مسیر اقتصاد/ اخیرا با توجه به ناکارآمدی‌هایی که ارز ۴۲۰۰ تومانی داشته است، زمزمه حذف این ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی در بین مسئولین کشور شنیده میشود. به طور خاص گمانه‌زنی‌ها در این مورد بعد از صحبت‌های تلویزیونی رییس جمهور شدت بیشتری به خود گرفت.
موافقت تلویحی مسئولین کشور در خصوص حذف ارز ترجیحی
آقای رئیسی در سخنانی که در دومین برنامه تلویزیونی خود انجام داد، گفت: درباره ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی بررسی‌ها نشان می‌دهد که فایده آن به جیب مردم نرفته است. اصلاح این مساله با غافلگیری صورت نخواهد گرفت. همه جوانب کار بررسی خواهد شد و مردم و بازار در جریان جزئیات قرار خواهند گرفت.[۱]
چندی پیش احسان خاندوزی وزیر اقتصاد، نیز در مصاحبه‌ای ضمن اشاره به موافقت ستاد اقتصادی دولت مبنی بر حذف ارز ترجیحی تاکید کرد: مدت‌هاست موضوع حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مطرح است، اما اجرایی نمی‌شود و این روند باید تغییر کند. چرا که ارز ترجیحی، هزینه‌های زیادی را بر فعالان اقتصاد تحمیل کرده و موجب کاهش رقابت شده است.[۲]
بی نتیجه بودن اختصاص میلیاردها دلار ارز ترجیحی
محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در واکنش به گرانی‌های کالای اساسی در بازار داخلی گفت: در سه سال گذشته برای هفت قلم کالای اساسی، ۴۲۷ هزار میلیارد تومان یارانه پرداخت شد ولی متأسفانه نتوانستیم کالای ارزان‌قیمت به دست مردم برسانیم.[۳]
پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی نیز از پیشنهاد مجلس به دولت برای اختصاص «کارت‌های اعتباری» به مردم به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی خبر داد و گفت: ارز تخصیص یافته به ورود کالاهای اساسی در شش ماهه اول سال ۱۴۰۰ بیش از ۸ میلیارد دلار است و اگر همین مسیر ادامه یابد در شش ماهه دوم نیز همین اتفاقات را در بازار شاهد خواهیم بود؛ یعنی ما ارقام سنگینی را به عنوان ارز ترجیحی به دولت بدهیم، اما مردم کالای گران بخرند.[۴]
حذف ارز ترجیحی چه عواقبی خواهد داشت؟
آنچه مهم به نظر می‌رسد نحوه تغییر این سیاست است و سوالی که مطرح میشود این خواهد بود که آیا حذف این سیاست حمایتی موجب تسهیل دسترسی مردم به کالاهای اساسی میشود؟ آنچه مسلم است اینکه با حذف این سیاست قیمت کالاها در بازار افزایش می‌یابد و حتی به چند برابر نرخ فعلی خواهد رسید؛ بنابراین دولت و مجلس باید به روشی مطلوب، کاهش قدرت خرید ناشی از این اقدام را جبران کنند. چرا که در هر صورت چه با حذف و یا ادامه روند تخصیص ارز حمایتی به کالاهای اساسی سفره مردم درحال کوچک تر شدن است. اگر حذف ارز حمایتی بدون برنامه باشد، تورم انتظاری را نیز بالا می‌برد و بالا رفتن انتظارات تورمی، بالا رفتن قیمت‌ها در تمام حوزه‌ها را در پی خواهد داشت و در این میان آنچه مورد آسیب قرار می‌گیرد، سفره مردم است.
نکته دیگر اینکه اگر چنین طرحی صرفا با هدف جبران کسری بودجه از محل فروش گرانتر دلارهای دولتی در دستورکار قرار گرفته باشد، به طور حتم اثرات نامطلوب آن بر سفره مردم جبران نخواهد شد. در مقابل لازم است هدف اصلی از چنین اقدامی، تحقق مطلوب تر عدالت در توزیع منابع عمومی و تلاش برای بهبود شرایطی معیشتی مردم باشد.
حذف ارز ترجیحی اولویت اصلی اقتصاد ایران است؟
علاوه بر الزامات مربوط به جبران اثرات تورمی ناشی از حذف ارز ترجیحی، باید به این نکته نیز توجه شود که اولویت این اقدام چه میزان است. در واقع در شرایطی که اقدامات بسیاری همچون اصلاح شیوه فعلی خلق پول بانک‌ها، جلوگیری از فرار مالیاتی، وضع مالیات بر سوداگری و … که برخلاف حذف ارز ترجیحی، هیچ اثر نامطلوبی بر معیشت عموم مردم ندارد، روی زمین مانده، آیا باید حذف ارز ۴۲۰۰ در اولویت دولت قرار بگیرد؟
پینوشت:
[۱] باشگاه خبرنگاران جوان، شماره خبر: ۷۹۳۴۴۱۶
[۲] خبرگزاری تسنیم، شماره خبر: ۲۵۹۵۶۷۸
[۳] خبرگزاری مهر، شماره خبر: ۵۳۳۵۴۵۴
[۴] خبرگزاری تسنیم، شماره خبر: ۲۵۹۰۵۶۲
انتهای پیام/ پول و بانک
یه خرده برنامه هم بدید. حرف سلبی هم خوبه ولی بالاخره یکی باید برنامه هم بده