان محصولات کشاورزی از اوکراین و روسیه
بررسی آمار صادرات اوکراین و روسیه در سال ۲۰۲۰ نشان دهنده وابستگی گسترده کشورهای آسیایی و آفریقایی برای واردات محصولات اساسی منتخب از این دو کشور است. در جدول زیر وضعیت تولید و صادرات محصولات اساسی کشاورزی به ایران و جهان توسط روسیه در سال ۲۰۲۰ و شرکای اصلی تجاری این کشور نشان داده شده است.
در جدول زیر نیز وضعیت تولید و صادرات محصولات اساسی کشاورزی به ایران و جهان توسط اوکراین در سال ۲۰۲۰ و شرکای اصلی تجاری این کشور نشان داده شده است.
همانطور که مشخص است ایران سهم اندکی از واردات محصولات اساسی کشاورزی از کشور اوکراین و سهم قابل توجهی در واردات محصولات کشاورزی از روسیه دارد. همچنین بسیاری از کشورهای آسیایی، آفریقایی و ترکیه نیز سهم عمده ای در واردات محصولات کشاورزی از این دو کشور دارند که با شروع جنگ به احتمال زیاد دچار مشکلات فراوانی در تامین محصولات خواهند شد.
تعطیلی فعالیت شرکت های تجاری اروپایی و آمریکایی در اوکراین به بهانه جنگ
بررسی شرایط صادرات محصولات کشاورزی از بنادر دریای سیاه نشان می دهد شرکت های تجاری اروپایی و آمریکایی فعال در اوکراین نظیر کارگیل، بنگه و آرچر تمامی فعالیت های بازرگانی و حمل و نقلی خود را پس از اصابت یک موشک روسی به محموله صادراتی شرکت کارگیل تعطیل کردند.
همانطور که در آمارها نیز مشخص بود تعطیلی بنادر اوکراین و صادرات از این کشور باعث زیان جدی کشورهای واردکننده آسیایی و آفریقایی و نوسان قیمت محصولات کشاورزی در بازارهای جهانی می شود. این در حالی است که تمامی بنادر صادرات محصولات کشاورزی روسیه به جز بندر آزوف همچنان فعال است و به تجارت محصولات ادامه می دهد.
جایگزینی کشورها راهبرد روسیه برای تداوم صادرات محصولات کشاورزی
این در حالی است که اخیرا دولت روسیه توانست موافقت چین را به منظور لغو محدودیت های بهداشتی صادرات گندم و جو به این کشور به دست آورد. این اقدام در شرایطی انجام می گیرد که تحریم های اقتصادی کشورهای اروپایی و آمریکایی علیه روسیه احتمالا این کشور را با مشکلات فراوانی روبه رو می کرد.
با شروع صادرات گندم و جو روسی به چین سهم بازار محصولات کشورهای اروپایی، کانادا و استرالیا در چین با کاهش جدی روبرو خواهد شد. به نظر می رسد راهبرد روسیه در پیدا کردن مقاصد صادراتی برای محصولات کشاورزی خود حتی در شرایط جنگ نیز ادامه دارد و این نکته کلیدی در حمایت از تولید و حمایت از کشاورزان است.
چین یکی از مصرف کنندگان بزرگ محصولات کشاورزی نظیر گندم، ذرت، جو و… در جهان است که پس از شروع جنگ تجاری با آمریکا در سال ۲۰۱۸ همواره به دنبال کشورهای جایگزین برای تامین محصولات اساسی مورد نیاز خود بوده است. نکته قابل توجه آن است که در همان سال دولت روسیه با تامین بخشی از نیاز ذرت و سویای مورد نیاز چین قدم بزرگی را در افزایش تعاملات تجاری میان این دو کشور برداشت.
منابع:
انتهای پیام/ کشاورزی
