مسیر اقتصاد/ در روز‌های اخیر مسئولین وزارت راه و شهرسازی از راه اندازی سامانه املاک و اخذ مالیات بر خانه‌های خالی تا پایان سال جاری خبر داده اند؛ این درحالیست که رئیس مرکز آموزش و پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان امور مالیاتی در مصاحبه ای، اخذ این مالیات را امکان پذیر نمی داند.
احمد زمانی رئیس مرکز آموزش و پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان امور مالیاتی روز شنبه ۷ دی ماه در خصوص مالیات بر خانه‌های خالی گفت: مالیات بر خانه های خالی سخت‌ترین فرآیند اجرایی را در بین مالیات‌ها دارد.
وی افزود: ما در جلسات با وزارت راه و شهرسازی همکاری لازم برای راه اندازی سامانه املاک و اسکان کشور را داشتیم گرچه معتقدم حتی اگر این سامانه هم تکمیل شود برای مقابله با احتکار مسکن باید به روش‌های دیگری متوسل شد.
رئیس مرکز آموزش و پژوهش و برنامه ریزی سازمان امور مالیاتی عنوان کرد: سیستم مالیات بر خانه‌های خالی در خیلی از کشورهای اروپایی مطرح و اجرا شده؛ اما نهایتاً به دلیل عدم موفقیت، آن را حذف کردند.
زمانی ضمن تأکید بر لزوم حمایت از مسکن، مشکل احتکار در این حوزه را ناشی از کمبود مسکن یعنی عرضه محدود و تقاضای کم دانست و گفت: حمایت از مسکن و عرضه زیاد، مشکل احتکار را حل خواهد کرد[۱].
مالیات بر خانه‌های خالی در دستور کار دولت آمریکا
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که مالیات بر خانه‌های خالی در بیشتر کشورها ازجمله کانادا، بریتانیا، فرانسه، استرالیا، دانمارک و … در حال اجرا است و علاوه بر اینکه کشوری آن را حذف نکرده، بلکه در بعضی کشورها به تازگی در حال اجرایی شدن است.
به عنوان نمونه شورای شهر لس آنجلس آمریکا، بررسی پیش‌نویس پیشنهاد مالیات بر خانه‌های خالی را در تابستان سال جاری در دستور کار خود قرار داد. اعضای این شورا معتقدند با اعمال مالیات بر خانه‌های خالی، واحدهای مسکونی به بازار عرضه خواهند شد و شکاف بین مالکان و افراد فاقد مسکن بر طرف می‌شود.
این پیشنهاد در شرایطی داده شد که نرخ خانه خالی در این شهر نسبت به شهر‌های دیگر بالا نیست؛ اما اعضای شورا معتقدند همین تعداد ناچیز نیز برای شهری با ۳۶ هزار بی‌خانمان بسیار بالا محسوب می‌شود.
بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۷، تعداد ۱۱۱ هزار خانه خالی در شهر لس‌آنجلس آمریکا وجود دارد که این میزان معادل ۳.۸ درصد واحدهای اجاره‌ای شهر است.
تحقق اهداف کانادا در اخذ مالیات بر خانه‌های خالی
موضوع مهم دیگری که در این مصاحبه عنوان شده، بحث سختی اجرای این نوع مالیات و عدم موفقیت آن است. اما چطور کشورهای مختلف بحث اجرای این مالیات را اجرایی کرده‌اند؛ اما در ایران اجرای مالیات بر خانه‌های خالی دشوار است؟
در کشورهای مختلف با استفاده از ابزار‌های متفاوت از جمله سامانه‌ها، خود اظهاری، کنترل مصارف انرژی و … مالیات بر خانه‌های خالی اجرایی شده است. به عنوان نمونه کشور کانادا با استفاده از مصرف برق و سامانه خوداظهاری، مالیات بر خانه‌های خالی را با سه هدف حذف سوداگران داخلی و خارجی، عرضه خانه‌های خالی به بازار و افزایش درآمد مالیاتی و صرف آن برای ساخت خانه‌های مقرون به صرفه، اجرا می‌کند که بررسی ها نشان می دهد به هر سه این اهداف دست یافته است.
در ونکوور کانادا پس از تصویب مالیات بر خانه‌هایی که بیش از ۶ ماه از سال خالی هستند، از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ تعداد املاک خالی ۱۵ درصد کاهش یافته است و در سال مالی ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ حدود ۱۱۵ میلیون دلار مالیات جمع آوری گردیده است.
از سوی دیگر دولت نیز به منظور حمایت از تولید و عرضه خانه مناسب برای اقشار جامعه، طرح ساخت مسکن مقرون به صرفه را نیز کلید زده است. براساس این طرح قرار است طی ده سال ۱۱۴ هزار واحد مسکونی ارزان‌قیمت به ارزش کلی ۶.۵ میلیارد دلار ساخته شود. تأمین منابع این ساخت و ساز‌ها از طریق درآمد مالیات بر خانه‌های خالی و دوم انجام می‌پذیرد.
افزایش ساخت و ساز تأثیر چندانی در کاهش خانه‌های خالی ندارد
در بخش دیگر از صحبت های زمانی رئیس مرکز آموزش سازمان امور مالیاتی آمده است که افزایش تولید مسکن از پدیده احتکار جلوگیری می‌کند. نکته قابل ذکر در این مورد این است که هرچند دولت باید از تولید و ساخت و ساز حمایت کند؛ اما اگر با پدیده سوداگری و احتکار مقابله نشود، مجددا در عرضه مسکن اختلال ایجاد خواهد شد.
این پدیده بین سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ اتفاق افتاد؛ یعنی در حالی که ساخت و ساز در کشور بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار واحد صورت می‌گرفت، اما تعداد خانه‌های خالی از ۶۰۰ هزار واحد به ۲.۶ میلیون واحد افزایش یافت و افزایش ساخت و ساز تأثیری در کنترل سوداگری و احتکار نداشت و حتی این مسئله را تشدید کرد.
پینوشت:
[۱] تسنیم، کد خبر: ۲۱۶۸۹۵۱
انتهای پیام/ راه و ساختمان
