مسیر اقتصاد/ ایران سالانه بخش قابل توجهی از نیاز خود به نهاده‌های اساسی کشاورزی را از طریق واردات تامین می‌کند. واردات کالاهای اساسی کشاورزی در سال‌های اخیر به دلیل خشکسالی و کاهش منابع در دسترس آبی کشور برای بخش کشاورزی روندی فزاینده دارد. محصولاتی همچون گوشت، لبنیات، حبوبات، گندم، جو، ذرت دامی، برنج، دانه‌های روغنی، روغن، شکر و کنجاله سویا از جمله مهمترین محصولات اساسی بخش کشاورزی هستند که هرساله بخشی از نیاز کشور به آن‌ها از طریق واردات تامین می‌شود.
اوج گیری روند واردات نهاده‌های کشاورزی در ۱۰ سال اخیر
واردات محصولات اساسی کشاورزی به کشور از ابتدای دهه ۱۳۹۰ اوج گرفت و از آن زمان تا به حال در طول ۱۰ سال بین ۷ تا ۱۲ میلیارد دلار در نوسان بوده است. در این مدت وقوع خشکسالی و سیاست‌های قیمتی نامطلوب موجب کاهش تولید و افزایش واردات بوده است و در بالاترین زمان میزان واردات محصولات اساسی کشاورزی در سال ۱۳۹۱ به ۱۲.۶ میلیارد دلار بالغ شده است. در سال ۱۳۹۹ نیز مجموع واردات کالاهای اساسی کشاورزی از مرز ۱۲ میلیارد دلار فراتر رفت.
در طول سال‌های اخیر ترکیب کالاهای اساسی وارداتی بخش کشاورزی نیز با تغییراتی همراه بوده است و به طور خاص از میزان واردات گوشت و روغن کاسته شده و در مقابل بر واردات نهاده‌های دامی و دانه‌های روغنی افزوده شده است.
واردات ۱۲ میلیارد دلار محصولات اساسی کشاورزی در ۱۰ ماه
بر اساس آمار گمرک جمهوری اسلامی آمار واردات محصولات اساسی کشاورزی در ۱۰ ماهه ابتدایی سال جاری به بیش از ۲۳.۸ میلیون تن و ۱۱.۹ میلیارد دلار رسیده است و در این بین واردات محصولاتی همچون ذرت دامی، گندم، دانه سویا، روغن دانه آفتابگردان، کنجاله سویا و جو، در صدر کالاهای وارداتی قرار دارند.
در نمودار زیر میزان واردات ۱۰ کالای اساسی کشاورزی با بیشترین میزان واردات در ۱۰ ماهه ابتدایی سال جاری نشان داده شده است.
بر اساس این نمودار میزان واردات ۱۰ کالای ذرت دامی، گندم، دانه سویا، روغن دانه آفتابگردان، کنجاله سویا، جو، روغن سویا، شکر، روغن پالم و برنج بیش از ۱۰.۹ میلیارد دلار است و دیگر کالاهای اساسی بخش کشاورزی از جمله گوشت، لبنیات و حبوبات، سهمی کمتر از یک میلیارد دلار دارند.
رکورد واردات محصولات اساسی کشاورزی می‌شکند؟
واردات نزدیک به ۱۲ میلیارد دلاری محصولات اساسی کشاورزی در ۱۰ ماهه ابتدایی سال جاری درحالی رقم خورده است که در صورت تداوم روند آن انتظار می‌رود مجموع واردات این محصولات در کل سال ۱۴۰۰ به بیش از ۱۴ میلیارد دلار برسد که در این صورت رکورد واردات محصولات اساسی کشاورزی کشور شکسته خواهد شد.
گندم، روغن و نهاده‌های دامی در صدر کالاهای وارداتی
بررسی کالاهای اساسی وارداتی بخش کشاورزی نشان از آن دارد که در کنار گندم، که تعیین نامطلوب قیمت داخلی آن موجب واردات گسترده شده است، بخش عمده کالاهای اساسی وارداتی بخش کشاورزی به دو زنجیره تولید روغن و تولید گوشت اختصاص دارد.
واردات ۲.۷ میلیارد دلار ذرت دامی، ۱.۱ میلیارد دلار کنجاله سویا و ۸۲۰ میلیون دلار جو مجموع واردات نهاده‌های دامی به کشور را به بیش از ۴.۶ میلیارد دلار رسانده و مجموع واردات روغن و دانه‌های روغنی نیز در مجموع بیش از ۳.۸ میلیارد دلار بوده است.
بر اساس آمار در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری نزدیک به ۱.۵ میلیارد دلار دانه روغنی وارد کشور شده است که بیش از ۱.۳ میلیارد دلار آن به دانه سویا اختصاص دارد. در این مدت میزان واردات انواع روغن نیز به ۲.۳ میلیارد دلار رسیده که ۲.۲ میلیارد دلار آن مربوط به روغن دانه آفتابگردان، روغن سویا و روغن پالم بوده است.
انتهای پیام/ کشاورزی
