به گزارش مسیر اقتصاد در سال ۱۹۸۴، ۱۹ کشور آفریقایی اقدام به راه اندازی یک اتاق پایاپای منطقه ای نمودند که در تجارت میان خود از ارزهای ملی استفاده کنند. در آن زمان این کشورها با مشکلات ارزی مواجه شده بودند و نیاز داشتند فشارهای تقاضا بر بازار ارز را کاهش داده و نرخ ارز را مدیریت کنند.
اتاق پایاپای ارزهای ملی راهکار کشورهای آفریقایی برای مدیریت ارزی
به همین منظور اتاق پایاپای میان این کشورها زمانی به وجود آمد که کشورهای منطقه دارای رژیم های ارزی سختگیرانه بودند و ارز کمیاب شده بود. تجارت از طریق سیستم پایاپای به تجار این امکان را می داد که صادرات خود را با ارزهای ملی اظهار کنند.
بدین طریق بانک های مرکزی عضو اتاق پایاپای، معاملات تجاری میان خود را به طور روزانه از طریق اتاق، تعدیل و پاکسازی می کنند و خالص مانده بدهی ها را در بازه های زمانی تعیین شده، از طریق دلار آمریکا یا یورو تسویه می کنند. بدین ترتیب با بکار بردن ارزهای ملی در معاملات منطقه ای، مشکل کمبود ارزهای بین المللی برطرف می شود.
ابتکار کشورهای آفریقایی برای کاهش وابستگی به بانک‌های آمریکا و اروپا
بعدها با شکل گیری «بازار مشترک شرق و جنوب آفریقا» میان این کشورهای آفریقایی که به COMESA شهرت دارد، این اتاق پایاپای تغییر معماری داد که بتواند تسویه معاملات را به صورت ناخالص و آنی انجام دهد. در نتیجه در سال ۲۰۰۹، اتاق پایاپای مذکور در گام بعدی خود «سیستم پرداخت و تسویه منطقه ای» (REPSS) را معرفی کرد که کشورهای عضو امکان انتقال وجه مؤثر و کارآمد را در منطقه داشته باشند.
استفاده کنندگان از REPSS برای پرداخت و تسویه معاملات میان اعضا بدون اینکه نیازی به کانال های بانکی کارگزار و واسطه ای (مستقر در اروپا و آمریکا) داشته باشند، پرداخت های خود را از طریق دسترسی بانک مرکزی های خود به سیستم پرداخت و تسویه مرکزی انجام می دهند.
لازم به ذکر است سیستم REPSS جایگزین سیستم پرداخت داخلی کشورها نشده است و در معاملات فرامرزی این کشورها با یکدیگر کاربرد دارد. مشتریانی که تمایل به استفاده از این سیستم داشته باشند به یک بانک تجاری مراجعه می کنند. سپس پرداخت را از طریق بانک مرکزی ملی خود به سیستم پرداخت REPSS هدایت می کنند.
کاهش هزینه تجارت با ایجاد سیستم پرداخت و تسویه منطقه ای
بانک های مرکزی کشورها به طور مستقیم به REPSS متصل هستند و مبادلات را به دلار یا یورو تسویه (Clear) و پرداخت (settlement) می کنند. هیچ محدودیت پرداختی در این سیستم وجود ندارد و هر دو نوع پرداخت های خرد و کلان را تسویه و پرداخت می کند.
در حال حاضر یکی دیگر از مأموریت های این سیستم پرداخت، تحریک رشد اقتصادی از طریق تسهیل تجارت منطقه‌ای است که به وسیله ظرفیتی که در اختیار تجار قرار می دهد، زمینه پرداخت و تسویه کارآمد و با هزینه پایین را فراهم می نماید.
در همین زمینه، محمود منصور رئیس این اتاق پایاپای گفته است که معادل ۸ میلیارد دلار پرداخت تجاری مربوط به واردات سالانه انجام شده میان کشورهای آفریقایی از طریق بانک‌های کارگزار آمریکایی و اروپایی انجام شده است، این در حالیست که کشورهای منطقه می توانند با استفاده از سیستم پرداخت REPSS مبلغی معادل ۴۰۰ میلیون دلار هزینه پرداخت شده به بانک های کارگزار خارجی را صرفه جویی کنند.
منابع:
مؤسسه سوئیفت yon.ir/uB3Dq
شینهوا yon.ir/7pUSB
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
