مسیراقتصاد/ انواع الگوهای کشاورزی قراردادی با توجه به مزایای مختلفی که در افزایش درآمد طرفین و تعادل عرضه و تقاضای بازار دارند، نقش مهمی در توسعه کشاورزی و تجارت محصولات کشاورزی ایفا میکنند. از سوی دیگر دولتها میتوانند با سیاستها و برنامههای مناسب این الگوها را ترویج کرده و مشکلات مرتبط با آنها را مدیریت کنند تا به توسعه پایدار کشاورزی و اقتصاد مناطق روستایی کمک کنند.
تسهیلگری یکی از مهمترین نقشهای دولت در کشاورزی قراردادی است. این نقش شامل فعالیتهای مختلفی میشود که به منظور ایجاد بستری مناسب برای انعقاد و اجرای قراردادها بین کشاورزان و طرفهای تقاضا انجام میشود؛ همچنین دولت میتواند با تنظیم بازار و ایجاد شرایط مناسب برای خرید و فروش محصولات کشاورزی، به حفظ پایداری قراردادها و جلب سرمایهگذاری در کشاورزی قراردادی کمک کند.
سایر نقشهایی که دولت میتواند در این زمینه انجام دهد شامل موارد زیر است:
نقش شرکتهای دولتی در کشاورزی قراردادی میتواند به توسعه این نظام در کشور کمک کند. با این حال، لازم است که این شرکتها متناسب با وضعیت بازار و شرایط هرکدام از زنجیرههای تولید محصولات کشاورزی، استراتژی مناسبی داشته باشند تا آسیبی به فعالیتهای اقتصادی بازیگران مختلف زنجیره وارد نشود.
با انعقاد قرارداد بین کشاورزان و طرفهای تقاضا در کشاورزی قراردادی، میتوان پیشبینی دقیقتری از میزان تولید محصولات کشاورزی داشت. این موضوع به دولتها در برنامه ریزی برای میزان توزیع حمایتهای یارانهای و تجارت محصولات کشاورزی و همچنین تنظیم قیمتها کمک میکند.
در حال حاضر شرکتهای ذیل وزارت جهاد کشاورزی شامل شرکت بازرگانی دولتی ایران، شرکت پشتیبانی امور دام، شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، سازمان تعاون روستایی ایران و… هرکدام وظایف مختلفی در جهت تنظیم بازار محصولات کشاورزی ایفا میکنند. بررسیها نشان میدهد این شرکتها بجز در برخی از موارد محدود، اقدام خاصی برای تولید و کشاورزی قراردادی با کشاورزان ندارند و عموما در مواقع بحران صرفا اقدام به خرید توافقی محصولات کشاورزان میکنند.
از سال ۱۴۰۰ و با روی کار آمدن دولت سیزدهم، وزارت جهاد کشاورزی به منظور اجرای کشاورزی قراردادی اقدامات مختلفی را در دستور کار قرار داده است. این اقدامات در محصولات اساسی نظیر گندم، جو، دانه های روغنی، برنج و گوشت قرمز و در محصولات غیراساسی شامل پسته، زعفران، گوجه فرنگی، گیاهان دارویی و… بوده است.
هرچند گزارشهای دقیق و جامعی از شیوه و نحوه نتایج بسیاری از اقدامات این وزارتخانه در حوزه کشاورزی قراردادی منتشر نشده است، اما اقدام این وزارتخانه در توسعه این الگوی کشاورزی و اتصال زنجیرههای ارزش و صنایع تبدیلی و تکمیلی به مزارع کشاورزی، اثرات مثبتی در اجرای برنامههای الگوی کشت، افزایش بهره وری تولید، کاهش ضایعات کشاورزی، بهبود شرایط سرمایهگذاری در حوزه کشاورزی و… خواهد داشت.
منبع:
گزارش پژوهشی،۱۴۰۲:ارزیابی سند کشاورزی قراردادی گندم و تامین مالی زنجیرهای تولید
انتهای پیام/ کشاورزی