عباس جهانبخش عضو هیات علمی دانشگاه هنر اصفهان، در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: در مسئله واگذاری زمین از سوی دولت، دو حالت انفرادی و گروهی وجود دارد. در حالت واگذاری گروهی، بخشی از مردم با یکدیگر به مشکل میخورند. البته مسئله امنیتی یا اجتماعی ایجاد نمیشود؛ چرا که آنها با اختلافهایی بر سر ابعاد مختلف ساخت مسکن مواجه میشوند که البته حاکمیت باید رفع اختلاف کند. اما اتفاقی که دولت به دنبال آن است، عرضه موثر مسکن در جامعه است که این به راحتی با واگذاری گروهی میسر نیست اما واگذاری انفرادی زمین، این مشکلات را نخواهد داشت.
وی افزود: سال ۱۴۰۰ در خراسان جنوبی ۲ هزار واحد مسکونی به صورت ۵ طبقه به مردم عرضه شد و ۲۲۰۰ واحد هم در این سال به صورت ویلایی در شهر طبس واگذار شد. واحدهای مسکونی ویلایی ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشتند و بر اساس آمار آبان ماه سال ۱۴۰۰، ۷۰۰ واحد ساکن شده بودند. اما واحدهای مسکونی آپارتمانی به دلایلی از جمله پرداختهای ناهمتراز متقاضیان، در همان سطح پیشرفت ۴۵ درصدی متوقف شده بودند. پس بین واگذاری زمین و تصدی گری دولت در ساخت، الگوی واگذاری زمین بهتر است و در میان انواع واگذاری زمین، واگذاری انفرادی در اولویت است. ما زمین کافی برای این کار را هم داریم. همچنین از دیگر جذابیتهای واگذاری زمین، فاصله گرفتن از شهرهای بزرگ، مهاجرت معکوس و حرکت به سمت توسعه متصل است.
جهانبخش ادامه داد: در رابطه با هزینه زیرساختها در طرح واگذاری زمین باید بگویم طبق محاسباتی که ما در سال ۱۴۰۰ انجام داده بودیم، مثلا اگر قیمت یک دستگاه آپارتمان ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان بود، حدود ۱۰۰ میلیون تومان از این قیمت، هزینه زیرساخت بود و ۱ میلیارد تومان نیز هزینه ساخت، اگر واحد مسکونی، ویلایی و یک طبقه ساخته میشد هزینه ساخت را تا ۵۰ درصد میتوانستیم کاهش بدهیم؛ البته در مقابل، هزینه زیرساخت ۷۰ درصد افزایش مییافت. حالا اینجا مردم را مخیر میکردیم که از بین دو طرح پیشرو انتخاب کنند و به هر میزانی که مردم از میان دو طرح پیشنهادی انتخاب میکردند، تکلیف مشخص میشد که سمت کدام الگو برویم.
وی افزود: مشکل اصلی ما امروز در این زمینه، نوعی از خست و بخلی است که در واگذاری زمین داریم و این نگاه با مبانی و مطلوبیتهای ما فاصله بسیار زیادی دارد. این مسئله باعث شده است که محدوده شهرهای ما نیم درصد از مساحت سرزمین باشد؛ در حالیکه طبق اسناد آمایش سرزمینی، تا ۱۵ درصد از مساحت سرزمین در اولویت توسعه است که در واقع این مقدار به راحتی برای حدود ۱ میلیارد نفر با خانههای وسیع و مولد ظرفیت دارد؛ البته ما نمیگوییم که جمعیت کشور باید این مقدار شود، اصلا بحث این نیست. اما اگر ما یک میلیارد نفر هم جمعیت داشتیم، که با این سیر جمعیت فعلی، هیچ وقت نخواهیم داشت، موجودی زمینمان کافی بود. آن هم زمین در اولویت توسعه. پس این خست و بخل در اعطای زمین، به یک عادت سازمانی و الگوی ذهنی تبدیل شده است که باید به سمت از بین بردن آن حرکت کنیم.
انتهای پیام/ مسکن