مسیر اقتصاد/ نقش آفرینی و اهمیت ترکیه در بازار جهانی انرژی چه از بعد ترانزیت منطقه‌ای و چه از بعد مصرف داخلی، در حال رشد و گسترش است. اندازه سبد مصرف انرژی ترکیه طی دهه اخیر رشد سریعی داشته است و به نظر می‌رسد با توجه به پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای که در صنعت و اقتصاد ترکیه در سال‌های اخیر رخ داده، این روند همچنان ادامه خواهد یافت.
چالش‌های انرژی ترکیه رابطه مستقیمی با پیشرفت اقتصاد، رشد جمعیت و افزایش استاندارد زندگی در این کشور دارد. ترکیه در صدد است تا سال ۲۰۲۳، همزمان با یک صدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه در بین ۱۰ اقتصاد برتر دنیا قرار گیرد. لذا مسئله تامین انرژی مورد نیاز برای صنایع و مصرف خانگی از منابع قابل اعتماد و ارزان، برای ترکیه از اهمیت خاصی برخودار است. ضمن اینکه ترکیه فقط حدود ۳۲.۵ درصد از تقاضای انرژی خود را از طریق منابع فسیلی داخلی و انرژی تجدیدپذیر تأمین می‌کند.
تامین ۸ درصد از نفت خام سبد انرژی اولیه ترکیه از منابع داخل
تقاضای نفت خام ترکیه در سال ۲۰۱۹، معادل ۸۵۳ هزار بشکه در روز بود در حالی که تولید نفت این کشور برابر ۶۸ هزار بشکه در روز بوده است و در واقع ترکیه تنها ۸ درصد از تقاضای نفت خام را از طریق منابع داخلی تأمین می‌کند.
همچنین مصرف نهایی فرآورده‌های نفتی ترکیه نیز برابر ۸۴۳ هزار بشکه در روز است و واردات فرآورده‌های نفتی ترکیه در سال ۲۰۱۹ به ۵۲۲ هزار بشکه (۸۳ میلیون لیتر) در روز رسید.
روسیه بزرگترین صادر کننده گاز طبیعی به ترکیه
مصرف گاز طبیعی ترکیه نیز در سال ۲۰۱۹ به ۱۲۳ میلیون مترمکعب در روز رسیده که تقریبا تمام آن از مسیر واردات تأمین می‌شود. ضمن اینکه روسیه همواره بزرگترین صادر کننده گاز طبیعی به ترکیه بوده و پس از آن آذربایجان و ایران قرار دارند.
سهم روسیه از واردات گاز ترکیه به نسبت سال ۲۰۱۸ کاهش یافت و به ۳۳.۶ درصد رسید. آذربایجان و ایران به ترتیب با ۲۱.۲ و ۱۷.۱ درصد دارای رتبه دوم و سوم صادرات به ترکیه بوده‌اند [۱].
در سال ۲۰۱۹ تولید زغال سنگ معادل ۱۲۱ میلیون تن، معادل ۸۴۱ هزار بشکه نفت خام در روز بوده [۲] و تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در ترکیه معادل ۳۶۳ هزار بشکه نفت خام در روز به ثبت رسیده است [۳].
نمودار زیر سبد انرژی اولیه ترکیه را نشان می‌دهد.
بخش صنعت دارای بیشترین سهم از سبد مصرف انرژی ترکیه
نمودار زیر سهم بخش‌های مختلف از کل سبد مصرف انرژی در ترکیه را نشان می‌دهد که با توجه به شکل زیر بخش‌های صنعت، حمل و نقل، خانگی و تجاری و عمومی به ترتیب با ۳۲، ۲۷، ۲۰ و ۱۲ درصد بیشترین سهم را از مصرف انرژی به خود اختصاص داده‌اند.
بخش صنعت بزرگترین مصرف کننده برق ترکیه
ترکیه در سال ۲۰۱۹، در مجموع ۳۰۴ هزار گیگاوات ساعت برق تولید کرده که از این میزان، مصرف برق این کشور معادل با ۲۷۲ هزار گیگاوات ساعت بوده است. ضمن اینکه سهم صنعت، تجاری و عمومی، خانگی و کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف‌کنندگان برق ترکیه به ترتیب ۴۵، ۳۰، ۲۱ و ۳.۶ درصد است.
بخش صنعت، تجاری و عمومی و خانگی در سال‌های اخیر عمده مصرف‌کننده زغال سنگ در ترکیه بوده‌اند بطوری که در سال ۲۰۱۸ سهم هر یک از این بخش‌ها از کل مصرف به ترتیب ۶۵، ۱۹ و ۱۶ درصد بوده است.
بخش خانگی بالغ بر۴۰ درصد از گاز طبیعی ترکیه را مصرف می‌کند
مطابق با آمار رسمی ترکیه در سال ۲۰۱۸، بخش خانگی و بعد از آن صنعت بیشترین سهم را از مصرف گاز طبیعی ترکیه داشته‌اند. در واقع سهم هر دو بخش خانگی و صنعت به ترتیب ۴۲ و ۳۹ درصد از مصرف کل بوده که البته نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. ضمن اینکه حدود ۵۸ درصد از کل فرآوده‌های نفتی مصرف شده در ترکیه مربوط به نفت‌گاز(گازوئیل) می‌شود. بنابراین بخش حمل و نقل با ۷۰ درصد بیشترین سهم را از مصرف فرآوده‌های نفتی دارد.
پینوشت:
[۲] موسسه مشاوره و آماری انرژی انردیتا
انتهای پیام/ نفت و انرژی
چه نمودار خوبی...ممنونم.