به گزارش مسیر اقتصاد ظرفیت تولید برق در کشور در ۳۵ سال اخیر بیش از هزار و سیصد درصد افزایش پیداکرده است.
این گزارش که بر اساس آمار سریهای اقتصادی بانک مرکزی بهدستآمده است نشان میدهد ظرفیت تولید برق در سال ۱۳۵۷ حدود ۱۹۸۴۷ میلیون کیلووات ساعت بوده است و در سال ۱۳۹۵ این رقم به ۲۸۹۱۹۶ میلیون کیلووات ساعت رسیده است.
مهاجرت از انرژیهای شیمیایی و مکانیکی به انرژیهای الکتریکی
جهان امروز نمایش کامل حرکت از انرژیهای شیمیایی و مکانیکی به انرژیهای قابل ذخیره در باطریها جهت نگهداری و استفاده از آنها در بلندمدت است. انرژیهای الکتریکی ازآنجهت اهمیت مضاعف یافتهاند که با هزینهی پایینی نسبت به سایر انرژیها قابلیت انتقال دارند و امکان استفاده از آنها در کاربردهای پایین انرژی نیز فراهم است.
انتقال برق در سیمهای هوایی بهسادگی انجام میشود اما انتقال انرژی توسط سوختهای فسیلی نیاز به زیرساختهای زمینی و حفاظتی بسیاری در لولهگذاری و پمپاژ دارد. از این رو توجه به مقوله برق و تولید آن از ضرورتهای بیبدیل در فرایند توسعه و پیشرفت هر کشوری است.
نیروگاههای برقابی نماد تولید انرژی الکتریکی در ایران
فرایند تولید برق امر مهم دیگری است که اگر به روش غیر صحیح صورت بگیرد، موجب هدررفت منابع خواهد شد. امروزه طیف تولید برق از سوختهای فسیلی تجدید ناپذیر همانند نفت و گاز تا انرژیهای تجدید پذیری چون باد و خورشید گسترده است. در این بین انرژی برقابی از جهت اینکه علاوه بر تولید برق به توسعه در حوزههای آب، کشاورزی، گردشگری و اشتغال هم کمک میکند، از درجه اهمیت بالاتری برخوردار است.
پس از جنگ و با شروع دولت سازندگی اهمیت فراوانی به حوزه سدسازی داده شد و با این سیاست سدهای بزرگی در اقصی نقاط ایران شروع به ساختن گردید.
شرکت مهندسی سپاسد یکی از شرکتهای بزرگی است که در این بخش توانسته است قابلیتهای خود را در سطح بسیار وسیعی افزایش دهد و سدهای آبیخاکی فراوانی را احداث نماید.
سد کرخه بهعنوان بزرگترین سد به لحاظ حجم ذخیره آب و سد کارون ۳ به لحاظ جنس بدنه سد نمادهای روشن بخش سدسازی در ایران هستند. خوشبختانه عمده این سدها حاوی نیروگاهی در پاییندست میباشند و علاوه بر وجوه کارایی ذکرشده، مزیت تولید برق را ایجاد کردهاند.
توجه به انرژی تجدید پذیر در تولید برق
در سالهای گذشته توجه به حوزههای جدید تولید برق نیز رونق گرفته است. گسترش صفحههای خورشیدی در کشور و راهاندازی ایستگاههای تولید برق بادی و زمینگرمایی اشکال دیگری هستند که نمایشگر توجه و عزم مجریان کشور برای تحقق تولید برق از منابع تجدید پذیر و پاک میباشد.
ایجاد رشتههای انرژی نو و مدیریت انرژی در دانشگاههای تهران و شریف، راهاندازی دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران و شکلگیری مجموعههایی نظیر ساتبا نمادهای روشنی از رویکرد پاک به حوزه تأمین انرژی برق در کشور است.
روند صعودی تولید برق در ایران
آمارها در بخش تأمین و تولید برق مؤید این حرکت روبهجلو میباشد. همچنین که نیروگاه های بزرگ برق که توسط هلدینگ داخلی مپنا راه اندازی شده، در این زمینه بسیار اثرگذار بوده است.
گسترش زیرساختهای تولید برق و توجه به بخش خصوصی در تأمین انرژی الکتریکی موجب رشد تولید برق در ایران و باعث ایجاد روند صعودی در نمودارهای تولید برق گشته است.
بر طبق آخرین آمارهای بانک مرکزی میزان تولید برق در سال ۱۳۹۵ به ۲۸۹۱۹۶ میلیون کیلووات ساعت رسیده است که این مقدار بیش از ۱۴ برابر میزان تولید برق در سال ۱۳۵۷ میباشد.
آنچنانکه در نمودار دادههای خروجی بانک مرکزی نیز مشهود است، در تمام سالهای بعد از انقلاب حجم تولید برق رو با بالا بوده است و شیب مثبتی را در این ۳۸ سال داشته است.
صادرات برق ایران به کشورهای همسایه
لازم به ذکر است که با مقایسه میزان تولید برق در کشور و میزان مصرف داخلی آن، همواره تولید از مصرف بیشتر بوده و این مسئله باعث پیدایش امکان صادرات برق از ایران به کشورهای همسایه شده است.
خطوط برق مرزی در مرزهای ایران و پاکستان و همچنین مرزهای ایران و عراق مؤید پیشرفت کشور در تأمین، تولید و صادرات برق میباشد.
جمهوری اسلامی ایران با اغلب کشورهای همسایه مبادله انرژی دارد که در این میان به چهار کشور ترکیه، عراق، پاکستان و افغانستان برق صادر میکند.