به گزارش مسیر اقتصاد از زمانی که در دهه ۱۹۵۰ نقش دلار آمریکا به عنوان ارز بین المللی تثبیت شد، موقعیت آمریکا به عنوان ابرقدرت مالی جهت تأثیر خارق العاده بر سرنوشت اقتصادی کشورهای دیگر، تقویت شده است. اما فقط در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ، آمریکا با مشارکت در جنگ مالی، از قدرت های خود به طور دائم و در حد کامل استفاده کرده که این سلطه مالی نتایج تکان دهنده ای به همراه داشته است.
آمریکا ۳۰ برنامه فعال در زمینه تحریم‌های مالی و تجاری دارد
آمریکا با این اقدامات خود کشورهای دیگر را ترغیب کرده است که به دنبال رهایی از سلطه مالی آمریکا باشند. در سال ۲۰۱۸، وزارت خزانه داری آمریکا ترتیباتی را اتخاذ کرد که به موجب آن شرکت روزال روسیه که به شکل استراتژیکی در زمینه آلومینیوم فعال است، از دسترسی آزادانه بر نظام مالی دلاری منع شود.
این منع دسترسی آثار مخربی بر فعالیت شرکت داشته است و شرکت نتوانست با شرکای و طرفین خود معامله کند. چراکه اتاق های پایاپای غربی از تسویه پرداخت های مرتبط با این شرکت روسی سر باز زدند. در ادامه قیمت سهام این شرکت سقوط کرد.
اکنون نیز آمریکا ۳۰ برنامه فعال در حوزه تحریم‌های مالی و تجاری در دستور کار دارد. در هفته های اخیر وزارت خزانه داری این کشور اعلام کرد که دسترسی ایران به میلیاردها دلار منابع را قطع می کند. این وزارتخانه همچنین اعلام کرد می تواند دسترسی عراق به حساب‌های دلاری خود نزد فدرال رزرو آمریکا را قطع کند. این باعث می شود که دسترسی عراق به درآمدهای نفتی اش قطع شود و باعث بروز بحران پولی و آسیب بر اقتصاد این کشور شود.
تدابیر پولی متعدد کشورها برای رهایی از سلطه مالی آمریکا
آمریکا به شکل منحصربه فردی جنگ مالی را در راستای خدمت به سیاست خارجی خود مورد استفاده قرار می دهد. بیشتر معاملات بین المللی توسط حساب های دلاری کارگزار آمریکایی و توسط سیستم سوئیفت انجام می شود. آمریکا همچنین از اتاق پایاپای دلاری CHIPS به شکل مؤثری برای نظارت بر فعالیت های مالی جهانی استفاده می کند.
در همین راستا کشورهای مخالف و کشورهای متحد آمریکا همگی به دنبال خنثی کردن این اقدامات آمریکا و کنار گذاشتن دلار هستند. عصر جدید، عصر آزمایش های پولی بین المللی، دلارزدایی از دارایی ها، معاملات تجاری با استفاده از ارزهای ملی، سازوکارهای پرداختی بانک به بانک و ارزهای دیجیتالی است.
چنین فعالیت هایی یک نقطه عطف مهم است. به عنوان مثال روسیه، بانک ها و نهادهایی برای تجارت با کشورهایی تحت تحریم آمریکا ایجاد کرده است که شرکت ها و بانک های مهم خود را از قرارگیری در معرض ریسک تحریم حفظ کند. به عنوان نمونه بانک دولتی پروموس ویاز، برای تجارت اقلام نظامی مورد استفاده قرار می گیرد که بدین ترتیب بانک های بزرگتر مانند اسبربانک و وی تی بی از تهدید تحریم ها در امان باشند.
کاهش چشمگیر حجم معاملات دلاری روسیه
در سال ۲۰۱۹ حدود ۶۲ درصد از تجارت بین المللی روسیه با دلار انجام شده است که این میزان در سال ۲۰۱۳ حدود ۸۰ دردصد بوده است. در سال ۲۰۱۳ تمام تجارت این کشور با چین به دلار انجام می شده است که اکنون به نصف کاهش یافته است. با هند نیز در بخش کالاهای نظامی به صورت روبلی انجام می شود.
مقامات روسی می گویند که یکی از دلایل تجارت غیردلاری سرعت بخشیدن به تجارت است زیرا در تجارت دلاری، واسطه های مالی برای انجام بررسی های مرتبط با اهداف تحریمی، معاملات را تا هفته ها به تعویق می اندازند.
شرکت های فعال در حوزه انرژی و تجارت کالا از فعالترین شرکت های روسی در زمینه دلارزدایی هستند. با وجود اینکه دلار آمریکا ارز مبنا برای معاملات جهانی نفت است با این حال شرکت روس نفت که تولید کننده بیش از ۴۰ درصد نفت خام روسیه است، قراردادهای مناقصه خود را به یورو اعلام کرده است. این مسأله در مورد دیگر شرکت های نفتی روسیه نیز مطرح است و قیمت گذاری و معاملات بر اساس روبل نیز انجام می شود.
تلاش چین برای دوری از آسیب های سلطه مالی آمریکا
ترامپ به آسیب پذیری عمیق چین در نظام مالی جهانی پی برده است و در همین زمینه بسیاری از شرکت های بزرگ چینی از قبیل هوآوی را از جانب دسترسی به نظام معاملات دلاری تهدید یا تحت محدودیت قرار داده است. چین نیز در همین راستا تلاش های خود جهت حذف دلار و استفاده از سازوکارهای یوآنی برای معاملات بین المللی را جدیت بخشیده است.
همچنین گزارش شده است که کسب و کارهای چینی و بانک مرکزی این کشور به سمت استفاده از ارزهای دیجیتالی جهت انجام معاملات بین المللی حرکت کرده اند و در این راستا نیز اقدامات عملی صورت گرفته است.
منبع: اکونومیست plink.ir/YQVLd
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
