مسیر اقتصاد/ تا اواسط سال ۲۰۲۱ کشور چین دارای ۵۲ رآکتور فعال با طول عمر میانگین ۸.۵ سال بوده است. ظرفیت اسمی معادل این ۵۲ رآکتور برابر ۴۹۷۶۹ مگاوات است که ۴.۹ درصد از سبد انرژی این کشور را تشکیل میدهد. همچنین ۱۸ رآکتور هستهای در دست ساخت با ظرفیت اسمی معادل ۱۸۱۷۰ مگاوات نشان از برنامه چین در جهت توسعه برق هستهای است.
دهمین برنامه اقتصادی؛ شروع توسعه هستهای چین
توسعه هماهنگ هستهای چین با دهمین برنامه اقتصادی کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی (NDRC) برای سالهای ۲۰۰۱-۲۰۰۵ با افزایش خوداتکایی آغاز شد (اولین طرح اقتصادی چین در سال ۱۹۵۳ و مصادف با صنعتیسازی متمرکز چین در زمان مائوتسه تونگ بود). این طرح شامل ساخت ۸ نیروگاه هستهای بود، اگرچه زمانبندی قراردادها تمدید شد و دو پروژه آخر را در برنامه یازدهم قرار داد.
برنامه اقتصادی یازدهم برای سالهای ۲۰۰۶-۲۰۱۰ اهداف بلندپروازانهتری نسبت به برنامه دهم برای ساخت نیروگاههای هستهای جدید تعیین کرد و نقطه عطفی در تعهد چین به راکتورهای نسل سوم، مانند نیروگاه سانمن در استان ژجیانگ و نیروگاه هایانگ در استان شاندونگ و همچنین بلوغ فناوری CPR_1000 بود.
اعلام آمادگی تمامی استانهای ساحلی چین برای ساخت نیروگاه هستهای
برنامه پنج ساله یازدهم (۲۰۱۰-۲۰۰۶) اهداف زیست محیطی محکمتری نسبت به گذشته داشت، از جمله کاهش ۲۰ درصدی مقدار انرژی مورد نیاز به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی، یعنی ۴ درصد کاهش در سال. دوازدهمین برنامه پنج ساله (۱۵-۲۰۱۱) شامل شروع ساخت فاز دوم تیانوان، هونگیانه، سانمن و هایانگ و همچنین فاز اول سایتهای داخلی: تائوهواجیانگ، شیانینگ و پنگزه (هر کدام با دو راکتور به جز تائوهواجیانگ با چهار رآکتور) میشد.
در پایان برنامه پنج ساله دوازدهم، حدود ۲۵ گیگاوات ظرفیت جدید برای عملیاتی شدن برنامهریزی شده بود که ظرفیت مجموع را به حدود ۴۰ گیگاوات میرساند. بیش از ۱۶ استان، در برنامه پنج ساله دوازدهم (۱۵-۲۰۱۱) قصد ساخت نیروگاههای هستهای را اعلام کردند تا نیروگاههای هستهای در تمام استانهای ساحلی به جز هبی در حال بهرهبرداری یا ساخت باشند.
نیروگاههای زغالسنگ؛ مشکل محیط زیستی و اشغال ظرفیت حملونقل ریلی
چین، جوانترین ناوگان هستهای عظیم جهان را با ۴۰ رآکتور که تقریباً ۸۰ درصد کل رآکتورهای این کشور را تشکیل میدهند و در ۱۰ سال اخیر به شبکه متصل شدهاند، در اختیار دارد. درحالیکه زغالسنگ منبع اصلی انرژی چین است، بیشتر ذخایر آن، در شمال یا شمالغرب این کشور هستند و یک مشکل لجستیکی عظیم را ایجاد میکنند که به موجب آن، تقریباً نیمی از ظرفیت ریلی این کشور در جهت حملونقل زغالسنگ استفاده میشود.
به دلیل وابستگی شدید چین به نیروگاههای قدیمی زغالسنگ، تولید برق بیشتر آلودگی هوای این کشور را تشکیل میدهد که دلیل محکمی برای افزایش سهم تولید برق هستهای است.هرچند که این کشور برنامه بلندپروازانهای جهت کاهش این مقدار دارد، اما هدف این کشور رسیدن به ظرفیت ۷۰ گیگاوات از برق هستهای تا پایان سال ۲۰۲۵ است. جایگزینی ظرفیت نیروگاههای زغالسنگ با نیروگاههای با انتشار کم کربن دیاکسید تا آیندهای نزدیک هدفی دست نیافتنی بهنظر میرسد.
ایمنی؛ اولویت چین در توسعه نیروگاههای هستهای
اولویت چین برای توسعه نیروگاههای هستهای در این کشور، ایمنی نیروگاهها برای جلوگیری از حوادث مشابه فوکوشیما است. این امر، رسیدن این کشور به برنامههای از پیش تعیین شده را با تأخیر مواجه کرده است. برای مثال چین از دستیابی به هدف خود در سال ۲۰۲۰ که رسیدن به ظرفیت اسمی ۵۸ گیگاوات از برق هستهای و ۳۰ گیگاوات ظرفیت تحت ساخت بود، بازماند. در ژانویه ۲۰۲۱، نهاد تنظیمکننده انرژی چین، به نگرانیهای مربوط به مدیریت کیفیت اذعان و اشاره کرد که برخی از پروژههای رآکتور بدون آمادگی کافی راهاندازی شدهاند.
یکی دیگر از دلایل تأخیر، کمپین ضد فساد جاری بوده است. در اکتبر ۲۰۲۰، بالاترین مقام هستهای در اداره ملی انرژی چین (NEA) به سوء رفتار متهم شد. این موجب عقب ماندن چین از برنامهریزیهای انجام شده شد.
به دلیل مشکلاتی که نیروگاههای زغالسنگ برای چین به همراه داشته، این کشور درصدد توسعه نیروگاههای هستهای برآمده است و برنامهریزی بلندمدتی برای افزایش سهم برق هستهای در سبد انرژی خود دارد و هدف نهایی این کشور ساخت ۱۵۰ رآکتور جدید و دستیابی به ظرفیت نهایی ۲۰۰ گیگاوات تا سال ۲۰۳۵ است. هرچند امکان جایگزینی ظرفیت نیروگاههای زغالسنگ با نیروگاههای هستهای در آینده نزدیک میسر نیست، اما امنیت انرژی در این کشور در گرو افزایش تنوع سبد انرژی است.
منابع:
انتهای پیام/ انرژی