به گزارش مسیر اقتصاد در چند سال اخیر حرکت اقتصادهای جهان برای حذف دلار تسریع شده است. اکنون مشاهده می شود که چگونه کشورها به طور جدی درصدد متنوع کردن ذخایر ارزی خود، افزایش سرمایه گذاری در سایر ارزها و استفاده از ارزهای ملی در پرداخت و تسویه معاملات تجاری بین المللی خود هستند.
حذف دلار از ۷۲ درصد معاملات تجاری اتحادیه اقتصادی اوراسیا
شاید بتوان روسیه را یکی از فعال ترین کشورها در زمینه کاهش وابستگی به دلار عنوان کرد. طبق محاسبات دولت این کشور، روند دلار زدایی در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا موفقیت چشمگیری داشته است و کشورهای عضو این اتحادیه توانسته اند ۷۲ درصد از پرداخت و تسویه معاملات خود را با ارزهای ملی انجام دهند.
با اینحال توجه به این نکته نیز اهمیت دارد که با شروع جنگ تجاری میان آمریکا و چین، روند دلار زدایی از اقتصاد بین المللی تسریع شده است.
روسیه پیشرو در کاهش وابستگی به دلار
امروزه برخلاف سال های گذشته برخی از کشورها در راستای کاهش وابستگی به دلار اقدامات واقعی و عملی را انجام می دهند. در همین راستا می توان به پیشنهاد جالب دیمیتری مدودف نخست وزیر روسیه در جلسه شورای سران دولت های عضو سازمان همکاری شانگهای در نوامبر ۲۰۱۹ اشاره کرد.
مدودف از متحدان روسیه خواسته است که سازوکارهایی برای تغییر در تسویه حساب های ارزی میان کشورهای سازمان همکاری شانگهای توسعه دهند و از کارشناسان مالی و بانکی این سازمان دعوت کرده است که در میزگردی مرتبط با این موضوع در روسیه شرکت کنند.
روند دلار زدایی در تسویه های ارزی میان روسیه و چین نیز در حال افزایش است. در ۲۸ ژوئن ۲۰۱۹ دو کشور در قراردادی جدید توافق کرده اند تجارت میان خود را با ارزهای ملی انجام دهند. در ابتدا روبل و یوآن در تجارت بین المللی میان دو کشور توسط شرکت های بزرگ دولتی فعال در حوزه هایی از قبیل انرژی و محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار گرفته است.
تلاش هند برای تسویه حساب های ارزی به وسیله ارزهای ملی
یکی دیگر از قدرت های جهانی هند است که به همراه روسیه در حال پیگیری اقداماتی جهت تغییر در نحوه تسویه حساب های ارزی بین المللی خود است. بانک های مرکزی هند و روسیه توافقنامه تسویه با استفاده از ارزهای ملی را به امضا رسانده اند. اکنون دو کشور در معاملات بین المللی خود این موضوع را پیگیری می کنند.
پیش از این هند در بحث دلار زدایی تمایلی از خود نشان نمی داد اما اکنون علاقه این کشور برای دوری از دلار به دلیل عدم توسعه روابط خود با آمریکا، افزایش یافته است. نخست اینکه رئیس جمهور آمریکا وضعیت تجارت ترجیحی آمریکا با هند را فسخ کرده است که این منجر به ایجاد مشکل در تجارت خارجی میان دو کشور شده است. سپس دولت آمریکا هند را به خاطر خرید سامانه های پدافند هوایی اس ۴۰۰ روسی سرزنش نموده است.
اکنون روسیه، چین و هند علیه دلار متحد شده اند و راهی برای ساماندهی تسویه های ارزی خود در صورت قطع دسترسی به سیستم سوئیفت به دست آورده اند. در حال حاضر در کنار اقدامات این کشورها برای حذف دلار و استفاده از ارزهای ملی در معاملات تجاری میان خود، پیشنهاد شده است سیستم های پرداخت چینی و هندی با سیستم انتقال پیام های مالی روسیه متصل شوند.
دوری متحدان استراتژیک آمریکا از دلار به دلیل تحریم ها
علاوه بر این ها دولت ترامپ دائماً تهدید می کند که تحریم هایی را علیه متحد استراتژیک خود یعنی اتحادیه اروپا اعمال می کند. بنابراین جای تعجب ندارد که برخی از کشورهای اروپایی نیز به دنبال راهکارهایی برای دور زدن تحریم های آمریکا جهت تجارت با روسیه و چین باشند.
اتحادیه اروپا درنظر دارد همکاری خود با روسیه را به وسیله روبل و یورو پیش ببرد. در همین راستا، تابستان سال جاری میلادی وزیر داریی روسیه با معاون کمیسیون انرژی اروپا توافق نموده اند کارگروهی جهت ایجاد سازوکار تسویه پرداخت های متقابل با استفاده از روبل و یورو ایجاد شود.
دیگر متحد استراتژیک آمریکا، بریتانیا نیز به تدریج نیاز به کنار گذاشتن دلار را درک کرده است به نحوی که در آگوست سال جاری مارک کارنی رئیس بانک مرکزی بریتانیا اعلام کرده که برای ثبات سیستم مالی، نیاز به کنار گذاشتن دلار از ذخایر ارزی است و در پرداخت ها نیز باید به جای دلار از سایر ابزارهای الکترونیکی استفاده شود.
منبع: سی جی تی ان plink.ir/mgkjN
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
