به گزارش مسیر اقتصاد در ماههای اخیر، سرمایهگذاران در بازارهای جهانی با نوع جدیدی از تحرک مواجه شدهاند: فروش ارزهای فیات و خرید داراییهای غیرقابلچاپ مانند طلا و بیتکوین. این جریان که تحت عنوان «معامله تضعیف ارزش» (debasement trade) شناخته میشود، ناشی از نگرانی فزاینده نسبت به توان دولتها در کنترل بدهیهای سنگین، استقلال بانکهای مرکزی و آیندهٔ ارزهای ذخیره جهانی است.
ریشه این عبارت به عملیات کاهش خلوص فلزات گرانبها در سکهها در دوران سلطنت هنری هشتم بازمیگردد؛ زمانی که برای تأمین هزینههای جنگ، نسبت طلا و نقره در سکه کاهش یافت. در نسخه امروزی، یعنی زمانی که دولتها بدهی عظیمی بر دوش دارند، بانکهای مرکزی فشار زیادی را تحمل میکنند و تورم از کنترل خارج شده، سرمایهگذاران احساس میکنند ارزهای بدون پشتوانه یا به اصطلاح فیات در معرض تهدید قرار دارند.
در کنار این، سیاستهای مالی و پولی برخی اقتصادهای بزرگ نیز آتش زیر خاکستر این جریان را شعلهور کردهاند. برای مثال، بدهی دولتی ایالات متحده به حدود ۳۷ هزار میلیارد دلار رسیده و کاهش نرخ بهره در شرایطی که تورم همچنان بالاست، اعتماد را بهطور جدی تضعیف کرده است. همچنین، بنبست بودجهای در فرانسه، وعده هزینهکرد تهاجمی نخستوزیر ژاپن و تعطیلی دولت آمریکا نمونههایی هستند از این که سیاستگذار در بسیاری از کشورها با بحران اعتماد مواجه شده است.
در این شرایط، بازیگران بازار بهدنبال داراییهایی هستند که «قابل چاپ» نیستند؛ یعنی داراییهایی که نمیتوانند با تزریق پولهای تازه یا تصمیمات مالی راحت بهشدت تحت تأثیر قرار بگیرند. فلزات گرانبها مانند طلا و رمزارزهایی چون بیتکوین از این دستاند. در سهماهه اخیر نیز ورود سرمایه به صندوقهای قابلمعامله طلا (ETFs) به بالاترین سطح رسیده است.
هرچه این جریان ادامه یافته، برخی داراییها رکوردهای جدیدی ثبت کردهاند. طلا در سال ۲۰۲۵ تاکنون بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته و برای نخستینبار سطح ۴ هزار دلار به ازای هر اونس را پشت سر گذاشته است. در مقابل، دلار آمریکا که تاکنون ستون فقرات نظام مالی جهان بوده، نسبت به سبدی از ارزها حدود ۹ درصد کاهش ارزش تجربه کرده است.
سرمایهگذاران بهدنبال روشهایی برای حذف دلار از سبد سرمایهگذاری خود و کاهش ریسک حاکمیتی ایالات متحده هستند. در همین حال، هزینههای استقراض بلندمدت دولتها نیز افزایش یافته است؛ دادههای منتشرشده توسط بانک مرکزی آلمان نشان میدهد این دهه «بدترین دهه تاریخ» برای اوراق قرضه دولتی بوده است.
جالب اینکه تحلیلگران اینطور پیشبینی کردهاند که بیتکوین ممکن است در کنار طلا بهعنوان دارایی ذخیره در ترازنامههای بانکهای مرکزی مطرح شود. «تخصیص استراتژیک به بیتکوین» میتواند به «سنگبنای امنیت مالی مدرن» بدل شود و تا سال ۲۰۳۰ هر دو دارایی در ترازنامههای مرکزی جای گیرند.
در حالی که دادهها از ادامه این روند حکایت دارند، اما هشدارهایی نیز وجود دارد. بانک گلدمن ساکس آمریکا پیشبینی کرده که قیمت طلا تا پایان ۲۰۲۶ ممکن است به حدود ۴۹۰۰ دلار برسد. اما در عین حال برخی کارشناسان قیمتها را بیشاز حد شارپ میدانند و آنان را با حباب داتکام اواخر قرن پیش مقایسه میکنند.
در این میان، طلا نقش «پناهگاه» در برابر ترس از سقوط حباب سهام و موج هوش مصنوعی را هم ایفا میکند؛ بازارهایی که تحت تأثیر ترس از عقب ماندن (FOMO) در سال جاری با رشد قابلتوجهی مواجه شدهاند.
منبع: گاردین
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی