به گزارش مسیر اقتصاد نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ساخت ایران به منظور حمایت از شرکت های داخلی تولیدکننده این محصولات و تسهیل در فروش آنها تشکیل شده است. تاکنون ۵ دوره از این نمایشگاه از سال ۹۲ تاکنون برگزار شده است و در دی ماه سال جاری نیز ششمین دوره از آن برگزار خواهد شد.
این نمایشگاه هرساله بر اساس ۱۳ گروه کالایی برگزار می شود:
نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی با اهداف ذیل برگزار می شود:
در ادوار مختلف نمایشگاه، تعداد محصول ارائه شده در نمایشگاه توسط شرکت های حاضر در جدول زیر آمده است:
دوره | تعداد محصول | تعداد شرکت کنندگان |
۱۳۹۲ | ۱۴۲۵ | ۱۰۵ |
۱۳۹۳ | ۳۷۶۳ | ۱۹۵ |
۱۳۹۴ | ۷۲۳۳ | ۳۰۳ |
۱۳۹۵ | ۸۶۲۷ | ۳۶۵ |
۱۳۹۶ | ۹۸۷۴ | ۳۹۴ |
۲ عامل مهم در تضعیف نمایشگاه
در دوره های اخیر نمایشگاه، ۲ عامل باعث شده است که این نوع حمایت از شرکت های دانش بنیان تضعیف شده و نمایشگاه به سمت کاهش اثرگذاری حرکت کند:
تغییر نحوه حمایت معاونت علمی از نمایشگاه
فرآیند حمایت از تولیدات شرکت های دانش بنیان در نمایشگاه به این شکل است که ابتدا سفارش گرفته میشود و با توجه به نوع دستگاه، ساخت آن بین ۳ ماه تا ۱ سال زمان می برد؛ تسویه حساب با شرکت تولیدکننده نیز به صورت تدریجی و براساس پیشرفت کار صورت می گیرد. از این تسویه حساب یک سهمی را معاونت و یک سهمی را نیز دانشگاه (خریدار) پرداخت می کند.
به گفته مسئولین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، نمایشگاه های تجهیزات آزمایشگاهی ساخت ایران تاکنون حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از بودجه سالانه معاونت را به خود اختصاص میداده است.
در سال گذشته حدود ۱۰۰ میلیارد تومان خرید از نمایشگاه انجام شد که حدود ۴۰ میلیارد تومان از آن را معاونت تقبل کرد. این در حالی بود که میزان تقاضای واقعی که وجود داشت، ۴۰۰ میلیارد تومان بود اما کمبود بودجه و عدم پیگیری معاونت علمی در تامین مالی، باعث شد تنها ۱۰۰ میلیارد تومان از آن محقق شده و به سفارش واقعی تبدیل شود.
با توجه به این وضعیت، معاونت علمی بنا دارد با تغییر استانداردها، نحوه تامین مالی را تغییر دهد. به این منظور قرار است سهم یارانه تجهیزات قدیمی کمتر شود و حمایت ها به سمت تجهیزات با نوآوری و تکنولوژی بالا برود.
به عنوان مثال، شرکتی که ۴ سال از یارانه ۴۰ درصدی برای فروش یک محصول در نمایشگاه استفاده کرده است، از این به بعد باید توانایی فروش محصول خود را به دست آورد. در نتیجه دیگر از چنین محصولی حمایت نشده و محصولات جدید و با تکنولوژی بالای شرکت سازنده مورد حمایت های جدید قرار می گیرد.
این مسیر در صورتی که واقعا در جهت حمایت از شرکت های دانش بنیان و بهبود کیفیت باشد، مثبت است؛ در عین حال باید محصولات قبلی نیز به نحوی به صورت پلکانی حمایت شود.
اما اگر چنین تصمیمی به منظور کاهش تامین مالی نمایشگاه و کاهش بودجه معاونت در حمایت از تجهیزات در دستور کار قرار گرفته است، موجب تضعیف نمایشگاه و شرکتهای دانش بنیان حاضر در آن می شود.
تخصیص بودجه دلاری به وزارت علوم جهت خرید تجهیزات
در بودجه ۱۳۹۷ مبالغی به صورت دلاری به وزارت علوم تخصیص یافته تا جهت خرید تجهیزات آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گیرد:
به گفته مسئولین معاونت علمی، اجرای این طرح توسط دانشگاه ها و بودجه دلاری اختصاص یافته به آن برای خرید تجهیزات، باعث از بین رفتن نمایشگاه تجهیزات آزمایشگاهی می شود و چون این بودجه دلاری قابل تبدیل به ریال نیست، بنابراین خریدار به صورت دلاری از دیگر کشورها تجهیزات را خریداری می کند و وارد می کند که این در حقیقت در تضاد با منافع نمایشگاه تجهیزات آزمایشگاهی و به طور کلی حمایت از شرکت های دانش بنیان در این زمینه است.