مسیر اقتصاد/ سران کشورهای گروه ۲۰ هفته گذشته در شهر رم ایتالیا گرد هم آمدند تا درخصوص مسائل و چالش‌های مهم عرصه بین‌الملل با یکدیگر به بحث و گفتگو بپردازند. مسائلی همچون «مقابله همگانی با شیوع کرونا و ارسال واکسن به کشورهای کم درآمد»، «کنترل چالش‌های ناشی از تغییرات اقلیمی» و «کنترل نابرابری فزاینده در جهان» از مهمترین سرفصل‌های گفتگو در اجلاس سران کشورهای گروه ۲۰ عنوان شده است. در عین حال سران کشورها در این نشست در نهایت نتوانستند به توافق جامعی درخصوص اغلب موارد مطرح شده بپردازند و تنها دستاورد آن‌ها یک توافق مالیاتی بود.
جذب سرمایه کشورهای درحال توسعه با ابزار «معافیت مالیاتی»
یکی از دغدغه‌های کشورهای توسعه یافته جهان در سال‌های اخیر، فرار مالیاتی شرکت‌های بزرگ از طریق انتقال بخشی از فعالیت‌های خود به دیگر کشورها بوده است. بر این اساس شرکت‌های بزرگ که امکان انتقال بخشی از فعالیت خود به یکی از کشورهای با نرخ پایین مالیات را دارند، از این روش برای پرداخت کمتر مالیات به کشورهای مبدأ استفاده می‌کنند و هرساله مبالغ کلانی را از این مسیر برای خود حفظ می‌کنند.
ریشه این فرار مالیاتی گسترده شرکت‌های بزرگ از این مسیر، وضع نرخ پایین مالیات بر شرکت‌ها از سوی برخی کشورهاست که به دنبال ورود سرمایه و ایجاد شغل از طریق کاهش مالیات هستند.
در طول دهه‌های اخیر بسیاری از کشورهای درحال توسعه از طریق ابزار معافیت مالیاتی توانسته‌اند بسیاری از شرکت‌های بزرگ را برای انتقال بخشی از فعالیت‌های خود به این کشورها، مجاب نمایند و در مسیر توسعه خود از حضور آن‌ها بهره‌مند شوند؛ اما این مسئله در نهایت موجب کاهش درآمدهای مالیاتی کشور مبدأ شده است.
توافق کشورهای گروه ۲۰ بر سر حداقل نرخ مالیات جهانی
سران کشورهای گروه ۲۰ بعد از ماه‌ها بحث و گفتگو برای مقابله با این پدیده، در نهایت در نشست اخیر خود بر سر وضع مالیات حداقلی بر شرکت‌های بزرگ به توافق رسیدند.
بر این اساس کشورهای جهان موظف شدند از سال ۲۰۲۳ میلادی دست کم مالیاتی به میزان ۱۵ درصد بر شرکت‌های بزرگ جهانی اعمال کنند و از معافیت مالیاتی بیش از این میزان برای جذب سرمایه آن‌ها و ایجاد اشتغال در کشورشان صرفنظر نمایند.
ابزار «معافیت مالیاتی» از کارایی میفتد؟
برخی از سران کشورها این اقدام را زمینه‌ای برای حرکت شرکت‌های بزرگ به سمت پرداخت عادلانه مالیات و جلوگیری از فرارهای مالیاتی کلان این شرکت‌ها دانسته‌اند و به همین دلیل از این اقدام گروه ۲۰ استقبال کردند. این اقدام به طور ویژه مورد استقبال کشورهای ثروتمند اروپایی و آمریکا قرار گرفته است.
در عین حال این اقدام عملا کارایی ابزار «معافیت مالیاتی» برای جذب سرمایه خارجی، خصوصا از سوی شرکت‌های بزرگ را با چالش مواجه می‌کند. تا پیش از این بسیاری از کشورها برای جذب سرمایه خارجی و ایجاد اشتغال، از معافیت مالیاتی استفاده می‌کردند اما بر اساس توافق اخیر کشورهای گروه ۲۰، وضع مالیات بر شرکت‌های بزرگ نباید از نرخ ۱۵ درصدی کمتر شود.
از این جهت اقدام اخیر گروه ۲۰ یک توافق در راستای افزایش درآمدهای کشورهای توسعه یافته محسوب می‌شود؛ چراکه تا پیش از این شرکت‌های بزرگ فعال در کشورهای توسعه یافته همچون آمریکا و کشورهای اروپایی، باهدف پرداخت مالیات کمتر، بخشی از فعالیت خود را به کشورهای کمتر توسعه یافته منتقل می‌کردند. اما با توافق مالیاتی جدید، شرکت‌های بزرگ انگیزه خود را برای انتقال فعالیت‌های خود از کشورهای توسعه یافته به کشورهای درحال توسعه از دست می‌دهند و کشورهای توسعه یافته می‌توانند با فراغ بال بیشتری به طرح‌هایی همچون افزایش مالیات شرکت‌ها بیندیشند و درآمدهای مالیاتی خود را افزایش دهند.
منبع: رویترز
انتهای پیام/ مالیات
